رویداد۲۴ برگزاری کنگره دو حزب اصلاح طلب این هفته خبر مهمی بود که در فضای سیاسی کشور شنیده شد؛ یکی اتحاد ملت و یکی ندای ایرانیان. از دور شنیده میشد که هر دو حزب قصد داشتند برای نامزدی دبیرکل حزب خود در انتخابات ریاست جمهوری، در این کنگره تصمیم بگیرند. گرچه بیماری ناگهانی علی شکوری راد، برنامه اتحادیها را به هم ریخت، اما درباره حزب ندا ماجرا فرق میکند و ظاهرا آنها روی پروژه نامزدی صادق خرازی خیلی جدی هستند.
زمانی که گروهی از جوانان اصلاح طلب، به دنبال تاسیس تشکلی بودند تا فعالیت سیاسی خود را از زیر سایه رهبران نسل قبل خارج کنند، به محمدصادق خرازی معاون پیشین نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد رسیدند و با این تصور که عبور از زیر سایه اصلاح طلبان نسل اول، باعث ایجاد اعتماد بیشتر با اصولگرایان به خصوص کانونهای قدرت در حاکمیت خواهد شد، با انشعاب از جبهه مشارکت، حزب ندا را تاسیس کردند. انشعاب حزب ندا از حزب جبهه مشارکت یکی از عجیبترین انشعابهای سیاسی ایران بود. چه آنکه عموما بدنه جوان حزب به خاطر مواضع رادیکال از رهبران حزب انشعاب میکنند اما حزب ندا و دبیرکل آن معتقدند مشکل رد صلاحیت، خود اصلاح طلبان هستند: «مشکل اینجاست که ما حاضریم با دبیر کل سازمان ملل هرچه بگوییم و بشنویم، اما حاضر نیستیم با چهار نفر از مسئولان خودمان همچون اعضای شورای نگهبان صحبت کنیم. این تناقض است. این دوگانگی است و اسمش نفاق سیاسی است. این ریاکاری سیاسی است.»
صادق خرازی برای بخشی از جوانان اصلاح طلب تجسم ایده نزدیک شدن به حاکمیت به شمار میرفت. دیگر اینکه ثروت زیادی داشت و توانایی تامین منابع مالی برای اداره یک حزب سراسری را داشت. در این فضا حزب ندا متولد شد و صادق خرازی مدتی پشت پرده رئیس شورای مرکزی و از مقطعی در صندلی دبیرکلی حزب ندا نشست.
اعضای حزب ندا معتقد بودند حاکمیت به احزاب و افرادی که حامی میرحسین موسوی بودند مجوز فعالیت نخواهد داد. به این ترتیب به دنبال فردی بودند که با نهادهای قدرت ارتباط نزدیکی داشته باشد و صادق خرازی از نظر آنها چنین فردی بود. به گزارش رویداد۲۴ عیسی چمبر عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان گفته گزینه حزب ندا صادق خرازی است اما معرفی و اعلام کاندیداتوری او را به جمعبندی خزاری منوط کرده است. با این شرایط برای تصمیم حزب ندا باید مدتی دیگر صبر کرد و دید این حزب چه تصمیمی خواهد گرفت.
حامیان صادق خرازی او را به عنوان چهرهای میانهرو میشناسند؛ چهرهای که البته از یکسو به محمدباقر قالیباف وابستگیهای نزدیک دارد و از سوی دیگر خود را اصلاحطلب میخواند. با شرایط اعضای حزب ندا در آستانه کنگره حزب، در حالی صادق خرازی را شایسته ریاست جمهوری میدانند که بعید است این گزینه بتواند حمایت سایر احزاب را به دست بیاورد، با این حال نظریهپردازان حزب ندا معتقدند میتوانند با شعار جوانگرایی و کابینه جوان، رای مردم را جلب کرد. البته این استراتژی در انتخابات ۹۸ نتیجه نداد.
بیشتر بخوانید: جزییات جلسه انتخاباتی ندای ایرانیان/ ماموریت صادق خرازی در انتخابات ۱۴۰۰ چیست؟
سرطان دبیرکل؛ مشکل جدید حزب اتحاد ملت
از احزاب دیگری که در میان اصلاح طلبان تاثیرگذاری بیشتری دارد، حزب اتحاد ملت است که البته از چند روز پیش به مشکل جدیدی برخورده است؛ سرطان علی شکوری راد دبیرکل حزب. علی شکوری راد در مقطعی نماینده انجمن اسلامی جامعه پزشکی در ستاد خاتمی بود و حالا چند سال است مسئولیت دبیرکلی حزب اتحاد را بر عهده دارد. شکوری راد از طرف بعضی اعضای حزب به عنوان نامزد اختصاصی برای انتخابات ۱۴۰۰ مطرح شده بود و طبیعی است که بیماری او حالا ماجراها را تغییر خواهد داد.
حزب اتحاد ملت در انتخابات مجلس یازدهم شرکت نکرد. پیش از این همفکران آنها در مجلس نهم و هفتم هم شرکت نکرده بودند. مجلس هفتم به نام جبهه مشارکت و در مجلس نهم با عنوان جمعی از فعالان سیاسی گفته بودند در انتخابات شرکت نمیکنند. همین رفتار یک دوره در میان، باعث بروز انتقاداتی به آنان شد؛ با این حال آنها در تمامی انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردند و قسمت عمدهای از بدنه جوان ستادهای اصلاح طلبان از اعضای همین احزاب بودند. این دوره نیز یکی از نهادهای اثرگذار در معرفی نامزد جریان اصلاحطلب خواهند بود. جایی که به نظر میرسد بیشتر از هر زمانی، با فقر نیروهای موثر مواجهند.
مواضع میانه حزب اتحاد ملت در انتخابات سال ۹۶ به شدت مورد انتقاد بدنه جوان قرار گرفت. تحت تاثیر همین انتقادات بعد از اعتراضات آبان حزب اتحاد ملت بیانیه مفصلی داد و برخورد با معترضان را محکوم کرد. این بیانیه برای حزب اتحاد کم هزینه نبود و دبیرکل این حزب به یک سال زندان محکوم شد. بعد از این بیانیه علی شکوری راد با لباس مشکی عزاداری که در حمایت از جان باختگان اعتراضات آبان پوشید، نامزد انتخابات مجلس شد. او تلاش دارد چهره یک نیروی رادیکال را از خود به نمایش بگذارد تا بار دیگر اعتبار جبهه مشارکت را در حزب اتحاد بازسازی کند. معلوم نیست این سناریو تا کنون چقدر جواب داده و چقدر جواب خواهد داد اما فعلا نه فقط حزب اتحاد ملت، بلکه تمام احزاب اصلاح طلب به خاطر حمایت از روحانی زیر شدیدترین انتقادها هستند. اینکه آیا در سال ۱۴۰۰ مردم به احزاب اقبال خواهند کرد یا خیر، سوالی است که پاسخ به آن هنوز روشن نیست.