رویداد۲۴ مرگ این واژه ی سه حرفی، هر روز با شکلی جدید خودش را به دنیا نشان می دهد، از سرمازدگی، گرما زدگی و گرسنگی گرفته تا طاعون و وبا و ابولا و کرونا یا سم بوتولیسم.انسان و غیر انسان هم سرش نمی شود، می آید جان می گیرد، لبخند می زند و فاتحانه می رود.
تالاب میانکاله هر روز پیکر بی جان صدها فلامینگو و چنگر را در آغوش می گیرد
حالا اما این روزها بساط مرگ دسته جمعی پرنده های مهاجر در شبه جزیره ای در جنوب شرقی دریای خزر پهن شده و تالاب میانکاله هر روز پیکر بی جان صدها فلامینگو و چنگر را در آغوش می گیرد. چنگرهای سیاه براق با نوک و پیشانی سفید که تا چند روز پیش دلبری می کردند، حالا واژگون شده و پر پر لاشه های بی جانشان روی هم تلنبار شده، فلامینگوهایی که دیگر گردن نمی کشیدند و نگاه مرده شان چند روزیست در پس مه غلیظ منتظر است کسی بیاید، از آب جدایشان کند و به خاک بسپارد.
مشام میانکاله پر شده از مرگ/ داستان دردناک مرگ های دسته جمعی پرندگان
تالاب که قرار بود حیات وحش و زیست بوم مهاجران هر ساله اش باشد حالا چند سالی است داستان دردناک مرگ های دسته جمعی این پرنده های پر از نشاط و رندگی را تکرار می کند و هنوز اما حتی دلیلی مستند و دقیق از واژه ی سه حرفی نصیب هیچ کس نشده و مشام میانکاله پر شده از مرگ.
در میانکاله پرندگان آبزی مهاجر و جوجه‌آور از جمله فلامینگو، پلیکان سفید، پلیکان خاکستری، قو، قوی فریادکش و... وجود دارد. البته تالاب میانکاله در غرب آشوراده قرار دارد. این تالاب اولین تالاب بین‌المللی ثبت شده در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر است.
هر ساله در فصل سرد سال پرندگان مهاجر به تالاب میانکاله می‌آیند، اما دو سالی است که تعدادی از این پرندگان مهاجر از جمله چنگر و فلامینگو در بهمن‌ماه جان خود را از دست می‌دهند. با حسینعلی ابراهیمی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مازندران در خصوص آخرین وضعیت تلفات پرندگان مهاجر در میانکاله به گفت‌وگو نشستیم.
در اخبار آمده که تعداد زیادی از پرندگان در تالاب میانکاله جان خود را از دست داده‌اند. نکته قابل توجه این است که در سال گذشته هم در بهمن‌ماه تعدادی از پرندگان جان خود را از دست داده‌اند. قبل از تلفات پرندگان شما اعلام کردید که وضعیت خوب است، چه شد که به یکباره دوباره پرندگان در میانکاله جان خود را از دست دادند.
در روزهای ابتدایی وضعیت خوب بود و ما مشکلی نداشتیم/شروع مرگ پرندگان از 9بهمن
بله، در روزهای ابتدایی وضعیت خوب بود و ما مشکلی نداشتیم، اما از 9 بهمن ماه تلفات پرندگان آغاز شد. در روزهای ابتدایی شاید 10 تا 12 پرنده بودند که روزانه جان خود را از دست می‌دادند. بلافاصله همکاران دامپزشکی نمونه‌برداری را آغاز کردند و نیروهای محیط زیست هم وارد عمل شدند.
ویروس آنفلوانزا دلیل مرگ این پرندگان نبود/بوتولیسم باعث مرگ این پرندگان شده است
در ابتدا اعلام شد که ویروس آنفلوانزا دلیل مرگ این پرندگان بوده اما این موضوع رد شد و بعد از آن سازمان دامپزشکی اعلام کرد که بوتولیسم باعث مرگ این پرندگان شده است (بوتولیسم سمی است که توسط یک باکتری ایجاد می‌شود و پرندگان با بلع گیاهان یا حیوانات آلوده به این این سم فلج شده و جان خود را از دست می‌دهند).
بیشتر بخوانید: مرگ ۱۱۷ پرنده مهاجر در میانکاله/ پای یک ویروس ناشناخته در میان است؟
امکان دارد بیشتر در خصوص سم بوتولیسم توضیح دهید؟ چرا که در ابتدا این پرندگان مشکلی نداشته ا ما بعد از مدتی از بین می‌روند.
زمانی که تغییر دما از سرد به گرم باشد، سم بوتولیسم فعال می‌شود
بوتولیسم یک باکتری‌هایی هستند که در برخی سواحل باتلاقی ایجاد می‌شوند. در صورتی که شرایط برای رشد آنها مهیا شود و محیط بی‌هوازی باشد، این سم ایجاد می‌شود و زمانی که تغییر دما از سرد به گرم باشد، این سم فعال می‌شود. پرندگانی که ساحل‌خوار هستند زمانی که بوتولیسم وارد بدن آنها شود باعث مرگ آنها می‌شود.
