رویداد۲۴ بورس در پاییز سال جاری، به گونه‌ای معاملات خود را آغاز کرد که شاخص کل بورس بعد از ریزش حدود ۵۰۰ هزار واحدی از نیمه مرداد ماه در محدوده یک میلیون و پانصد هزار واحدی قرار گرفت و روند نزولی شاخص بورس تا اواسط آبان ماه و در محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد ادامه داشت.
پس از اواسط آبان ماه به مرور، بازار روند خود را پیدا کرد و بعد از حدود چهار ماه به روال منطقی خود بازگشت، اکثر کارشناسان معتقدند این فصل از بورس را باید "فصل بیم‌ها و امیدها" دانست.
در این مدت علاوه بر جو منفی به وجود آمده بعد از اصلاح بازار، شاهد انواع ریسک‌های متعدد داخلی و خارجی در بازار بودیم که این موضوع سرمایه‌گذاران را مردد برای تداوم سرمایه‌گذاری در بازار کرد.
اکنون با آغاز زمستان همچنان شاهد وجود نوسان در معاملات بازار هستیم که این موضوع نشان‌دهنده وجود شک و تردید و ترس سهامداران از روند بازار است، در این زمینه «علی جبل‌عاملی»، کارشناس بازار سرمایه امروز (شنبه) در گفتگو با خبرنگار ایرنا روند معاملات بورس تا پایان سال را پیش‌بینی کرد و گفت: همزمان با کاهش التهاب‌ها و وحشت در معاملات بازار بعد از شروع ریزش شاخص بورس در مرداد ماه، اکنون ریسک‌های سیاسی نیز رو به کاهش بوده و حداقل می‌توان به برقراری آرامش در بازار امیدوار بود.
وی خاطرنشان کرد: حجم مثبت معاملات در هفته‌های اخیر و بازگشت بازار به مدار تحلیل، همزمان با اصلاح p/e سهم‌ها در کنار امیدواری برای افزایش قیمت نفت و سایر کامودیتی‌ها به خصوص فلزات اساسی و سنگ‌آهن مسیر رشد بازار هموار شده است.
جبل عاملی افزود: در کنار عدم جذابیت بازار‌های موازی، ثبات نرخ دلار و افزایش آن در نیمه دوم سال، گزارش‌های بهتری در ۹ ماهه و ۱۲ ماهه برای شرکت‌های صادرات محور رقم خواهد خورد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: تداوم بازارگردانی سهم‌ها در کنار احتیاط حقوقی‌ها برای عرضه نیز عامل دیگر در ایجاد ثبات در بازار خواهد بود.
جبل عاملی با بیان اینکه با توجه به اینکه به نظر می‌رسد بازار روند صعودی خود را در زمستان نیز ادامه دهد، اما نباید انتطار رشد‌های پرشتاب همانند نیمه نخست سال را داشت، اظهار داشت: بازار در سه ماهه پایانی سال روز‌های مثبت و منفی متعددی را تجربه خواهد کرد، اما روند اصلی حرکت آن به شرط عدم ایجاد ریسک‌های سیستماتیک عجیب و بازگشت اعتماد‌ها به بورس مثبت خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه به روند معاملات بورس در فصل پاییز اشاره کرد و گفت: یکی از معیار‌هایی که در ابتدای سال جاری مبنای استدلال تحلیل‌گران قرار گرفت، تداوم ورود نقدینگی به بازار بود که به واسطه آن رشد بازار بدون توجه به تحلیل بنیادی سهام توجیه می‌شد.
وی افزود: با آغاز ریزش بازار روند خروجی نقدینگی به خصوص نقدینگی حقیقی‌ها شدت بیشتری گرفت که این روند تا اواسط پاییز ادامه داشت؛ تا جایی که در مهر و آبان ماه نیز بیشتر روز‌ها با خروج نقدینگی همراه بودیم که از اواسط آبان ماه از شدت آن کاسته شد.
جبل عاملی با بیان اینکه بورس در پاییز تحت تأثیر عوامل زیادی قرار گرفت و با تغییرات زیادی همراه شد، اظهار داشت: نوسانات بازار‌های موازی به خصوص ارز و طلا که در ابتدای پاییز با افزایش همراه شد، بعد از انتخابات آمریکا اندکی کاهش یافت.
