رویداد۲۴ خوشبختانه این روزها خبرهای خوبی درباره تولید واکسن کرونا در اقصی نقاط جهان می شنویم و در همین خصوص کشورمان هم به پیشرفت های خوبی دست یافته و به گفته وزیر بهداشت یکی از واکسن های ایرانی هم به مرحله تست انسانی رسیده که می تواند نوید دهنده روزهای خوب و بدون کرونا در آینده ای نزدیک باشد.
البته پیش از این هم وزیر بهداشت اعلام کرده بود اقدام به خرید ۴۱ تا ۴۲ میلیون دوز واکسن از شرکت های مختلف واکسن سازی برای ۲۰ تا ۲۱ میلیون نفر کرده است. همین صحبت ها بهانه ای شد تا ضمن بررسی واکسن های کرونای مختلف در جهان به قیمت آن ها بپردازیم.
یکی از جدی ترین واکسن های تولید شده برای مهار کرونا واکسن شرکت آمریکایی فایزر و شرکت بیون‌تک آلمان است. آن ها مرحله سوم آزمایش‌های بالینی خود را در 18 نوامبر (28 آبان) با موفقیت به پایان رساندند و اطلاعات خوبی را از این واکسن منتشر کردند که نشان از نداشتن عوارض خاص جانبی بعد از تزریق این واکسن‌ها بود. گمانه زنی‌ها درباره زمان استفاده از این واکسن بر این است که احتمالا واکسن فایزر- بیون‌تک از اواخر سال جاری میلادی در آمریکا برای واکسیناسیون شهروندان استفاده خواهد شد. قیمت این واکسن برای هر دوز 20 دلار اعلام شده است.
نقطه قوت: مهم ترین نقطه قوت این واکسن، این است که گفته شده 95 درصد ایمنی ایجاد می‌کند.
نقطه ضعف: چالش اصلی استفاده از این واکسن در سایر کشورها، شرایط نگهداری خاص و دمای منفی 70 درجه برای فعال نگه‌داشتن آن است.
مدرنا دومین شرکت آمریکایی است که تست انسانی را با موفقیت پشت سر گذاشته است. تاثیر این واکسن هم شبیه واکسن فایزر است و اثر بخشی آن نزدیک به 95 درصد اعلام شده است. گفته شده آمریکا، بریتانیا، اتحادیه اروپا، کانادا و ژاپن از اصلی‌ترین مشتریان این واکسن هستند. با این حال قیمت این واکسن نسبت به واکسن فایزر گران تر است و هر دوز آن بین 25 تا 37 دلار قیمت دارد.
نقطه قوت: تاثیر 95 درصدی این واکسن در کنار شرایط نگهداری آن که می توان در دمای یخچال آن را به مدت 30 روز نگهداری کرد، از نقاط قوت آن محسوب می شود.
نقطه ضعف: قیمت بالای این واکسن نسبت به دیگر واکسن های تولید شده، نقطه ضعف آن به حساب می آید.
یکی از واکسن هایی که از همان ابتدای شیوع کرونا با سرو صدای زیادی شروع به کار کرد، همین واکسن دانشگاه آکسفورد است. با وجود این که هر از چندی خبرهای خوبی از پیشرفت های این واکسن به گوش می رسید اما چالش‌هایی در پروسه آزمایش‌های بالینی آن به وجود آمد. سرپرست تیم واکسن دانشگاه آکسفورد درباره این واکسن گفت: «نتایج آزمایش‌های گسترده نشان می‌دهد این واکسن درصورت تزریق نیم‌دوز و سپس دوز کامل به اثربخشی ۹۰درصدی می‌رسد. آسترازنکا قول داده تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی سه میلیارد دوز از این واکسن را تولید کند.»
نقطه ضعف: مشخص نبودن میزان دقیق تاثیرگذاری این واکسن را می توان نقطه ضعف آن برشمرد. به تازگی مشخص شده میزان کارایی واکسن با دوز کمتر، ۹۰ درصد بوده است.
این واکسن رازآلود روسیه با وجودی که اطلاعات زیادی از روند تحقیقات و میزان کارایی و تاثیر آن در آزمایش‌های بالینی منتشر نشده اما یکی از واکسن‌های بالقوه‌ای است که می‌تواند بخشی از بازار جهانی را در اختیار بگیرد. واکسن «اسپوتنیک وی» نخستین واکسن تولیدی برای کرونا در جهان است و روسیه نخستین کشوری بود که تولید آن را اعلام کرد. همچنین اعلام شده این واکسن تاثیر 4/91 درصدی را طی ۲۸ روز پس از تزریق دوز اول نشان می‌دهد و تاثیر واکسن طی ۴۲ روز پس از تزریق اول ۹۵درصد است.
نقطه قوت: نگهداری در دمای 4 درجه سانتی گراد
نقطه ضعف: شفاف نبودن نتایج پژوهشی
دو واکسن شرکت «سینوفارم» در میان پنج واکسن درحال توسعه چینی هستند که تحت آزمایش‌های بالینی بین‌المللی قرار دارند. مرحله سوم آزمایش بالینی این واکسن از 21 جولای (تیر 1399) در برزیل و یک ماه بعد در اندونزی شروع شد و از 17 سپتامبر (اواخر شهریور) هم ترکیه به آزمایش فاز سوم این واکسن پیوست. تاکنون قیمت مشخصی برای این واکسن چینی اعلام نشده است اما دولت چین پیشتر وعده داده واکسن تولیدی خود را با قیمتی مناسب و ارزان در اختیار کشورهای دنیا قرار خواهد داد.
واکسن شرکت آمریکایی جانسن هم در 23 سپتامبر سال جاری میلادی (اوایل مهر 1399) مرحله سوم آزمایش بالینی را آغاز کرده و انتظار می رود در سال 2021 قیمت هر دوز واکسن تولیدی جانسن با حدود 10 دلار به بازار جهانی عرضه شود.
مرحله سوم آزمایش‌های بالینی واکسن تولیدی این شرکت دارویی هم از اوایل مهردر بریتانیا آغاز شده و قرار است 15 هزار داوطلب بین 18 تا 84 سال، دوزی از واکسن تولیدی این شرکت را دریافت کنند. اولین نتایج این آزمایش‌ها قرار است در سال 2021 اعلام شود.
در کنار آن چه از واکسن های تولید شده در جهان نوشتیم نباید از این موضوع هم غافل شد که به همت دانشمندان کشورمان واکسن کرونا به مرحله پایانی یعنی تست انسانی رسیده است. دکتر مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفت‌وگو با میزان در خصوص واکسن ایرانی کرونا گفته است: «چند واکسن ایرانی مرحله حیوانی را با موفقیت گذرانده‌اند و آماده ورود به مرحله انسانی هستند و اگر این آزمایش‌ها هم با موفقیت سپری شود و واکسن در مقابل ویروس کووید۱۹ مصونیت ایجاد کند، می‌توانیم آن را در سطح وسیع تولید کنیم و هیچ مشکلی در تولید واکسن کرونا نداریم و به هیچ کشوری نیازمند نیستیم.» پیش از این هم دبیر کمیته علمی ستاد ملی کرونا تخمین زده است واکسن ایرانی تابستان آینده وارد بازار می‌شود.