رویداد۲۴ به تازگی عکسی در فضای مجازی منتشر شده است، که خبر از ترک اعتیاد بهوسیله جراحی را میدهد. طبق ادعاهای مطرح شده گویا در آمریکا، یک روش جدید برای ترک اعتیاد پیشنهاد شده است تا با جراحی مغز، آن حالت اعتیاد ذهنی فرد معتاد به مواد مخدر را از بین ببرد. همینطور ادعا شده یک مرد که ۱۸ سال گرفتار اعتیاد بوده، تحت عمل جراحی قرار گرفته است و آزمایشات نشان میدهد که این مرد کاملا پاک شده و دیگر تمایلی برای مصرف مواد مخدر ندارد. همین موضوع بهانهای شد تا امروز در این مطلب، به روشهای ترک اعتیاد بپردازیم. با ما همراه باشید.
چه عواملی باعث اعتیاد میشوند؟
محرکهای متنوعی میتوانند افراد را به سمت اعتیاد سوق و یا در معرضِ بازگشت به الگوهای مخرب قدیمی قرار بدهند. دلایل یا زمینههای اعتیاد برای هر فردی متفاوت از دیگری است. برخی از دلایل رایج آن عبارتند از:
احساسات منفی (خشم، غم، آسیب روحی یا استرس)
احساسات مثبت (اینکه بخواهید حالتان از آنچه که هست بهتر بشود)
ناراحتی جسمی (عوارضِ ترک اعتیاد یا درد فیزیکی)
آزمودنِ خویشتنداری («من میتونم فقط یک نخ سیگار بکشم و وسوسه نشم»)
مشاجره با دیگران (جروبحث با همسر، خانواده یا دوستان نزدیک)
فشارهای جامعه برای مصرف (تصور اینکه مصرف مواد مخدر چیز غیر معمولی نیست)
مهمانیها و اوقات خوش با خانواده با دوستان
خواستن؛ مهمترین قدم ترک اعتیاد
علیرغم اینکه اعتیاد یکی از پیچیدهترین بیماریها میباشد، چنانچه فرد تمایل واقعی به درمان و ترک اعتیاد داشته باشد و با روش ترک اعتیاد درست پیش برود قطعا درمان میگردد، اما اگر فرد هنوز به تشخیص درستی نرسیده باشد، به عمق مشکلات و عوارض ناشی از اعتیاد خود پی نبرده باشد، تمایل واقعی جهت درمان نداشته و حتی به ادامه روند اعتیاد خود بیشتر تمایل داشته باشد متاسفانه هرگونه اقدام درمانی بی نتیجه خواهد بود. در ادامه روشهای مختلف ترک اعتیاد را بررسی خواهیم کرد. فقط بهیاد داشته باشید همانطور که گفتیم، مهمترین قدم در ترک اعتیاد، خواستن خود فرد است. در غیر این صورت در اکثر مواقع تلاشها بینتیجه خواهند ماند.
روشهای ترک اعتیاد
ترک اعتیاد روشهای زیادی دارد که بسته به نوع مخدر مصرفی میتواند متفاوت باشد. اینکه فرد بیمار سختترین یا سادهترین روش را انتخاب کند مهم نیست؛ بلکه هدف اصلی انتخاب بهترین روش ترک اعتیاد بدون بازگشت است که بیمار پس از گذراندن این دوره سخت دوباره به وضعیت اولیه خود بازنگردد.
ترک اعتیاد به روش ناگهانی یا سقوط آزاد
معمولا در این روش با قطع ناگهانی ماده مخدر به بدن بیمار شوک وارد میکنند و با روشهایی مانند بستن فرد به تخت، او را از مصرف باز میدارند. این روش نه تنها روش مطلوبی به حساب نمیآید بلکه در اعتیاد به برخی مواد مخدر باعث مرگ فرد مبتلا به سوء مصرف ماده مخدر نیز میشود. معمولا افراد در اولین فرصت بعد از رهایی از این شرایط دوباره به مصرف مخدر روی میآورند و بیماری درمان نمیشود.
به این روش ترک یابوئی نیز گفته میشود. از این جهت این روش ترک اعتیاد را ترک یابوئی میگویند که در واقع تحمل عوارض و دردهای ناشی از قطع سریع مواد به حدی است که قدرت و توان حیوانی، چون یابو را طلب میکند، اما بهتر است که به جای این اصطلاح نامانوس، از واژه ترک سقوط آزاد استفاده شود.
