رویداد۲۴- یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: پیش از پایان جنگ سرد ایران بسیار قوی در عدم تعهد شرکت میکرد و میتوانست در تصمیمگیریها تاثیرگذار باشد اما بعد از جنگ سرد و با توجه به اینکه یک نوع کم میلی در بین کشورها به وجود آمد و اختلافها بیشتر شد قاعدتا نمیتوانست به مانند گذشته تاثیرگذار باشد لذا یک مقدار از وزن ژئوپلتیک ایران کاسته شد.
روز گذشته حسن روحانی، رئیس جمهوری برای شرکت در اجلاس جنبش عدم تعهد به ونزوئلا رفت تا علاوه بر شرکت در آن ریاستی را که بر عهده داشت به همتای ونزوئلایی خود واگذارکند.
جنبش عدم تعهد که به طور کلی متشكل از 120 كشور است و علائق سياسي، اقتصادي و فرهنگي كشور‌هاي در حال توسعه را در سطح جهاني نمايندگي مي‌كند تا پیش از فروپاشی رژیم شوروی نقش تاثیرگذاری در مجامع بینالمللی داشت اما پس از اینکه نظام جهانی از حالت دو قطبی خارج شد این اثرگذاری هم از تحول بینصیب نماند.
در خصوص بحث هستهای ایران و تحریمهایی که از سوی غرب بر علیه کشورمان تصویب شده بود جنبش نتوانست آن طور که باید خود را نشان دهد و تنها موفق شد برخی از تحریمها را ندید بگیرد.
عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلتیک و کارشناس مسائل بین المللی در رابطه با ساختار جنبش عدم تعهد در گفتوگو با
رویداد۲۴ گفت: در دوران دو قطبی بودن جهان بعضی از کشورها مایل نبودند زیر چتر یا تحت نفوذ قدرتهای جهانی شوروی و آمریکا قرار گیرند، بنابراین وظیفه مستقلی برای خود تعریف کردند.
وی در ادامه اضافه کرد: این کشورها شخصیتهای کاریزما داشتند که در این بین میتوان به جمال عبدالناصر در مصر اشاره کرد. این گروه بحثی را به میان کشیدند تحت عنوان کشورهای جهان سومی که نمیخواهند زیر چتر قدرتهای جهانی دوران جنگ سرد قرار گیرند بنابراین جنبشی شکل داده شد به نام "جنبش عدم تعهد " به این معنا که کشورهای عضو نسبت به دیگر کشورها تعهدی ندارند.
این استاد ژئوپلتیک تاکید کرد: براساس همین مسئله کشورهایی که به چنین تصمیمی دست یافته بودند اساسنامهای را ترتیب دادند که در هر دوره یکی از اعضا ریاست آن را بر عهده گیرد.
کارشناس مسائل بین المللی در رابطه با میزان اهمیت این تصمیم گیریها توضیح داد: جلسات و تصمیم هایی که در این نشستها گرفته میشد تا پیش از فروپاشی شوروی اهمیت داشت علاوه بر این تبلیغات بیشتری بر روی آن صورت میگرفت و کشورهای جهان سوم هم فعالتر بودند. هر چند برخی کشورها عضو، تمایلاتی به سمت دیگر کشورهای ابرقدرت در آن مقطع زمانی داشتند ولی نادیده گرفته میشد مثل اردن شدیدا وابسته به آمریکا بود یا اتیوپی که در آن دوره کشوری کمونیست به حساب میآمد در زیر نفوذ شوروی قرار داشت اما با این کشورها مدارا به عمل میآمد و ندید گرفته میشد.
فرجی راد در ادامه افزود: تصمیمات گرفته شده در آن دوران که بعضا در سازمانهای بینالمللی مطرح میشد و نتیجه یک همکاری خوب محاسبه میشد، تاثیر گذاربود اما بعد از فروپاشی شوروی و از بین رفتن نظام دو قطبی به مانند سابق حائز اهمیت نبود و جایگاه خود را از دست داد. با این حال به صورت مرتب ریاست دورهای آن تعیین می شود. به طور نمونه تا شروع جدید اجلاس جدید، جمهوری اسلامی ایران ریاست را بر عهده داشت که آن درجریان این اجلاس به ونزوئلا واگذارشد.
این استاد ژئوپلتیک در رابطه با بهره ایران از عضویت و ریاست جنبش عدم تعهد، گفت: همانطور که در بالا اشاره کردم، پیش از پایان جنگ سرد ایران بسیار قوی در عدم تعهد شرکت میکرد و میتوانست در تصمیم گیریها تاثیرگذار باشد در بعد از جنگ سرد و با توجه به اینکه یک نوع کم میلی در بین کشورها به وجود آمد و اختلافها بیشتر شد قاعدتا نمیپتوانست به مانند گذشته تاثیرگذار باشد لذا یک مقدار از وزن ژئوپلتیک ایران کاسته شد ولی با تمام اینها حضور در اجلاس جنبش عدم تعهد برای کشور ضروی است و باید پیشنهادات را هم در این اجلاس مطرح کند.
کارشناس مسائل بین المللی در این خصوص که ایران در کل تا چه اندازه میتواند بر تصمیمات عدم تعهد، حساب کند، گفت: میتوان حساب باز کرد و نشانی آن هم این است که وقتی در دوره بحران هستهای قرار داشتیم تا حدی به جمهوری اسلامی ایران کمک شد.
فرجی راد در اینباره که کمکهای دریافت شده چه مواردی است، تاکید کرد: البته کمکهای دریافت شده بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت به این معنا نیست که خیلی تاثیرگذار بوده باشند اما در کل خوب بود بطوری که کشورهای عضو برخی از تحریم ها را در همان دوران که سخت گیری زیاد بود، ندید گرفته بودند.