یعنی در حال حاضر مشخص شده است که به صورت قطعی بوتولیسم باعث مرگ پرندگان شده و دلیل دیگری نداشته است؟
بررسی علل مرگ پرندگان ادامه دارد/احتمال دارد یک بیماری فراسرزمینی هم وجود داشته باشد
ما در حال بررسی هستیم و لاشه‌های پرندگان هم جمع‌آوری می‌شود. بررسی‌ها ادامه دارد و سایر فاکتورها هم مورد بررسی قرار می‌گیرد. احتمال دارد یک بیماری فراسرزمینی هم وجود داشته باشد، اما هنوز مشخص نیست. ممکن است صدها بیماری باعث از بین رفتن پرندگان شود. در حال بررسی هستیم و تحقیقات ادامه دارد.
تاکنون چند پرنده در تالاب میانکاله جان خود را از دست داده‌اند؟
با توجه به شرایط مه‌آلود، امکان جمع‌آوری لاشه پرندگان در تالاب وجود نداشت/ تاکنون 2314 لاشه پرندگان مهاجر جمع‌آوری و دفن شده است
در سه تا چهار روز گذشته با توجه به شرایط مه‌آلود، امکان جمع‌آوری لاشه پرندگان در تالاب وجود نداشت، اما در ساحل لاشه پرندگان را جمع‌آوری می‌کردیم. از ابتدا تاکنون 2314 لاشه پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله جمع‌آوری و دفن شده است.
در خصوص چگونگی دفن پرندگان در تالاب میانکاله توضیح می‌دهید؟آیا پروتکل های بهداشتی رعایت می شود و سازمان دامپزشکی روی این موضوع نظارت می کند؟
ما پرندگان را با نظر دامپزشکی و در مکان‌هایی که آنها اعلام می‌کنند دفن میکنیم و تمامی موارد بهداشتی هم رعایت می‌شود.
بیشتر پرندگانی که در این مدت جان خود را از دست دادند از کدام گونه‌ها بودند؟
90 درصد پرندگان فوت شده چنگر و فلامینگو بودند/الباقی گونه‌ها یک یا دو مورد مشاهده شده است
عمده پرندگان چنگر هستند. بیش از 90 درصد پرندگان چنگر و الباقی فلامینگو، مرغابی و قو هم دیده شده است اما عموما پرندگانی که جان خود را از دست چنگر و فلامینگو بودند و از الباقی گونه‌ها یک یا دو مورد مشاهده شده است.
چرا بیشتر پرندگان چنگر و فلامینگو جان خود را از دست داده‌اند؟
چرا که این پرندگان بیشتر از ساحل تغذیه می‌کردند و بیشتر دچار مشکل شدند. ما در حال بررسی موضوع هستیم.
در سال گذشته برخی ادعا کردند که عوامل انسانی باعث جان باختن پرندگان در تالاب میانکاله شده است، آیا امسال هم این موضوع وجود دارد؟
پارسال هم فقط ادعا بود و هیچ سند و مدرکی وجود نداشت/تمام موارد را بررسی کردیم
پارسال هم ادعا کردند، اما دلیلی برای اثبات وجود نداشت و فقط ادعا بود و هیچ مدرکی مبنی بر دستکاری انسانی در این موضوع وجود نداشت، البته ما هم نمونه‌برداری لاشه را انجام دادیم و پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت و تمام موارد بررسی شد.
چه تعداد نمونه‌برداری از لاشه‌ها صورت گرفته است؟
بخشی از لاشه‌ها نمونه‌برداری می‌شود.
در خصوص آخرین وضعیت میانکاله در زمان مرگ پرندگان توضیح می‌دهید؟
با توجه به افزایش مرگ و میر پرندگان در میانکاله، اکیپ‌های محیط‌بان در منطقه حضور دارند. ما هم لاشه پرندگان را جمع‌آوری میکنیم و البته لاشه بعد از جمع‌آوری، دفن بهداشتی می‌شود.
در حال حاضر آیا مردم وارد میانکاله می‌شوند؟
جلوی ورود مردم به میانکاله گرفته می شود/ از مردم خواهش می کنیم نیایند در غیر اینصورت مجبور به اعمال قانون هستیم
خیر، اجازه ورود مردم را نمی‌دهیم و مانع جلوگیری از انتشار بیماری شده و می‌خواهیم محیط را کنترل کنیم. البته این را بگویم که به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهیم وارد شود. البته اگر خبرنگاران بخواهند طی هماهنگی این اجازه به آنها داده می‌شود.
در برخی از نقاط به خاطر وسعت میانکاله مکان‌هایی وجود دارد که مردم می‌توانند از آنجا وارد میانکاله شوند. ما ابتدا از آنها خواهش میکنیم که محیط را ترک کنند، اگر گوش نکردن اعمال قانون میکنیم.
