رویداد۲۴ بومگردی‌ها در آیین‌نامه‌ای که سال ۹۳ ابلاغ شده اقامتگاه هایی هستند که در محیط طبیعی و بومی با رعایت بالاترین سطح ممکن ضوابط زیست محیطی و به شکلی سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه تاسیس شده و ضمن حداکثر تعامل با جامعه محلی و توجه به تنوع اقلیم، زمینه حضور گردشگران را با کیفیتی قابل قبول و تعریف‌شده فراهم می‌کنند.
افزایش تعداد بومگردی‌ها جزو شعارهای وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای کسب رأی از نمایندگان مجلس بوده است، حالا بیش از ۲۲۰۰ اقامتگاه بومگردی در سراسر کشور وجود دارد که رشد آن هنوز متوقف نشده است. سیاست و هدف از افزایش این اقامتگاه‌ها ترویج سفر ارزان و خانوادگی بود، ولی حالا برخی از این اقامتگاه‌ها وارد رقابت با هتل‌ها شده‌اند و برخلاف رسالتی که داشتند، حالا به عنوان محلی برای خواب اجاره داده می‌شوند. قیمت برخی از بومگردی‌ها در شهرهای مسافرپذیر نیز به قیمت هتل‌ها نزدیک شده است. هرچند برخی صاحبان بومگردی معتقدند سطح امکانات و خدمات آن‌ها به مراتب بهتر و بیشتر از هتل‌ها است. درحالیکه تعریف، ضوابط و درجه‌بندی آن‌ها کاملا متفاوت از یکدیگر است.
البته برخی از اقامتگاه‌ها با وجود آن که معماری بومی دارند و خیلی شبیه بومگردی‌ها هستند اما مجوزی ندارند و غیرقانونی اجاره داده می‌شوند که قیمت آن‌ها بالا و پایین بیشتری دارد.
تعرفه بومگردی‌ها معمولا با نظر اداره های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و تشکل‌های صنفی در هر استان تعیین می‌شود، اما صاحبان بومگردی که یک سال بیکاری را پشت سر می‌گذارند، درحالی که آینده نامعلومی را پیش‌بینی می‌کنند و در اقساط بانکی و وام و بدهکاری‌های دیگر غرق شده‌اند و با رشد قیمت اقلام خوراکی و هزینه ها جانبی مواجه شده‌اند، نرخ‌های تعیین شده را پایین و نوعی بی‌انصافی می‌دانند.
بیشتر بخوانید: فاجعه سفرهای نوروزی در راه است
بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت یک شب اتاق با ظرفیت ۴ نفر در روستایی حوالی یاسوج (کهگیلویه و بویراحمد) به ۴۹۰ هزار تومان می‌رسد. اتاق تخت ندارد و سرویس بهداشتی و حمام آن نیز مشترک است و مجهز به سیستم گرمایشی و سرمایشی هم نیست. اگر تعداد نفرات در این اتاق کمتر از ۴ نفر باشد، تاثیر چندانی روی قیمت آن ندارد. چون نرخ بر اساس اتاق تعیین شده است. همین شرایط را در برخی بومگردی‌های مازندران و رشت نیز که به نسبت یاسوج مسافر بیشتری دارند، می‌توان مشاهده کرد که گویای وضع نظارت بر این اقامتگاه‌ها است.
در قشم که این روزها متقاضی زیادی برای سفر دارد، تنوع قیمت بالا است؛ نرخ یک شب اقامت در بومگردی با صبحانه از ۶۰ هزار تومان شروع می‌شود که سرویس بهداشتی و حمام معمولا در آن‌ها مشترک است. با این حال اقامتگاه‌هایی در همین جزیره وجود دارند که یک اتاق را بدون صبحانه و با سرویس مشترک به ۴ نفر برای یک شب ۴۶۰ هزار تومان کرایه می‌دهند که اگر میانگین سه شب اقامت در جزیره قشم را در نظر بگیریم، هزینه فقط خوابیدن در این اتاق روستایی بدون خدمات جانبی و وعده غذایی حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌شود که معادل نصف حقوق ماهانه یک کارگر است.
