رویداد۲۴ آوین آزادی- ماسکها، پارچههایی که غیرقابل جدا شدن از صورتهای این روزهای آدمها شدهاند، خیلی چیزها را تغییر دادهاند. یکی از آن چیزها، آرایش کردن است. حالا در بخشی از تاریخ که این ماسکها تمام صورت را پر میکنند شاید آرایش کردن، بهخصوص استفاده از رژلب کار بیمعنایی بهنظر برسد.
اگرچه کم نیستند آرایشگاههایی که هنوز به شکل غیرقانونی واحد صنفی خود را باز میکنند تا مشتریهای خود را از دست ندهند، اما بهنظر میرسد تعداد زنانی که حاضر به آرایش کردن یا بهخصوص آرایشگاه رفتن در این ایام میشوند، کم است. محمد شریفی، مدیر یک مجموعه آرایشی و بهداشتی در این خصوص به آنا گفته است: «از ابتدای شیوع کرونا در ایران و استفاده بانوان از ماسک، الگوی فروش محصولات آرایشی بهطور کلی تغییر کرده است». او با بیان اینکه هر آنچه برای آرایش بخشهای بیرون از ماسک مورد استفاده قرار میگیرد، بهشدت با افزایش تقاضا همراه بوده است، ادامه میدهد: «فروش محصولاتی مانند رژ و خط لب و کرمهای مربوطکننده بهشدت کاهش، اما در عوض فروش خط چشم، ریمل و کانسیلر، مژه مصنوعی، چسب مژه و سایه چشم افزایش چشمگیری داشته است». بررسیهای همشهری هم تقریبا بر همین ادعاها صحه میگذارد. براساس نتایج نظرسنجی همشهری از بین ۷۲ درصد از زنان - در جامعه مورد بررسی- که پیشتر اهل آرایش کردن بودهاند، در این روزها دیگر سراغ لوازم آرایشی خود نمیروند. بیش از ۶۴ درصد این افراد همچنین گفتهاند که خرید رژ لب از سبد آرایشی آنها حذف شده است. تعداد افراد مورد بررسی در این نظرسنجی، ۱۳۶ نفر بوده است. از سوی دیگر کم نیست تعداد آنهایی که با وجود استفاده از ماسک همچنان به سیاق سابق به قول خودشان «میکاپ» میکنند چرا که بر این باورند که آنچه تاکنون انجام میدادند برای دل خودشان بوده نه رضایت دیگران.
۲۷ درصد از جامعه مورد بررسی همشهری گفتهاند که همچنان از لوازم آرایشی خود استفاده میکنند. بیشتر این افراد، اما همان رژ لب مورد بحث را هم از سبد خود حذف نکردهاند. فهیمه میگوید: «این خیلی تفکر بدی است که آدمها فکر میکنند آنها که آرایش میکنند دنبال کسب رضایت ناظراناند. خیلی از زنها برای دل خودشان سراغ این چیزها میروند. من خودم یکی از آنها هستم».
مرسده هم در اینباره حرفهای تازهتری دارد؛ «آرایش بخشهای دیگر همچنان پابرجاست. مثلا ریمل میزنیم یا از سایه چشم استفاده میکنیم. این وسط یک قلم رژ میماند که خب چرا استفاده نکنیم؟ شاید جایی خواستیم ماسکمان را برداریم. مثلا موقع غذا خوردن یا لحظاتی که احساس تنگی نفس بهخاطر استفاده مدام ماسک به ما دست میدهد». ساجده هم نظر مشابهی دارد. او هم فکر میکند از آنجا که ممکن است گاهی ماسکاش را بردارد و رژ هم یکی از اقلام مورد علاقه اوست از سبد آرایشی خود حذفش نکرده است. هانیه هم میگوید: «رژ لزوما جنبه زیبایی ندارد. من تعداد محدودی از این کالا دارم که همه آنها هم حاوی مرطوبکننده است و اگر نزنم لبهایم ترک میخورد».
سحر، دانشجوی معماری دراین باره توضیح میدهد: «من خودم از سر عادت از لوازم آرایش استفاده میکنم. یعنی میدانم دیگر زدن و نزندنش سودی ندارد، اما راستش را بخواهید این کار برای من تبدیل به عادتی شده که ترک آن واقعا موجب مرض است».
