رویداد۲۴ علیرضا نجفی: تصویر ثبت شده از غلامرضا نیک‌پی شهردار تهران در دوره پهلوی که پس از انقلاب بازداشت شد. این تصویر مربوط به فروردین ماه ۱۳۵۸ چند روز پیش از تیرباران نیک پی است.
غلامرضا نیک پی در دوران پهلوی سمت‌های متعددی داشت. وزیر مسکن، سناتور انتصابی، معاون نخست وزیر و رئیس کاخ جوانان از جمله این سمت‌ها بودند. اما مهمترین و تاثیرگذارترین سمت او شهرداری تهران بود؛ نیک پی از سال ۱۳۴۸ تا سال ۱۳۵۶ شهردار تهران بود. دوران تصدی او به عنوان شهردار تهران دوران پرتغییری بود. ساخت اتوبان‌ها و پارک‌ها، تدوین طرح جامع شهر تهران، طرح جامع متروی تهران در سال ۱۳۵۰ و شروع به ساخت آن در سال ۱۳۵۶، اخذ عوارض شهری، اخذ عوارض از کامیون‌ها و اتوبوس‌های غیر کرایه‌ای و پلاک سفید، احداث پارکینگ از جمله اقدامات وی در شهرداری بودند.
این اقدامات به واسطه افزایش قیمت نفت در دهه‌های چهل و پنجاه ممکن میشد و مانند غالب مدرنیزاسیون‌های جهان سومی نوعی توسعه نامتوازن را با خود به همراه داشت. در کنار رشد بزرگراه‌ها و شهرک‌های مدرن، حلبی آبادها و حواشی شهر نیز رشد می‌کردند. روستاییانی که به شهرها مهاجرت می‌کردند در حواشی شهرها سکنی داشتند.
در استان‌های جنوبی کپرنشینی گسترش یافت و در شهر‌های بزرگ زاغه‌نشینی، ساکن شدن در آلونک‌ها و حلبی آبادها. سیاست‌های سرمایه‌دارانه رژیم نیز به این وضعیت دامن می‌زد و نابرابری امری معمول و «طبیعی» تلقی میشد.
بیشتر بخوانید: صادق قطب زاده و علیرضا نوری زاده چند ماه قبل از اعدام قطب زاده
به گزارش رویداد۲۴ یکی از اقدامات نیک‌پی تخریب آلونک‌ها بود که با مقاومت مردم بی‌چیز و فقیر مواجه میشد که با دستور شهرداری بی‌سکنی می‌شدند. در جریان تخریب مردم بدن و جان خودشان را سپر می‌کردند تا آلونک محقرشان تخریب نشود اما ماموران شهرداری دستور داشتند به هر قیمتی تخریب کنند.
در جریان تخریب ۱۲۰ آلونک در زمان تصدی نیک‌پی، چند نفر در اثر مقاومت در برابر ماموران شهرداری جان باختند و این بدنامی بسیاری برای شهردار بود. این اقدام به ویژه در کنار ایجاد خانه‌های سازمانی و آپارتمان‌سازی برای کارمندان شهرداری برجسته میشد و نشان از رویکرد تبعیض‌آمیز شهرداری به طبقات مختلف داشت.
پس از پیروزز انقلاب، نیک‌پی که در زندان به سر می‌برد با آشفته شدن اوضاع فرار کرد، اما پس از مدتی دستگیر و محاکمه شد. دادگاه انقلاب جرایم متعددی را برای وی برشمرد و همین ماجرای تخریب آلونک‌ها از دیگر مطالب برجسته‌تر شد و نهایتا دادگاه حکم اعدام وی را صادر کرد و نیک پی در ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ تیرباران شد.
گروه‌های حاشیه‌نشین، فقرا، کارگران و بی‌خانمان‌ها نقش اصلی در انقلاب سال ۵۷ داشتند؛ گروه‌هایی که آیت الله خمینی با عنوان مستضعفین از آن‌ها یاد می‌کرد. یکی از اهداف اصلی انقلاب اقدام در جهت منافع آن‌ها بود. اما با گذشت چهار دهه از عمر جمهوری اسلامی حاشیه‌نشینی و بی‌خانمانی هر روز در حال گسترش است و بدتر آنکه سرپناه و آلونک‌های حاشیه‌نشینان به سرعت تخریب می‌شود و از آنسو برج‌های بلندمرتبه در مناطق دیگر ساخته می‌شود.