رویداد۲۴ حضور رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در جشن پیروزی آذربایجان و خواندن آن شعر مربوط به جدایی آذربایجان از ایران، حسابی حاشیه ساز شد. عامدانه این کار را کرد یا به قول محمد جواد ظریف مشاوره غلط گرفته بود، معلوم نیست، اما خواندن شعری که به جدایی آذربایجان از ایران جدایی کند و اخیر هم از سوی جدایی طلبان در داخل و خارج از مرزهای کشور مورد استفاده قرار میگیرد توسط رئیس جمهور ترکیه موضوعی نبود که پذیرفته شود. برای همین هم شاهد آن حجم از واکنش در فضای مجازی و واقعی بودیم. مقامات رسمی و غیر رسمی در هر دو جناح سیاسی ایران به این موضوع واکنش نشان داده و وزارت خارجه نیز سفیر ترکیه را احضار کرد.
تحلیلگران مسائل بین الملل، اما معتقدند که ماجرا از این فراتر نرفته و با همین تذکر ایران و شاید هم عذرخواهی ترکیه، ختم خواهد شد. یکی از این تحلیلگران سید جلال ساداتیان، است. او در گفتگو با نامه نیوز با اشاره به اینکه «عملکرد آقای اردوغان در این چند سال اخیر از او یک چهره بسیار عملگرا به دنیای امروز نمایانده است» گفت: «یک تقسیم بندی در عالم سیاست وجود دارد که عملگرایی را در مقابل آرمانگرایی قرار میدهد. مثلا جمهوری اسلامی در ردیف آرمانگرایان قرار میگیرد و اردوغان در جهت رسیدن به اهداف خود عملگرایانه عمل میکند. یعنی میبینیم که او هواپیمای روسیه را میزند و دو کشور به تخاصم میرسد، اما خیلی زود به مسکو میرود و با پوتین دیدار میکند».
وی تاکید کرد: «مدتها است که اردوغان در راستای احیای امپراطوی عثمانی تلاش میکند. به عنوان مثل در ماجرای سوریه از ابتدا و بعد از بهار او به نیروهایی که ظاهرا معارض اسد بودند و بعدا سر از داعش درآوردند، پناه داد. درست است که حمایت اصلی را از داعش عربستان انجام داد، اما حمایتهایی هم از کانال اردوغان گذشت. مصادیق دیگری نیز وجود دارد که پالس تلاش او برای احیای امپراطوی عثمانی را میدهد».
ساداتیان ادامه داد: «این گرایش اردوغان در قضیه آذربایجان و برخوردهایی که بین ترکها و ارمنستان از گذشته وجود داشته است، مشاهده میشود. او فکر میکند که هرکجا به زبان ترکی – هر نوع ترکی – حرف میزنند باید در حیطه اقتدار دولت عثمانی قرار بگیرد؛ لذا به دنبال اختلاقی که بین ارمنستان و آذربایجان بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سی سال گذشته بر سر منطقه قره باغ وجود داشت است، با لشکرکشی و از طریق نیروهای نظامی به کمک آذریها رفت و ارمنیها را شکست دارد.»
وی با اشاره به شعرخوانی اخیر اردوغان گفت: «اردوغان در جشن پیروزی آذربایجان شرکت کرد و آن شعر خاص را خواند و خودش را مورد انتقاد ایران قرار داد. این شعر به زمانی مربوط است که آذربایجان از ایران جدا شده بود و آذریهای این سوی مرز برای دلتنگی نسبت به اقوام خود در آن سوی مرز سرودند. اما اردوغان به نیت برعکس این شعر خواند، اما اینطو برداشت شد که آذربایجان ایران باید به آن سو متصل شود. ایران نیز این را دخالت در امور داخلی خود تلقی کرده و مقامات رسمی و غیر رسمی ایران نسبته به آن واکنش نشان دادند».
ساداتیان در پاسخ به اینکه آیا این مساله به همینجا ختم میشود یا ادامهدار خواهد بود؟ نیز گفت: «به نظر من این مساله در حد تذکر تمام میشود. چون روابط ما با ترکیه چندجانبه است و وجوه مختلفی دارد.».
وی در پایان گفت: به نظر من تذکر به ترکیه در این قضیه کفایت میکند و او هم این ماجرا را ادامه نخواهد دارد. حالا اگر عذرخواهی رسمی کنند که بهتر، اما اگر نکنند هم همین واکنشی که ایران نشان داد برای عبور از مساله کافی است».