برخی از اقامتگاه‌ها با وجود آن که معماری بومی دارند و خیلی شبیه بومگردی‌ها هستند، اما مجوز ندارند و غیرقانونی اجاره داده می‌شوند. قیمت برخی از این اقامتگاه‌ها حتی برای نائب رییس جامعه بومگردی‌های کشور عجیب به نظر می‌آید، اکبر رضوانیان و در واکنش به این موضوع نخست این نکته را متذکر می‌شود که شاید برخی مهمانان، بومگردی‌ها را با اقامتگاه‌ها یا هتل‌های سنتی یا مهمانپذیرها اشتباه می‌گیرند. چون قیمت این دو با یکدیگر متفاوت است.
او می‌گوید: برخی چون از این تفاوت آگاه نیستند، هر خانه سنتی‌ای را بومگردی حساب می‌کنند و سریع به قیمت‌ها واکنش نشان می‌دهند. مثلا در کاشان تعرفه اقامتگاه‌های سنتی به هتل‌ها نزدیک است. در حالی که اقامتگاه سنتی از بومگردی متفاوت است. با این حال بسیار پیش آمده که مردم به لحاظ شباهت‌هایی که در معماری این دو اقامتگاه وجود دارد، آن‌ها را اشتباه گرفته‌اند و نسبت به قیمت آن‌ها واکنش نشان داده اند.
او سپس به نرخ‌گذاری بومگردی‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: بومگردی‌ها هم مثل هتل‌ها درجه و سطح دارند، اما به دلیل اینکه ارزیابی آن‌ها در کشور به طور کامل انجام نشده است، فعلا نمی‌توان آن را معیار دقیقی برای سنجش قیمت قرار داد. اما طبیعی نیست که یک اتاق بومگردی به یک نفر یا حتی دو نفر ۴۰۰ هزار تومان اجاره داده شود. در کل تعرفه اقامت در بومگردی به همراه صبحانه برای هر نفر حدود ۱۳۰ هزار تومان است. ما در کاشان با همین تعرفه خدمات می‌دهیم. قیمت یک اتاق دونفره حدود ۲۶۰ هزار تومان می‌شود.
وی با تاکید بر این که بومگردی‌ها باید براساس تعرفه ابلاغ شده نرخ‌ها را اعلام کنند، ادامه می‌دهد: طبق آیین‌نامه و ساختار تعریف شده بومگردی‌ها می‌توانند با ارائه خدمات جانبی مثل گشت و اجرای نوآوری و ایده‌های دیگر، هزینه‌های خود را تامین کنند. متاسفانه برخی با تصمیم‌های شخصی تعرفه‌ها را تا چند برابر افزایش می‌دهند که بسیار حرکت اشتباهی است.
نائب رییس جامعه بومگردی‌های ایران درباره حذف صبحانه در برخی اقامتگاه‌های بومگردی به بهانه شیوع ویروس کرونا نیز می‌گوید: حذف صبحانه از یک اقامتگاه بومگردی خنده‌دار است، چون با توجه به اساسنامه موجود، اقامت در تاسیسات دارای مجوز همراه با صبحانه است و این خدمات جزو الزامات اقامتگاه‌ها به شمار می‌آید.
او همچنین به مسافران توصیه می‌کند: در هنگام انتخاب بومگردی حتما از نوع اقامتگاه مطمئن شوند. پیش از سفر درباره جزئیات آن سوال کنند و حتما به مجوزهای اقامتگاه توجه کنند. مجوز اقامتگاه‌های بومگردی باید در معرض دید نصب شده باشد، در این مجوزها QR Code مشخص است که از طریق آن می‌توان از تعرفه‌ها، تعداد پرسنل و اطلاعات مربوط به مدیریت مطلع شد. با وجود تکرار این توصیه‌ها، متاسفانه با مهمانان بسیاری مواجه می‌شویم که اصلا نمی‌دانند چه نوع اقامتگاهی را انتخاب کرده‌اند و با چه شرایطی قرار است در آن اقامت داشته باشند. مهمان باید نسبت به قانونی بودن محل اقامت حساس باشد.
رضوانیان معتقد است: بخشی از سواستفاده‌گری‌ها به این دلیل در گردشگری رخ می‌دهد که نسبت به جزئیات و خدمات آگاهی نداریم و پرس‌وجو نمی‌کنیم. اگر قرار است حرفه‌ای سفر کنیم و گردشگری تبدیل به صنعت شود، باید نگاه حرفه‌ای هم داشته باشیم. مسافر آگاهی باشیم تا ما هم به عنوان تاسیسات گردشگری متعهد و موظف به پاسخ‌گویی باشیم.