رویداد۲۴ مأمون فندی در الشرق الاوسط نوشت: آیا درهای واشنگتن به روی اسرائیل بسته و باعث شده اسرائیل به صورتی غیر عادی به سمت نشست دیپلماتیک در اروپا در خصوص پرونده ایران حرکت کند؟ یا اینکه مساله پیچیدهتر از آن است که در ظاهر به نظر میرسد؟
هفته گذشته پایتختهای کشورهای اروپایی از پاریس گرفته تا لندن و برلین شاهد نشستهای دیپلماتیک در خصوص پرونده هستهای ایران و تبعات آن برای امنیت ملی اسرائیل بودند. این نشستها با حضور آویو کوخاوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل و رووین ریولین، رئیس جمهور اسرائیل به اضافه یک هیئت امنیتی بلند پایه برگزار میشد.
اسرائیلیها سفرهای خود را از آلمان شروع کرده و سپس به فرانسه رفتند، مساله جالب توجه آنکه آنچه اسرائیلیها مطرح کردند، ظاهرا نوعی عقب نشینی از موضع قدیمی شان بود، چرا که اسرائیلیها به همتایان فرانسوی خود ابلاغ کردند که مخالف رسیدن به توافق هستهای جدید با ایران نیستند، به شرطی که این توافق دربردارنده بندهایی باشد که امکان دست یابی ایران به بمب اتمی را دشوار کند. اما چرا این عقب نشینی صورت گرفت؟ آیا اسرائیل به دنبال آن است تا واشنگتن را در مورد پذیرش دیدگاه خود قانع کند؟ آیا این فشار سیاسی اسرائیل نتیجه اختلاف نظر بین آمریکا و اسرائیل است یا اینکه اسرائیل چیزی برای ارائه در مورد پرونده ایران ندارد و دیگر نمیتواند بایدن را هم مانند ترامپ علیه توافق هستهای و ایران بشوراند؟
بیشتر بخوانید: رقص دیپلماتیک تهران و واشنگتن/ ایران پیشنهاد مذاکره با آمریکا را میپذیرد؟
ساده انگارانه است اگر بگوییم واشنگتن تمام درهای خود را به روی اسرائیل بسته است، اما به اعتقاد من دولت بایدن پیام واضحی را برای اسرائیل رسانده است مبنی بر اینکه خاورمیانه و پروندههای پیچیدهاش را درک میکند و نیازی به یک واسطه منطقهای ندارد. نکته دوم، نتیجه وضعیت سختی است که دولت آمریکا با ورود به توافق هستهای با ایران خود را در آن قرار داده است. با این حال، رابرت مالی در گفتگو با بی بی سی گفت: «آمریکا میخواهد مذاکرات با تهران شروع شود و مانعی نداریم که مذاکرات به طور مستقیم یا با یک واسطه و طرف سوم صورت گیرد».
آیا اروپاییها همان طرف سوم هستند و اقدام غیر عادی اسرائیل تنها یک ضربه پیشگیرانه محسوب میشود؟ رابرت مالی با وجود یهودی بودن، رابطه خوبی با اسرائیل بویژه در دو پرونده ایران و فلسطین ندارد. اسرائیلیها در مورد شخصیت رابرت مالی و دولت بایدن در خصوص مساله بازگشت آمریکا به توافق ۲۰۱۵ و کاهش فشارها بر ایران -که کابوسی برای اسرائیل است - تردید دارند.
شاید بسته شدن درهای واشنگتن به روی اسرائیلیها در چارچوب بازنگری آمریکا در اصول روابط استراتژیک خود است و مقصودش تنها اسرائیل نیست، بلکه هدف آمریکا تغییر قواعد قدیم بازی و درگیریهای دیپلماتیک براساس ائتلافهایی جدید است، بخصوص پس از توافقهای عادی سازی اخیر بین اسرائیل و جهان عرب، از مراکش گرفته تا امارات، بحرین و سودان. این موضوع اسرائیل را از صفحه دوم دستور کار آمریکا به صفحه پنجم اولویتهای دولت بایدن انتقال داده است.
هر کسی که گفتههای بایدن علیه رئیس جمهور روسیه را در نظر داشته باشد، متوجه میشود که مساله امنیت ملی، مهمترین موضوع برای بایدن است و نمیخواهد برخوردی با جمهوری خواهان داشته باشد. همانطور که نمیخواهد به اهمال در قبال مسائل امنیت ملی متهم شود. پرونده ایران هم از این قاعده مستنثی نیست، اما رئیس جمهور جدید ایالات متحده نمیخواهد مانند فردی به نظر برسد که تحت فشارهای خارجی مجبور به تعامل با ایران در پرونده هستهایاش شده است.