این کارشناس بازار سرمایه به دیگر عوامل تاثیرگذار در روند معاملات بورس اشاره کرد و افزود: افزایش نرخ نیمایی و تأثیر مثبت آن بر سود آوری شرکت‌ها، گزارش‌های امیدوار کننده ۶ ماهه شرکت‌ها، کنترل عرضه‌ای تی اف‌ها و عرضه‌های اولیه، حمایت حقوقی‌ها و خرید آن‌ها بعد از آنکه انگشت اتهام به واسطه فروش سهم در روز‌های رونق تابستانی به سوی آن‌ها نشانه رفت، بسته بودن برخی نماد‌ها از جمله شستا، حاشیه‌های بازارگردانی و باز شدن آن‌ها را می‌توان از دیگر عوامل تأثیر گذار در این فصل دانست.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه سیاست، مهمترین ریسک بازار انتخابات ایالات متحده بود که با روشن شدن تدریجی وضعیت و انتخاب حزب دموکرات در ریاست جمهوری و کنگره و احتمال بازگشت آمریکا به برجام تغییر روند در بازار را شاهد بودیم.
جبل عاملی افزود: طی این مدت اخبار مثبت و منفی از جمله افزایش تحریم‌ها، ترور شهید فخری زاده، طرح مجلس برای لغو فوری تحریم‌ها یا موافقت رهبر معظم انقلاب با بررسی لوایح در مجمع و روند بیماری کرونا کمابیش در حوزه سیاسی ایران خودنمایی می‌کرد.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به زمستان ریسک کمتری نسبت به ابتدای پاییز معاملات بورس را تهدید کند.
وی یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر روند پاییزی بورس را تغییر قوانین و مقررات اعلام کرد و افزود: اجباری شدن بازارگردانی و سخت گیری در مورد آن به تنهایی توانست بخش از نگرانی‌های موجود در بازار را برطرف کند.
جبل عاملی اظهار داشت: هماهنگی با این قانون برای برخی حقوقی‌ها هزینه بر بود و پای آن‌ها را به کمیته تخلفات بورس باز کرد، اما بعد از گذشت مدت‌ها از تصویب بازار گردانی، این قانون اجرایی شد و در مدت اخیر نزدیک به هشت هزار میلیار تومان از سوی حقوقی‌ها به بازار تزریق شده است.
این کارشناس بازار سرمایه بازگشت امکان معاملات روزانه در پاییز را به عنوان محرک معاملات خرد بازار اعلام کرد و افزود: تغییر در قوانین پیش گشایش توانست تا حدودی نگرانی منتقدان بازار را کاهش دهد، تغییرات در سقف صندوق‌های سرمایه‌گذاری و مجوز تأسیس صندوق‌های جدید هم به نسبت خبر خوبی برای بازار بود که توانست تاثیر مثبت خود را بر روی معاملات بازار بگذارد.
وی به مطرح شدن بحث‌های پیرامون شیوه قیمت گذاری فولاد، طرح فولادی مجلس و مسائل مربوط به بورس کالا و تاثیر آن بر روند بازار اشاره کرد و گفت: این مسایل در مقطعی از زمان بازار را تحت تأثیر خود قرارداد و موجب افزایش عرضه‌ها شد.
جبل عاملی گفت: از سوی دیگر بازار با برخی از فشار‌ها در زمینه اعلام خبر افزایش نرخ سود بانکی و سیگنال‌های منفی آن همراه شد که تکذیب این خبر از سوی بانک مرکزی و منتفی شدن افزایش نرخ سود بانکی این خطر را از سر بورس رفع کرد.
این کارشناس بازار سرمایه بحث بودجه را به عنوان مسأله تأثیرگذار در روز‌های پایانی پاییز را دانست و افزود: اختلاف مجلس با دولت که به طور قطع بر اقتصاد و بورس هم تأثیر گذار است، دامنه تصمیمات بودجه‌ای از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و برداشت از صندوق توسعه ملی تا تأمین مالی ۹۵ هزارمیلیارد تومانی ناشی از فروش دولت از بازار و انتشار ۱۲۵ هزارمیلیارد تومانی اوراق را در بر می‌گیرد و نتیجه مناقشه بر سر آن، به طور قطع بر بازار تأثیر گذار خواهد بود.