احتمال انتشار این بیماری به مردم وجود دارد؟
اگر بوتولسیم دلیل مرگ پرندگان باشد احتمال سرایت آن به انسان نیست/باید موارد بهداشتی رعایت شود
اگر دلیل آن بوتولیسم باشد خیر، البته باید موارد بهداشتی رعایت شود. ما هم رعایت میکنیم و اجازه ورود نمی‌دهیم. اما هنوز دلایل این اتفاق در حال بررسی است. این را هم بگویم که سازمان دامپزشکی باید دلیل مرگ را اعلام کند.
بازدیدهای میدانی به صورت مدام صورت می‌گیرد، نمونه‌برداری‌های لازم از پرندگان تلف شده انجام می‌شود. تاکنون به آنفلوانزا نرسیده‌ایم، اما همچنان موضوع را پیگیری میکنیم.
چرا در این ماه این اتفاق رخ می دهد؟
پارسال هم در بهمن این اتفاق افتاد اما امسال با قدری تاخیر/میانکاله یکی از زیستگاه‌های اصلی پرندگان است
بله، البته امسال با یک کمی تأخیر این اتفاق رخ داد. ما هنوز هم در حال بررسی علت مرگ و میر پرندگان در میانکاله هستیم. میانکاله یکی از زیستگاه‌های اصلی پرندگان است. با توجه به شرایط خاص منطقه، درختان و گونه‌های زیادی در آنجا وجود دارد، از انارهای وحشی و بوته‌های تمشک گرفته تا موضوعاتی دیگر. ما در تلاش هستیم تا مشکلی در میانکاله ایجاد نشود و این منطقه حفاظت‌شده همچنان حفظ شود و به زیستگاه پرندگان مهاجر تبدیل شود.
حتما اطلاع رسانی میکنیم/در حال حاضر هم پایش و جمع‌آوری لاشه پرندگان با اعزام اکیپ‌های محیط‌بانان انجام می‌شود
در حال حاضر هم دلیل اصلی مرگ و میر را نمی دانیم و دقیقا معلوم نیست که داستان چیست، اما پیگیر هستیم و حتما در این زمینه اطلاع‌رسانی لازم صورت می‌گیرد. در حال حاضر هم پایش و جمع‌آوری لاشه پرندگان با اعزام اکیپ‌های محیط‌بانان انجام می‌شود و باز هم تأکید می‌کنم که امکان عمدی بودن هزاران مرگ پرنده در تالاب میانکاله درست نیست. ما همچنان در حال جمع‌اوری هستیم و سازمان دامپزشکی و محیط زیست هم وجود دارند. با توجه به وضعیت تلفات و نامشخص بودن علت مرگ و میر، عوامل ثانویه در حال بررسی است. ما همچنین ابعاد این حادثه تلخ را بررسی میکنیم و حتماً دلیل اصلی تلفات پرندگان را اعلام میکنیم.
برخی می‌گویند که احتمالا آب از سوی برخی شکارچیان و صیادان غیرمجاز مسموم شده است و همین امر باعث هشدار در پرندگان شده است، در این باره توضیح می‌دهید؟
اگر موضوعی به دست بیاید حتما در اختیار دستگاه قضا قرار گرفته می‌شود
ما تمامی موارد را بررسی میکنیم و اگر موضوعی به دست بیاید حتما در اختیار دستگاه قضا قرار گرفته می‌شود و با متخلفان برخورد می‌شود. اما سال گذشته هم ادعاهایی در این زمینه وجود داشت که به نتیجه نرسید و فقط در حد ادعا بود.
در تالاب میانکاله که وسعت زیادی داردو بخشی از مساحت مازندران را تشکیل داده، گونه‌های مختلفی از پرندگان مهاجر و بومی زندگی می‌کنند. وظیفه ما هم حفاظت از این گونه‌هاست.
بر اساس این گزارش، میانکاله در منتهی الیه جنوب شرقی دریای مازندران در 12 کیلومتری شمال شهر بهشهر واقع شده است. مساحت آن بیش از 68 هزار هکتار است و ارتفاع آن بین 5 تا 28 متر کمتر از سطح دریای آزاد است. یکی از اهمیت‌های میانکاله این است که در تمام سواحل جنوبی دریای خزر هیچ منطقه‌ای جز آن وجود ندارد که محیط طبیعی آن در وضعیتی نسبتا دست‌نخورده باقی مانده باشد. الباقی سواحل تا حدودی دستخوش تغییرات شده است. در میانکاله تالاب‌ها و سواحل وجود دارد که محل پرندگان مهاجر و تخم‌گذاری و زیستگاه اصلی بسیاری از ماهیان دریای خزر است.
بخش خشکی میانکاله با سیمای دشتی به صورت نوار باریکی از شمال به سواحل جنوب شرقی دریای خزر و از جنوب به آبهای خلیج و تالاب میانکاله محدود می‌شود. پناهگاه حیات وحش میانکاله در سال 1348 به عنوان منطقه حفاظت‌شده مصوب شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید سابق شد و در سال 1353 به پناهگاه حیات‌وحش ارتقاء یافت و همچنین به جهت برخورداری از معیارهای کنوانسیون رامسر در سال 1354 نیز با تالاب‌های همجوار با وسعت یکصد هزار هکتار به عنوان یکی از سایت‌های کنوانسیون رامسر ثبت شد.