رویداد۲۴ شادی مکی: شهر سنندج علاوه بر داشتن ۲ سد قشلاق و آزاد در اطراف خود، چشمه‌های متعددی را نیز در همسایگی خود دارد. همسایه‌هایی که این روز‌ها بیش از روز‌های گذشته به کمک مردم این شهر آمده‌اند تا آب مورد نیاز آن‌ها را تامین کنند. چرا که مدتی است شهروندان سنندجی آبی بدبو و بدطعم را مورد استفاده قرار می‌دهند. شدت کیفیت بد آب در این شهر آنقدر زیاد است که مردم ناچار شده‌اند با وجود شرایط کرونایی آب مورد نیاز خود را از چشمه‌های آب تامین کنند. چشمه‌هایی که سلامت آب‌شان مورد نظارت قرار نمی‌گیرد.
نزدیک به ۲ سال است که شهروندان سنندجی کیفیت پایین آب را تحمل کرده و نارضایتی خود را هم با صدای بلند اعلام کرده‌اند. مسئولان مختلف استانی و شهری دلایل گوناگونی را برای این تغییر ناگهانی شرایط آب شرب مردم عنوان کرده‌اند. پیر بودن سد سنندج که محل تامین آب شهر است تا ورود فاضلاب روستای سراب قامیش و پساب‌های کشاورزی، کود حیوانی و شیمیایی به این سد و توسعه باغات و طرح‌های پرورش ماهی در بالا دست سد از جمله دلایل مطروحه هستند.
مساله ورود مستقیم فاضلاب روستای ۵۰۰ خانواری «سراب قامیش» به سد قشلاق آنچنان مشخص است که از نگاه مردم محلی پنهان نمانده است. البته سراب قامیش تنها یکی از ۵۱ روستایی است که گفته می‌شود فاضلابشان به دلیل نبود سیستم تصفیه فاضلاب به این سد می‌ریزد. با توجه به جمعیت زیاد این روستا شاید بتوان گفت سهم سراب قامیش در آلایندگی آب سد بیش از سایر روستا‌ها باشد.
آبان ماه امسال بود که محمد حسین محمدی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کردستان در خصوص ورود فاضلاب روستای سراب قامیش به سد قشلاق گفته بود: با توجه به اینکه ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب برای این روستا، هزینه‌بردار و زمان‌بر است بنابراین تصمیم گرفتیم فاضلاب آن را پمپاژ کرده و به پایین‌دست سد انتقال دهیم. اما تلاش می‌کنیم که پروژه خط انتقال فاضلاب روستای سراب قامیش را تا ۲ ماه دیگر نهایی کرده و برای همیشه از ورود فاضلاب این روستا به دریاچه سد قشلاق جلوگیری کنیم. اتفاقی که متاسفانه تا به امروز جامه عمل نپوشیده است.
با وجود تغییر رنگ، بو و طعم آب در سنندج، اما دکتر ابراهیم قادری، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان اعلام کرده بود که آب شرب شهر سنندج از لحاظ استاندارد‌های اولیه سالم و بهداشتی است، اما طعم و بو جزو استاندارد‌های ثانویه قرار داده شده که آب شرب شهر از این لحاظ دارای مشکل است. سوال این است که آیا واقعا عوامل کاهش دهنده کیفیت آب از جمله ورود فاضلاب به داخل منبع آب شهر نمی‌توانند تاثیری بر سلامت آب داشته باشند؟
بیشتر بخوانید:آب شرب مخلوط با فاضلاب؛ دستاورد استاندار خوزستان/ چرا حکومت خوزستان از شریعتی گرفته نمی‌شود؟
اما یکی دیگر از علل مطروحه درباره مشکل آب در سنندج مربوط به احداث پروژه‌ها پرورش میگو در بالادست سد بود. مساله‌ای که کامران خرم مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان آن را رد کرده و گفته بود: این شرکت با توجه به دستورالعمل‌های موجود و قوانین مربوطه اعلام کرده تاکنون هیچگونه مجوزی برای اجرای طرح پرورش ماهی در بالادست سد قشلاق صادر نکرده است، اما مشاهده شده که عده‌ای سودجو به‌صورت شبانه و مخفیانه اقدام به رها سازی بچه ماهی در سد می‌کنند، که وظیفه برخورد قانونی با این متخلفین و متجاوزین از وظایف اداره شیلات بوده و لازم است در این زمینه سازمان محیط زیست نیز علیه عوامل این کار اقدام قضایی کند.
به گزارش رویداد۲۴ با وجود همه ریشه‌یابی‌ها مساله آب شرب مردم سنندج همچنان ادامه دارد. مردم یا باید آب نامطبوع داخل لوله‌های آب را تحمل کنند یا اینکه در شرایط کرونایی در صف‌ها انتظار برای کشیدن آب از چشمه‌های اطراف حضور یابند.
غریب سجادی رئیس شورای شهر سنندج در اینباره به رویداد۲۴ می‌گوید: آب شرب سنندج از سد قشلاق تامین می‌شود. این سد یکی از سد‌های قدیمی ایران بوده و بیش از ۴۰ سال از ساخت آن می‌گذرد. قدیمی بودن سد باعث پیر شدن آن بوده و همین موضوع هم یکی از عوامل تغییر رنگ و بوی آب و کاهش کیفیت آب در سنندج است.
