رویداد۲۴ دکتر حمید سوری استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به تاثیر مثبت اجرای طرح محله‌محور مقابله با کرونا (طرح شهید سلیمانی) در کاهش محسوس میزان ابتلا، بستری و فوتی‌های ناشی از کرونا، اظهار کرد: به دنبال اجرای این طرح بسیاری از تخت‌های بیمارستانی به خصوص در بخش‌های ویژه از بیماران کرونایی خالی شده است.
دکتر سوری با بیان اینکه رویکردهای جدید مقابله با کرونا در کاهش آمار ابتلا و فوتی کرونا موثر بوده است، گفت: با تداوم اجرای طرح شهید سلیمانی و رویکرد پیشگیرانه جدید یعنی ردیابی و شناسایی گروه‌های خطر و کانون های آلودگی در شیوع بیماری، به مرز کنترل بیماری و اپیدمی نزدیک می‌شویم.
رییس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا با تاکید بر اینکه شرایط در اپیدمی‌ها همواره شکننده و ناپایدار است، عنوان کرد: این نگرانی وجود دارد که کلیه تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌ها با کوچکترین بی‌احتیاطی و یا ساده انگاری شرایط از بین برود؛ چراکه ما هنوز به مرحله کنترل اپیدمی نرسیده‌ایم و دستیابی به این مرحله مستلزم تداوم همراهی و همکاری بیشتر از سوی مردم و مسئولین است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در این راستا توجه به چند نکته الزامی است؛ اول اینکه دچار خوش خیالی کاذب نشده و فکر نکنیم که اپیدمی به اتمام رسیده و دوم اینکه بحث های حاشیه‌ای مانند واکسن و جهش ویروس - که البته در جای خود پراهمیت است - نباید بهانه‌ای برای کاهش سطح تلاش‌ها جهت اصلاح رفتار و اقدامات پیشگیرانه باشد. حتی اگر واکسن همین فردا به دست ما برسد و یا ویروس جهش چندبرابری داشته باشد، هیچکدام به معنای بازگشت به زندگی عادی نیست و همچنان باید رفتارهای پیشگیرانه خود را تا زمان خاموشی اپیدمی ادامه دهیم.
وی با تاکید بر اینکه اپیدمی کرونا ارتباط بسیار نزدیکی با رفتار و شیوه زندگی مردم دارد، گفت: به عبارت دیگر در این نوع اپیدمی‌ها عملا رفتار و سطح همکاری مردم حرف اول و آخر را در تحقق راهبردهای اتخاذ شده در سراسر کشور می‌زند. به عنوان نمونه راهبردهای اتخاذ شده در قالب طرح شهید سلیمانی که از پشتوانه علمی بسیار بالایی برخوردار بوده و تا به امروز نتایج مطلوبی داشته، برای دستیابی به موفقیت نیازمند تداوم همکاری و همراهی مردم است.
سوری در ادامه بر رصد هوشیارانه هرگونه تغییر در الگوی اپیدمی تاکید کرد و گفت: در این شرایط باید بسیار هوشیارانه هرگونه تغییر در الگوی اپیدمی در سطح شهرها و مناطق مختلف را رصد کنیم و اگر در نقطه‌ای شاهد طغیان اپیدمی بودیم سریعا نسبت به کنترل و مدیریت آن اقدام کنیم.
به گفته وی، طغیان اپیدمی به شرایطی گفته می‌شود که در روند عادی اپیدمی به صورت ناگهانی در یک جغرافیا و زمان محدود شاهد بروز پیک‌های غیرقابل انتظار باشیم.
وی به طغیان ناگهانی اپیدمی در چند شهر مازندران طی چند روز اخیر اشاره کرد و گفت: به دنبال تشکیل کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹ در وزارت بهداشت، سریعا یک تیم واکنش سریع به منطقه اعزام و نسبت به تحلیل درست وضعیت اقدام شد و به زودی با کمک و تلاش نیروهای بومی طی چند روز آینده شاهد بازگشت این شهرها به شرایط متناسب با سایر شهرها خواهیم بود.
این اپیدمیولوژیست توضیح داد: در مواجهه با طغیان‌های مشابه دو راه در پیش داریم؛ یا باید اقدامات سلبی مانند محدودیت سفر، تردد، تجمعات و تعطیلی کسب و کارها را تشدید کنیم که مطمئنا تبعات اقتصادی زیادی به دنبال دارد و یا خود مردم و گروه‌های محلی مشارکت‌های خود را فعال کرده و افراد و کانون‌های آلودگی و شیوع بیماری را معرفی کنند تا تحت پوشش طرح محله محور قرار بگیرند.
بیشتر بخوانید: کرونای انگلیسی به کردستان ایران رسید!
وی ادامه داد: مردم باید بدانند که کنترل اپیدمی صرفا یک مساله حکومتی و دولتی نیست بلکه یک مسئله اجتماعی است؛ اگر افراد رعایت نکنند نه تنها جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند، بلکه زندگی و معیشت دیگران را نیز دچار خدشه می‌کنند. بنابراین رعایت پروتکل‌ها و محدودیت‌های کرونایی یک مسئولیت اجتماعی است که همه اقشار جامعه باید در آن مشارکت داشته باشند.
سوری با بیان اینکه پیک سوم اپیدمی در حال خاموشی است، گفت: طرح شهید سلیمانی را زمانی شروع کردیم که ۴۷۹ فوتی داشتیم و امروز این رقم به ۱۰۰ مورد رسیده، بنابراین اگرچه نوسانات جزئی در آمار وجود دارد، اما طی این مدت توانستیم از مرگ بیش از ۷ هزار نفر جلوگیری کنیم؛ با این حال باید همچنان هوشیاری خود را حفظ کنیم، چراکه متاسفانه اپیدمی کووید ۱۹به سرعت انتشار پیدا می‌کند و با زحمت و کندی کنترل می‌شود، بنابراین باید بسیار محتاط باشیم.