خوشه هم یکی دیگر از زنانی است که مادر یک فرزند شش ساله است. او بر این باور است که آدم باید برای خودش زندگی کند، برای خودش زیبا باشد. من مگر خودم را در آیینه نمیبینم؟ من مگر خودم دل ندارم؟ چرا باید استفاده از لوازم آرایشی را بهطور کامل کنار بگذارم؟
این سوی ماجرا، اما زنان بسیاری قرار دارند که کرونا بهطور کلی بین آنها و آرایش کردن فاصله انداخته است. نازنین یکی از آنهاست که نظر متفاوتتری دارد. او بر این باور است که امروز تعداد زیادی از زنان نهتنها در ایران که در همه جهان، اسیر کلیشههای زیبایی نظام سرمایهداری شدهاند. آنوشا هم توضیح میدهد: «آرایش همیشه به حس لحظهای من بستگی داشته، هرگز خودم را ملزم به استفاده از لوازم آرایش نکردهام. این روزها هم خیلی کمتر از رژ استفاده میکنم چرا که معتقدم استفاده از رژ و ماسک باهم، بهداشتی نیست».
الهام دختر ۲۵ سالهای است که بهطور کلی رژ لب از سبد خریدهایش حذف شده، او به همشهری میگوید: «بیشتر مصرف این روزهایم ریمل و کانسیلر است».
سپیده ۳۷ ساله که بهنظر میرسد بیش از همه کلافه از این روزهای وابستگی به ماسک است، توضیح میدهد: «کرم پودر و رژگونه این روزها در صدر جدول مصرف آرایشی من قرار دارد، اما خیلی حیف است، رژ جلوه زیبایی آرایش است و من دیگر از آن استفاده نمیکنم». مبینا هم که اساسا از ابتدا هم اهل آرایش کردن نبوده و بهنظر میرسد امروز دیگر بهطور کلی از این مسئله جدا مانده؛ «در این ایام، یکی دوبار به دوستانم سر زدم. فقط همان یکی دوبار کمی از لوازمام استفاده کردهام. راستش را بخواهید دیگر مدتهاست اصلا سراغ کیف آرایشم نمیروم».
بررسیها نشان میدهد که رژ لب تقریبا کارکرد خودش را بین این دسته از زنها از دست داده و خط چشم، ریمل و کرمپودر همچنان مورد استفاده قرار میگیرند.
در این میان اما، مغازهدارها و فروشندگان لوازم آرایشی چه میگویند؟ گشت وگذاری بین این واحدهای صنفی نشان میدهد که حالشان چندان مساعد نیست. کرونا گلوی کسب و کار آنها را هم گرفته است. یکی از این فروشندهها که در شرق تهران مغازه کوچکی دارد میگوید: «دو عامل باعث کاهش فروش ۴۰ درصدی ما شده است. از یک سو، قیمت محصولات آرایشی تولید داخل نیز از زمان شیوع کرونا در ایران، بین ۱۵ تا ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده و قیمت لوازم خارجی هم بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصد گرانتر شدهاند. از سوی دیگر شرکت در دورهمیها، مهمانیها و... کاهش پیدا کرده و در این شرایط کمتر کسی برای خرید به ما مراجعه میکند. همچنین زنان این روزها به واسطه استفاده از ماسک، کمتر از سابق آرایش میکنند». به گفته او فروش رژ لب در این واحد صنفی بیش از ۵۰ درصد نسبت به سال قبل در همین ماه، کاهش پیدا کرده، اما در مقابل خرید ریمل، چسب مژه، خط چشم و... حدودا ۴۰ درصد بیشتر شده. صاحب یک واحد صنفی دیگر هم در شمال تهران نظر مشابهی دارد. او توضیح میدهد: «یکی از اصلیترین مشتریهای ما آرایشگرانی بودند که برای سالن خود از ما خرید میکردند. حالا همه آنها دیگر یا مشتری ندارند یا بستهاند و در خانه نشستهاند».
او همچنین میگوید فروش رژ لب در مغازهاش ۳۰ درصد کمتر شده و فروش ریمل حدودا ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده، اما این اعداد کمکی به جبران فروش او نمیکنند چرا که از یک سو او تقریبا دو برابر سال قبل کرایه میدهد و از سوی دیگر تقریبا مشتریان عمده خود را از دست داده است. این فروشنده توضیح میدهد: «تلاش میکنیم این روزها بیشتر محصولاتی بیاوریم که بیرون این گود ایستادهاند، مثل تونر صورت، خط چشم یا مثلا رنگ مو. بهخصوص که همه دنبال خریدن رنگ بهصورت شخصی برای انجام دادن این مسئله در خانههای خود هستند و ریسک رفتن به آرایشگاه را نمیپذیرند».