وی ادامه می‌دهد: عامل دیگر این موضوع وجود روستا‌هایی است که در بالادست سد قرار دارند. فاضلاب این روستا‌ها تصفیه نشده و به سد می‌ریزد. عامل سوم هم باز مربوط به همین روستاهاست به این معنی که فضولات ناشی از دام‌های روستا گاهی وارد آب سد می‌شود. همه این دلایل طی سالیان باعث بد بو شدن آب در سنندج شده است.
رئیس شورای شهر سنندج عنوان می‌کند: با وجود اقداماتی که در خصوص تصفیه آب انجام شده است، اما بازهم در موارد بسیاری کیفیت آب سنندج نامطبوع بوده و بوی بدی دارد. هر چند گفته شده است که این آب از نظر بهداشتی مشکلی ندارد، اما آبی که مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد گوارا نیست که این موضوع باعث نارضایتی شهروندان شده است.
وی با تاکید براینکه بیش از یک سال نامطلوب شدن کیفیت آب در سنندج می‌گذرد و این موضوع تبدیل به عاملی برای نارضایتی شهروندان شده است، اظهار می‌کند: با پیگیری‌های استانداری ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل ستاد مدیریت بحران برای حل این مسئله پرداخت شده و همچنین یک ردیف ۹۰ میلیارد تومانی دیگر نیز در بودجه سال ۱۴۰۰ برای انتقال آب سد آزاد به تصفیه خانه آب شهر سنندج پیش‌بینی شده است.
سجادی خاطرنشان می‌کند: سد آزاد هم در ۴۰ کیلومتری شهر سنندج قرار دارد و جوان‌تر است. حالا قرار است مستقیم آب این سد به تصفیه خانه آب سنندج منتقل بشود. امیدواریم با این اقدام و عدم استفاده از آب سد قشلاق تا چند ماه آینده این مشکل برطرف شود. برای اجرای این پروژه نیاز به لوله‌گذاری است که کار‌ها شروع شده و به ما قول داده‌اند که پیش از پایان کار دولت مشکل برطرف شود و به شدت پیگیر هم هستند.
رئیس شورای شهر سنندج در پاسخ به این سوال که چرا مسئولان استان زودتر به فکر حل این مشکل نیفتاده‌اند توضیح می‌دهد: این مشکل از سال گذشته شروع شد. اما از آنجاییکه مساله تغییر طعم و بوی آب بیشتر در پاییز رخ می‌دهد و در سال‌های گذشته هم طی پاییز شاهد این ماجرا بودیم حدس زده شد که مشکل مربوط به وارونگی آب سد و جابه جایی آب است که در این فصل اتفاق می‌افتد و ممکن است حل شود. اما آزمایش‌ها نشان داد که باید فکر اساسی‌تر شود.
بیشتر بخوانید: دلیل مسمومیت مردم روستای شیخ صله ثلاث باباجانی چه بود؟ +اسناد
وی می‌گوید: در مرحله اول بخشی از آب سد آزاد را به صورت سنتی در رودخانه رها کردند که به سد بریزد به این امید که کیفیت آب ارتقا یابد، اما این اقدام مشکل را حل نکرد و در حال حاضر هم همانطور که گفتم قرار است لوله‌گذاری از سد تا تصفیه خانه شهر سنندج انجام شود تا مراحل تصفیه آب صورت بگیرد.
سجادی درباره احتمال بیماری مردم در اثر مصرف آبی با بوی نامطبوع می‌گوید: اداره بهداشت باید روی این موضوع نظارت کند. اما سنندج ۲ تصفیه خانه دارد. تصفیه‌خانه شماره یک بخشی از آب شرب سنندج را تامین می‌کند که قدیمی‌تر هم هست. تصفیه‌خانه شماره ۲ جدیدتر و مدرن‌تر است و در بخش‌هایی که آب توسط این تصفیه‌خانه تامین شده است کمتر شاهد مشکل بدبویی آب بوده‌ایم.
وی با اشاره به سفر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه به استان کردستان، عنوان می‌کند: بعد از این سفر و بودجه‌ای که تخصیص داده شد فرایند مدرن کردن تصفیه‌خانه شماره یک هم انجام شد. با این همه آب تصفیه شده در این مرکز گوارایی لازم را ندارد و طی یکی دو سال اخیر اکثر مردم از طریق چشمه‌های اطراف شهر سنندج آب آشامیدنی خود را تامین می‌کنند. آنچنانکه در مقابل برخی از این چشمه‌ها مردم صف‌های طویل تشکیل داده و به شیوه سنتی با دبه آب را از این چشمه‌ها برداشت می‌کنند.
سجادی ادامه می‌دهد: تشکیل این صف‌ها و تجمع مردم می‌تواند به شیوع کرونا در شهر دامن بزند چرا که همواره به مردم توصیه می‌شود برای پیشگیری از کرونا از تجمع بپرهیزند، اما بخش زیادی از مردم به همین شیوه سنتی آب آشامیدنی خود را تامین می‌کنند. بهداشتی بودن آب برخی از این چشمه‌ها مورد تایید قرار نگرفته است. البته اطراف شهر سنندج چشمه‌های زیادی وجود دارد و مردم از قدیم به گوارایی و سلامت آب این چشمه‌ها باور داشته‌اند. حتی زمانی که آب لوله‌کشی در سنندج مشکلات اخیر را نداشت برخی از شهروندان آب مورد نیاز خود را از طریق این چشمه‌ها تامین می‌کردند. اما در سال‌های اخیر و به‌ویژه دوران کرونا برداشت مردم از چشمه‌ها افزایش داشته است.