رییس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا با بیان اینکه همچنان در موج اول اپیدمی هستیم، در رابطه با احتمال بروز پیک چهارم کرونا در کشور، اظهار کرد: همه چیز به رفتار مردم و رعایت اقدامات و توصیه‌های محافظتی از سوی مردم و همچنین تداوم برخی محدودیت ها از سوی مسئولین بستگی دارد؛ اگرچه اعلام شده که بیش از ۸۰ درصد مردم پروتکل‌ها را رعایت می کنند ولی باید توجه کنیم که حتی اگر ۹۵ درصد مردم رعایت کرده و تنها ۵ درصد رعایت نکنند، همیشه نگرانی گسترش مجدد اپیدمی وجود دارد؛ لذا برای دستیابی به مرحله خاموشی اپیدمی و قطع کامل زنجیره انتقال باید میزان رعایت‌ها را به صد درصد برسانیم.
وی ادامه داد: اجرای طرح محله محور مقابله با کرونا نیز نشان داده که هر چه بیشتر بتوانیم گروه‌های پرخطر، آلوده و مشکوک و مبتلا را زیر چتر شدید مراقبتی فعال قرار دهیم، احتمال و آمار ابتلا بیشتر کاهشی و نزولی می‌شود.
سوری با بیان این که طرح شهید سلیمانی هم اکنون در کل کشور و با هدف شناسایی و رصد گروه‌ها و کانون‌های آلودگی در حال اجراست، عنوان کرد: البته اجرای آن در استان‌های مختلف شدت و ضعف دارد؛ به گونه‌ای که در برخی استان‌ها مانند بوشهر و ایلام طی چند روز اخیر حتی یک مورد مرگ هم گزارش نشده است ولی در چند شهر محدود هم شاهد طغیان اپیدمی هستیم. بنابراین از آنجاکه طرح شهید سلیمانی محله محور است باید از سوی مسئولین شهری و استانی مورد تاکید بیشتری قرار گیرد.
این استاد اپیدمیولوژی همچنین در خصوص جهش‌های جدید ویروس و تاثیر آن بر وضعیت اپیدمی، توضیح داد: جهش ویروس بحث جدیدی نیست، همواره وجود داشته و ادامه خواهد داشت، حتی برخی جهش‌ها اثر مثبت دارد؛ به گونه ای که ویروس حالت خودزنی پیدا کرده و با جهش‌های ژنتیکی متعدد به حیات خود آسیب می‌زند. بنابرین عملا آن چیزی که به مردم مربوط می‌شود تشدید اقدامات محافظتی است؛ چراکه در جهش اخیر ویروس نیز تنها احتمال انتقال بیماری افزایش یافته و شواهدی مبنی بر تغییر علایم یا شدت بیماری گزارش نشده است.
وی ضمن تاکید بر ضرورت محافظت از مرزها برای پیشگیری از ورود ویروس جهش یافته به کشور، گفت: هنوز مشخص نیست که آیا ویروس جهش یافته وارد کشور شده یا خیر، اما اگر وارد شده بود باید شاهد برخی outbreak ها در برخی مناطق کشور بودیم که هنوز گزارش نشده است. با این حال همچنان باید محتاط باشیم، هم مردم بیشتر رعایت کنند و هم مسئولین از مرزها محافظت کنند.
این متخصص اپیدمیولوژی در رابطه با پیش‌بینی اپیدمی کووید ۱۹ در سال ۲۰۲۱ اظهار داشت: با شرایط فعلی بعید به نظر می‌رسد که شرایط درسال ۲۰۲۱ به وضعیت نرمال و عادی برگردد، هرچند دانش بشر درباره این بیماری نوپدید نسبت به گذشته بیشتر شده و اقدامات هوشیارانه و موثرتری انجام می‌شود، اما همه چیز به یادگیری بیشتر مردم و تغییر رفتارها و شیوه زندگی جهت تطابق و سازگاری با شرایط اپیدمی بستگی دارد.
وی گفت: به نظر می رسد که محدودیت‌ها، حضور حداقلی و ضروری در بیرون منزل، رعایت اقدامات محافظتی، پرهیز از دورهمی‌های خانگی و برخی دیگر از محدودیت ها باید همچنان تداوم داشته باشد و اگرچه مساله خستگی اپیدمیک نیز موضوعی جدی است، اما به هر حال شرایط موجود خاص و اضطراری است و در این میان کشورهایی می‌توانند موفق‌ترعمل کرده و بار کمتری تحمل کنند که مشارکت اجتماعی بیشتری را برای کنترل اپیدمی تامین کنند.
دکتر سوری در عین حال با بیان اینکه واکسن قطعی و موثر می تواند نقش مهمی در قطع زنجیره انتقال و کنترل اپیدمی ایفا کند، گفت: با این حال هنوز هیچکدام از واکسن ها به مرحله تایید نهایی برای تزریق عمومی نرسیده و واکسن‌های فایزر و مدرنا نیز تنها تاییدیه شرایط اضطراری را از مجامع بین‌المللی همچون جامعه جهانی بهداشت و FDA دریافت کرده‌اند. لذا امیدواریم که هرچه زودتر واکسنی با سطح اثربخشی و ایمنی بالا به دست جهانیان برسد، ولی تا آن زمان باید همچنان به رعایت محدودیت‌ها و پروتکل‌ها به صورت جدی عمل کنیم.