در این روش ترک اعتیاد به علت قطع مصرف مواد، مرحله عکس العملهای آشکار که ۱ تا ۲ هفته طول میکشد بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود، اما نشدنی نیست و کسانی هستند که این عوارض را تحمل میکنند. بزرگترین عیب این روش این است که یک شوک مخرب جسمی و روحی به بیمار وارد میگردد.
ترک اعتیاد به روش تدریجی
یکی از بهترین و اصولیترین روشهای ترک اعتیاد همین روش کنار گذاشتن تدریجی مواد مخدر است. در این روش با کمک افراد متخصص دوز مخدرهای دریافتی به مرور کاهش یافته از میزان آن کم میشود. بعد از گذشت مدت زمان مورد نیاز بدن فرد سم زدایی شده و به ترک اعتیاد کامل میرسد. احتمال موفقیت درمان ترک اعتیاد بدون بازگشت در این روش بسیار بالاست.
در روش تدریجی و یا همان سنتی، مثلاً مقداری تریاک یا شیره را در ظرف آبی حل کرده و سپس به جای مصرف مواد، روزانه چند پیمانه مشخص از این شربت میخورند و به جای مقدار خورده شده آب میریزند تا شربت رقیقتر شود.
اگر مقدار مواد مخدر در شربت اولیه طوری انتخاب شود که ظرف حدود ۱۵ روز مصرف مواد مخدر به صفر برسد در واقع مشابه ترک سقوط آزاد خواهد بود ولی اگر با حجم و مقدار بیشتر شربت عمل کنند به طوری که بیش از ۴۰ روز طول بکشد در این صورت نتیجه بهتری عاید شده و عوارض کمتری به جای میگذارد. عده بسیاری ازبیماران معتاد، از روش ترک سنتی و کاهش تدریجی مصرف مواد استفاده کرده و نتیجه گرفتهاند.
ترک اعتیاد با روشهای روان درمانی
اعتیاد از دلایل مختلفی نظیر افسردگی، ترد شدن فرد از خانواده و جامعه، شکستهای زندگی و موارد دیگر نشأت میگیرد. در همه این موارد لازم است که فرد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر ابتدا به این باور قلبی برسد که باید مصرف ماده مخدر را کنار بگذارد. همیشه کلینیکهای روانپزشکی ترک اعتیاد بهترین مکان برای ترک به حساب میآیند، زیرا در کنار روشهای دیگر از روان درمانی و مشاوره نیز استفاده میکنند. روانشناس در کنار پرداختن به علل و ریشههای اعتیاد، به بیمار میآموزد چگونه از وسوسههای فکری و تمایل برای مصرف دوباره مواد جلوگیری کند.
ترک اعتیاد با داروهای کمکی
در برخی موارد برای ترک اعتیاد از داروهایی که اثرات شبیه مواد افیونی دارند، استفاده میشود. این داروها به خودی خود اعتیادآور بوده و به هیچ عنوان نباید بدون تجویز پزشک مصرف شوند. درمانهای دارویی تنها در صورتی که تحت نظر پزشک و در کنار روشهای روان درمانی استفاده شود میتواند مفید باشد.
آیا ترک اعتیاد میتواند سلامتی فرد را به مخاطره اندازد؟
درمان وابستگی جسمی به مواد مخدر که اصطلاحا سمزدائی نامیده شده و در جامعه به ترک اعتیاد معروف است، در مواردی که بیمار تحت ارزیابی صحیح پزشکی و آزمایشات لازم انجام نگرفته و یا استانداردهای مراقبتهای پزشکی و پرستاری رعایت نشود، میتواند با خطرات جدی همراه باشد. در غیر اینصورت سم زدائی سلامتی فرد را مورد تهدید قرار نمیدهد.
بهترین روش ترک اعتیاد
علاوه بر اینکه روش تدریجی و کنار گذاشتن آهسته مواد مخدر یکی از اصولیترین روش هاست، اما معمولا به تنهایی جواب نمیدهد. درواقع میتوان گفت که بهترین انتخاب، این است که همه روشها در کنار هم و تحت نظر کلینیکهای تخصصی ترک اعتیاد به کار گرفته شوند. فرقی ندارد که ترک الکل است یا ترک مواد مخدر سنگین مثل هروئین. این کار روند درمان را اصولی پیش میبرد و انگیزه فرد بیمار را بالا برده و میتواند به اثر گذاری فرآیند ترک اعتیاد کمک کند.