مردم در این زمان که مطابق تقویم هندی تعطیل رسمی است، پایان زمستان و آغاز بهار طبیعت را جشن میگیرند. در این جشن بر اساس یک سنت قدیمی، اهالی هر منطقه با پاشیدن آب و رنگدانههای مخصوص به سوی یکدیگر و نیز اجرای موسیقی و رقص، به سرور و پایکوبی میپردازند.
در این آیین شاد، همهٔ افراد اعم از زن و مرد و پیر و جوان شرکت میکنند و باور دارند که با فرارسیدن بهار، بار دیگر روشنایی بر تاریکی و خوبی بر بدی پیروز شدهاست.
روز اصلی هولی اینگونه جشن گرفته میشود که مردم پودرها و آبهای رنگی به هم پرتاب میکنند؛ و در شب هنگام، آتش به پا میکنند که به (سوزاندن هولیکا), یا چحوتی هولی (هولی کوچک) معروف است.
بعد از این، دعا خوانده میشود. بر پا کردن آتش یادآور فرار معجزه آسا پراهلاد جوان است وقتی دمونس هولیکا خواهر هیرانیاکاشیپو او را درون آتش انداخت. هولیکا سوزانده شد اما پراهلاد، جانباز سرسخت خدای ویشنو بدون هیچ جراحتی فرار کرد به خاطر از خود گذشتگی اش.
آیین جشن دو روز است. در روز اول آتشی بزرگ در غروب یا شب هنگام روشن میشود. قبل ازآن، آتش بزرگ دیگری بر روی مکانی که از قبل آماده شده روشن میشود و تمثالی از هولیکا که از خیزران و بوریا ساخته شده در حرکت دستهجمعی منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلی به وسیلهٔ برهمنها با تشریفات به محل منتقل میشود. تمثال در وسط تل آتش گذارده میشود و دستیار برهمن، هفت بار آن را طواف میکند و قبل از اینکه آن را آتش بزنند، اشعاری را در ستایش هولی میخوانند. مفهوم آن اشعار جملات زیر است:
- «روشن کردن آتش به عنوان نمادی
- از نابودی تمام شرهایی که در انسان وجود دارد
- دعا به درگاه خدا برای رفاه و بهبودی بشر»
سپس مردم به خانههایشان برمیگردند. در روز دوم از صبح زود تا ظهر بر سر و روی دوستان و خویشان گرد رنگ میریزند یا با آبفشان آبرنگی میپاشند. اما مسنترها گرد قرمز را به آرامی روی صورت هم میریزند.
مردم البته از رنگین شدن لباسهایشان ناراحت نمیشوند. در غروب همان روز، مردم شیرینی تعارف میکنند؛ دوستان سهبار همدیگر را در آغوش میگیرند و برای هم آرزوی خوشبختی میکنند و کودکان و نوجوانان برای ادای احترام بر پاهای بزرگترهایشان دست میکشند.
در ایالت پنجاب، سیکها مراسم هولاموهالا را یک روز بعد از مراسم هولی با شادمانی فراوان برگزار میکنند. در تصاویر روز عکسهایی از جشن هولی هند که روز سوم و چهارم فروردین ۱۴۰۰ برگزار شد را ببینید.