رویداد۲۴- ادبیات و زبان فارسی سرشار از راز و رمزهایی است که هنوز بهدرستی شناخته نشدهاند و این موضوع شاید یکی از قوی ترین دلیل هایی است که سبب شده است زبان ما دامنهی وسیعی در دنیا نداشته باشد، اما باوجود این مشکل و همه ی مشکلات دیگر بازهم زبان فارسی و ادبیات و شعر ایرانی در سراسر جهان آوازه ای خاص دارد بطوریکه تمامی علاقمندان به دنیای ادبیات در سراسر جهان، نام ایران را بعنوان یکی از پیشتازان و نام آوران این عرصه برای همیشه بخاطر دارند.
علاوه بر زبان و ادبیات فارسی، شعر ایرانی و بخصوص سبک شعرهای کلاسیک ایرانی نیز در جهان معاصر از جایگاهی بزرگ برخوردار است؛ شعرهای کلاسیک پارسی دارای ویژگیهایی هستند که با شعرهای نو متفاوتاند. «شعر کلاسیک، گره خوردگی عاطفه و تخیل است که در زبانِ آهنگین شکل گرفتهباشد، شعرِ شاعران بزرگی مانند فردوسی، مولوی، سعدی، حافظ، نظامی، صائب و ... هر کدام با اینکه سبک مختلفی داشتهاند، اما در مجموعهای از ویژگیها مشترک است و این همین امر باعث شده است تا این نام آواران کشورمان و آثار گران بهای آنها پس از گذشت سالهای بسیار همچنان در سراسر جهان از مقام والایی برخوردار باشند.
حسن یعقوبی استاد ادبیات و زبان فارسی، در گفتگو با رویداد24 ضمن گرامیداشت روز شعر و ادب فارسی؛ در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ارکان اصلی شعر اصیل ایرانی درحال فراموشی است، گفت: ارکان شعر فارسی و بزرگان و پیشاهنگان این عرصه، فراموش نمی شوند، چون آثار این بزرگان هنوز زنده است و جان تشنگان ادب و معرفت را سیراب می سازد. شاید دلیل اصلی زنده بودن این آثار کهن، عمیق بودن و ریشه دار بودن و بهره مندی از سورت و معنا به شکل متعادل و توجه به چیزهای زیبایی شناختی زبان باشد.
او در ادمه افزود: هنگامی شعر و ادب کشوری می تواند در جهان جایگاه واقعی خود را بیابد که زبان آن کشور، حضور جدی تر و پررنگ تر، در عرصه های بین المللی داشته باشد. شعر فارسی در همه جای دنیا، علاقه مندانی دارد اما زبان دانی، گام اول درک و بهره مندی از شعر فارسی است.
نویسنده کتاب سپیده دم سکوت، در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا شاعری امری ذاتی است یا خیر، بیان کرد: به نظر من نباید این موضوع را خیلی پیچیده کرد. شعر هم هنری است که طبیعتا کسی که واجد آن است، از قریحه ای خدادادی برخوردار است. البته شاید این قریحه در بسیاری از افراد باشد اما فرصت بروز و ظهور پیدا نکند.
او ادامه داد: اینکه شعر را کاملا امری الهامی بدانیم نیز درست نیست؛ اگر حافظ، حافظ شده است، گذشته از برخورداری از طبع والای شعری، بر علوم بلاغی و شگردهای ادبی و زیبایی شناختی، کاملا تسلط و احاطه داشته و این شاید ظلمی باشد بر حافظ و دیگر شاعران بزرگ که آنان را تنها به عنوان ناقل سخنانی الهامی بدانیم و نقش دانش و روح متعالی آنها را نادیده بینگاریم.
یعقوبی تاکید کرد: شعر خوب، شعری است که عمق داشته باشد و ریشه در اندیشه و در عین حال بهره مند از جلوه ها و شگردهای هنری و ادبی. شاعر با ریاضت در کوره مطالعه و تهذیب و تمرین، می تواند به عمق و زیبایی سخن خویش بیفزاید.
او یادآورشد: شعر، مثل رودخانه است، از سنگلاخ ها، دره ها و بیابان ها می گذرد، راه خود را می یابد و پیش می رود. اگر هم گاه و بیگاه موج هایی برمی خیزد، سرانجام در دامان این رودخانه آرام می گیرد. بازار شعر امروز ایران، گرم و پررونق است اما نگرش های حکیمانه و معرفتی کمتر در آن دیده می شود.
این شاعر با بیان اینکه جوانان شاعر باید در سروده هایشان، خودشان باشند؛ تصریح کرد: سرودن با توجه به ذائقه مخاطب، به ویژه مخاطب تفنّنی شعر، شاعر را به بیراهه سوق می دهد. شاعران جوان باید بیش و پیش از آنکه به مخاطب بیندیشند، به حقیقت شعر بپردازند و دنبال سرودن شعر خوب باشند نه شعر جالب.
او ادامه داد: به شعر گذشتگان که نگاه می کنیم، بسیاری از دغدغه های تربیتی و معرفتی را در آنها می یابیم، اما امروز، شعر بیشتر گرفتار فرم و شکل است تا محتوا و اندیشه؛ به عبارتی دیگر، شعر امروز با بحران مخاطب روبه¬روست، مخاطب هایی دارد اما این مخاطب ها، مخاطب های خاص نام می گیرند.
حسن یعقوبی در پایان گفت: شعر و ادب فارسی، سابقه ای درخشان و کارنامه ای پربرگ و بار دارد که جهان و جهانیان به این گنجینه پر بهاء احترام می گذارند. آثار بزرگانی چون فردوسی، حافظ، مولانا، سعدی و خیام به زبان¬های مختلف توجه و منتشر شده و با استقبال ادب دوستان دیگر کشورها قرار گرفته است. با این حال نباید فراموش کنیم که ادبیات معاصر جهان در برخی عرصه ها از جمله داستان و رمان، از ما پیشتر و پویاتر است.