رویداد۲۴ دکتر سیدمحمد صدر، دیپلمات سابق و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره آینده برجام و همچنین تحلیل سیاست خارجی ایران طی هشت سال گذشته میگوید: برای آماده شدن زمینه مذاکره و گفتگوها باید آمریکاییها تحریمها را برداند؛ این مساله مشخص است و گفته شده است برداشتن تحریمها باعث میشود دوباره دروازههای دیپلماسی گشایش پیدا کند، ولی بدون آن امکان ندارد. وی همچنین میافزاید: قطعا یک انتخابات پر شور و رقابتی و منصفانه میتواند منافع جمهوری اسلامی و مسئولیت جمهوری اسلامی را افزایش بدهد و جوی مانند دوم خرداد ۷۶ ایجاد کند و موجب باز شدن درهای سیاست خارجی و بین المللی به روی ایران باشد. این مساله در شرایط امروز ما بسیار مهم است. ایران به انسجام ملی نیاز دارد. وقتی خارجیها ببینند که مردم مشارکتی بالا داشتند و به نظام علاقمندند و از نظام دفاع میکنند موضع ایران در سطح دیپلماسی بین المللی تقویت خواهد شد.
متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا آینده با آقای محمد صدر را میخوانید:
بایدن بازگشت به برجام را در مبارزات انتخاباتی خود مطرح کرد، ولی اخیرا برای بازگشت امریکا به توافق هستهای شرط و شروطی تعیین کرده است به نظر شما این ماجرا به کجا میانجامد؟
امروز عملکرد بایدن متفاوت از صحبتهایی است که در زمان انتخابات داشت. بایدن آنجا گفته بود که به برجام بر میگردد و دیپلماسی را دنبال میکند، اما متاسفانه امروز شرایطی غیر عقلایی و غیر منصفانه را طرح کرده است. آمریکا از برجام خارج شد و طبیعی است که آمریکا باید برگردد و اقدامات لازم را انجام بدهد. این موضعگیری نوعی زورگویی است و به هیچ وجه منطقی نیست. اگر میخواهند کارها پیش برود و قدمهای مثبتی برداشته شود باید آمریکا تحریمها را بردارد و به برجام برگردد.
اگر آمریکا با این روال پیش نرود عکس العمل ایران چگونه خواهد بود؟ اگر ایران به مذاکرات مجدد دعوت شود چه برخوردی خواهد داشت؟
برای آماده شدن زمینه مذاکره و گفتگوها باید تحریمها را برداند؛ این مساله مشخص است و گفته شده است برداشتن تحریمها باعث میشود دوباره دروازههای دیپلماسی گشایش پیدا کند، ولی بدون آن امکان ندارد.
با توجه به سیگنالهایی که آمریکا در منطقه و نسبت به عربستان و اسرائیل نشان داد فکر میکنید مهمترین هدف آمریکا چیست؟
ظاهرا آقای بایدن بین سیاست داخلی و خارجی آمریکا سردرگمیهایی دارد و شاید میخواهد هوای آن ۷۵ میلیون رای آقای ترامپ را داشته باشد. انگار آمریکا بین این دو مساله گیر کرده است و از متهم شدن به ضعف در عملکرد هراس دارد. امروز سیاست داخلی آمریکا بر سیاست خارجی این کشور اثر گذاشته است.
در دوره ترامپ شاهد نزدیک شدن آمریکا و عربستان بودیم و به نظر میرسد در دوره بایدن روابط این دو کشور مثل سابق یعنی زمان آقای ترامپ نباشد. آیا این شکاف میتواند زمینه مذاکرات بین ایران و عربستان را فراهم کند و عادی سازی روابط داشته باشند؟
رابطه آمریکا و اسرائیل و رابطه آمریکا و عربستان رابطهای طولانی است و اینها جزو متحدین هم هستند. تفاوت بین رهبران احزاب جمهوری خواه و دموکرات آمریکا در این است که دموکراتها ادعاهایی در خصوص حقوق بشر دارند و از این رو عملکرد بن سلمان در مورد قتل فجیع خاشقچی را نمیپذیرند، ولی این مساله برای کسی مثل ترامپ اهمیت چندانی نداشت. از این رو دموکراتها در چنین مواردی فشارهای بیشتری بر روی عربستان میآورند و آن هم به دلیل کسب امتیاز بیشتر برای آمریکا است و نمیتوان گفت روابط امریکا و عربستان به این دلیل بهم میخورد بلکه اینها تفاوتهای تاکتیکی دو حزب مطرح آمریکا است، ولی استراتژیها و اهداف یکی هستند و هر دو حفظ منافع اسرائیل و عربستان است.
بیشتر بخوانید: ظریف: در خصوص احیای برجام، تلاش شده جای قربانی و مجرمان عوض شود
در شرایط موجود انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ایران چه اهمیتی دارد و آیا میتواند به نوعی موضع ایران را در دیپلماسی تقویت کند؟
قطعا یک انتخابات پر شور و رقابتی و منصفانه میتواند منافع جمهوری اسلامی و مسئولیت جمهوری اسلامی را افزایش بدهد و جوی مانند دوم خرداد ۷۶ ایجاد کند و موجب باز شدن درهای سیاست خارجی و بین المللی به روی ایران باشد. این مساله در شرایط امروز ما بسیار مهم است. ایران به انسجام ملی نیاز دارد. وقتی خارجیها ببینند که مردم مشارکتی بالا داشتند و به نظام علاقمندند و از نظام دفاع میکنند موضع ایران در سطح دیپلماسی بین المللی تقویت خواهد شد.
فکر میکنید آیا تصمیم گیری در مورد برجام به بعد از انتخابات موکول خواهد شد؟
این مساله به عملکرد آمریکا بستگی دارد و چندان مربوط به انتخابات نیست.
عملکرد سیاست خارجی ایران در ۸ سال گذشته را چگونه ارزیابی میکنید و نقاط ضعف و قوت آن را چه میدانید؟
سیاست خارجی همواره بحثی دو طرفه است و نمیتواند با خوب و بد شدن یک رابطه و از یک بعد مبنای بررسی قرار بگیرد. در دولت اول روحانی سیاست خارجی موفق بود و به برجام ختم شد و به خوبی پیش میرفت، چون پنج بعلاوه یک عاقلانه عمل کردند و به نتیجه رسیدند که نمیتوان با فشار پیش رفت و همه پای میز مذاکره آمدند و سیاست برد برد انجام شد و مذاکراتی صورت گرفت و دو طرف به اهداف خود رسیدند.
با آمدن ترامپ که شخصیتی نژاد پرست و افراطی بود و چیزی از سیاست نمیدانست و تاجر بود و گمان میکرد میشود همان شیوه تجارت کردن را در ریاست جمهوری سیاست خارجی و دیپلماسی به کار گرفت و از برجام خارج شد و تحریمها را اعمال کرد و طبیعتا فشارهای اقتصادی و تبلیغاتی بسیاری بر علیه ایران اعمال شد. در این مورد نمیتوان این طرف ماجرا را مقصر دانست و امریکا و ترامپ مسبب مشکلاتی بود که برای ایران بوجود آمد. در کنار این مساله عدم تصویب لوایح افای تی اف نیز ضربه بزرگی به لحاظ سیاسی و اقتصادی بر کشور وارد کرد و هزینههای بسیاری بر ایران تحمیل کرد و امروز ایران در وضعیت خوبی قرار ندارد. هر چند قرار بر بررسی بود که با پایان سال تعطیل شد و روشن شدن تکلیف آن به بعد از اتمام تعطیلات عید موکول شد.