اگرچه بعد از روی کارآمدن جو بایدن به عنوان رئیس جمهور امریکا و اخبار مثبت از احتمال لغو تحریم‌ها و کاسته شدن فشار کرونا بر کسب‌وکارها با واکسیناسیون کووید 19، تورم انتظاری سرمایه گذاران تعدیل شد اما آنچه در عمل روی بازار تاثیر گذاشت، بی اعتمادی سرمایه‌گذاران (چه حقیقی و چه حقوقی) به بازاراست که تصمیمات نابه‌جا و نابه‌هنگام (فراموش نشدنی) سیاست‌گذار سهم عمده و اصلی را در ایجاد مختصات کنونی بازار داشته است. سوق دادن سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه با هزاران وعده و عید و سپس رهاسازی آن‌ها، اقدامات سیاست‌گذار را در چارچوب بی‌تعهدی او جای میدهد که اصلی‌ترین عامل سلب اعتماد بورس بازان بوده است.
البته بورس بازان نسبت به انتظارات مثبت در سال آینده امیدوارند و با توجه به مولفه‌های پیش رو در داخل و بیرون بازار، ضریب اقبال به بازار سهام را نسبت به دیگر بازارهای موازی و رقیب بیشتر نشان میدهد. با درنظرگرفتن سهم سیاست‌گذار در سیگنال اشتباه به بازار، رفتار بازیگران نیز در یک سال گذشته قابل تأمل است؛ به طوریکه غیرحرفه‌ای‌ها با پول‌های داغ اثرگذاری که در اختیار داشتند، در بزنگاه‌ها با رفتار هیجانی از تحلیل سبقت گرفتند و در همان بزنگاه‌ها بازار از ریل اصلی خارج شد.
حالا اما تنها 5 روز کاری دیگر به پایان سال باقی مانده است و خانه تکانی‌ها شرکت‌ها با افزایش عرضه‌ها به اوج می‌رسد، بسیاری از سرمایه‌گذاری در پی مدیریت دارایی خود از بازار خارج می‌شوند و به اصطلاح خود را نقد می‌کنند. برخی هم به امید سال آینده پرتفوی خود را نگه می‌دارند، چرا که به امید رونق دوباره منتظر می‌مانند. با این سناریوهای موجود، احتمال تشدید عرضه در روزهای آخر سال بالاست و در نبود تقاضای موثر، اگرچه شاید سیگنال‌های مثبتی در طول هفته ارسال شود، اما در مجموع حرکت شاخصی نمیتوان از بازار انتظار داشت.
در معاملات آخر هفته شاهد بازاری منفی ولی به نسبت معتدل‌تر بودیم. به نظر می‌رسد در هفته جاری روند بازار قدری با هفته‌های گذشته متفاوت بود. در هفته‌های گذشته زمانی که صفوف فروش پس از چند روز متوالی جمع‌آوری می‌شدند، پس از یک روز نوسان مثبت، مجدد بازار با فشار عرضه و صفوف فروش سنگین رو به رو می‌شدند. ولی در هفته جاری ارزش معاملات در چند روز کاری متوالی رکورد به نسبت خوبی از خود به جاگذاشت.
پیش‌بینی می‌شود به شرطی که ارزش معاملات روزانه تا پایان سال بر همین منوال پیش برود، می‌توان برای شروع سال آینده انتظار بازاری متعادل‌تر را داشت. باتوجه به جمع آوری صفوف فروش و متعادل شدن بازار در روز جاری، برای شنبه می‌توان انتظار بازاری نسبتاً مثبت را داشت.
شاخص‌کل بورس اگرچه در معاملات امروز دوباره قرمزپوش شد اما حجم و ارزش معاملات به قدری نبود که بتوان این افت را به نوسان‌گیران یا حقوقی‌های عجول نسبت دهیم. بیش از هر چیزی، تمایل سرمایه‌گذاران به محافظه‌کاری و دوری از ریسک‌های بیش از حد باعث می‌شود در روزهای پایانی هفته، حجم عرضه‌ها در بازار افزایش یابد. اکنون بورس به استقبال تعطیلات دو روزه می‌رود و در نتیجه سهامداران نیز ترجیح می‌دهند خریدهای خود را به روزهای بعد موکول کنند.
از سوی دیگر تحولات سیاسی و اقتصادی در سه ماه اخیر به کاهش تورم انتظاری سرمایه‌گذاران منتهی شده است. تعدیل تورم انتظاری در دیدگاه سرمایه‌گذاران تمام بازارها سبب شده تمایل به تبدیل سرمایه‌ها به ریال و یا سپرده‌گذاری در بانک‌ها افزایش یابد.
همانطور که در مطالب گذشته عرض نمودیم سه شنبه و چهارشنبه این هفته، روزهای بسیار مهمی برای بازار بودند. روزهایی که حامیان بازار میتوانستند امید به بازار تزریق کنند. نمودار شاخص کل در دو هفته اخیر با شکست خط روند، وضعیت نامناسبی پیدا کرد و در دو روز اخیر می‌توانست مجددا بالای خط روند قرار بگیرد. این مهم میسر نگردید و خرید حامیان حقوقی بازار موثر واقع نشد.
سوال اینجاست که آیا باز هم این ارکان میتوانند ادعای پدرخواندگی بازار را داشته باشند در حالی که حرکت موثری برای بازار صورت نمی‌گیرد؟ به نظر باز هم باید منتظر بیانیه هایی تحت عنوان مقصر جلوه دادن سهامداران خُرد در وضعیت بازار باشیم.
حجم معاملات خرد در روزهای گذشته به ده هزار میلیارد هم نرسید در صورتی که ارکان حامی بازار میتوانستند با تحرکات بیشتر حجم معاملات بیشتری بسازند و روند نزولی رو از بین ببرند. روز گذشته و در ساعات پایانی بازار کندل شاخص کل با شادو بالایی ثبت گردید که نوید شروع شدن بازار امروز با منفی و صف های فروش را میداد.
روز چهارشنبه نیز صف های فروش با خرید حقوقی ها جمع آوری گردید و تحرکاتی صورت گرفت. اما ارزش یک کار با نتیجه آن سنجیده می شود. خرید و فروش های مشکوک و در حجم های کوچک نمی‌تواند به کمک بازار بیاید.
بیشتر بخوانید: مشکل اصلی بورس، عرضه یا تقاضا؟
در ساعات انتهایی بازار هم مشاهده گردید که مجددا اکثر شاخص سازها به صف فروش نشستند. راهکار برون رفت از وضعیت کنونی حمایت همه جانبه ارگان های حامی بازار و ساختن حجم معاملات روزانه بالای ده هزار میلیارد است.
به هر صورت نه روزهای سبز و خوش بازار ماندنی بود و نه این روزهای قرمز و نا امید کننده اما آنچه دیگر به اهالی بازار برنخواهد گشت فاکتور مهمی است به نام «اعتماد».