رویداد۲۴ مازیار وکیلی: اصولگرایان چند سالی هست که متوجه این موضوع شدهاند که باید برای انتقال ایدئولوژی و اهداف و برنامههای سیاسی خود از قالب محصولات فرهنگی، هنری و رسانهای استفاده کنند. اگر در سالهای آغاز فعالیت و حضور این گروه سیاسی در این عرصه صِرف مکتبی بودن برای کسب بودجه و ساخت آثار فرهنگی و هنری کفایت میکرد، در سالهای اخیر چهرههای اصلی این جریان سیاسی متوجه شدهاند که این ویژگی نمیتواند محصولات با کیفیتی برای القا ایدئولوژی آنها تولید کند. به همین خاطر و در سالهای اخیر چهرههای اصلی سیاسی این جریان تصمیم گرفتهاند محصولات فرهنگی و ایدئولوژیک خود را با سر و شکل حرفهایتری (چه به لحاظ تولید و چه به لحاظ فرم و ساخت) تولید کنند. به همین منظور آنها دو کار اساسی انجام دادهاند؛ اول ساخت نهادهایی که صرفاً برای تولید محصولات فرهنگی ایجاد شده و بودجه میگیرند (مانند موسسه اوج و موسسه شهید آوینی) و دوم استفاده از نیروهایی که لزوماً با عقاید ایدئولوژیک اصولگرایان هم قرابتی ندارند، اما در کار خود حرفهای هستند و میتوانند محصولی خوشساخت به سفارش دهندگان تحویل دهند.
موسسه اوج را میتوان پیشگام تولیدات محصولات فرهنگی و هنری در راستای منویات ایدئولوژیک اصولگرایان دانست. موسسهای عظیم با بودجهای هنگفت که عمده تمرکز خود را بر روی تولید آثار سینمایی و سریالهای تلویزیونی گذاشته و تلاش میکند با ساخت آثاری عظیم به لحاظ پروداکشن مخاطب را با اصولگرایان آشتی دهد. اما موسسه اوج برادر کوچکتری هم دارد که نه مانند این موسسه، اما در حد خود در عرصه فرهنگ و هنر قدم گذاشته و شروع به تولید آثاری در راستای عقاید اصولگرایان کرده است: موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی.
بیشتر بخوانید: تازه نفسها در سینما/ چرا موسسه اوج تاسیس شد؟
به گزارش رویداد۲۴ موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی که به نظر میرسد در عرصه تولیدات محصولات فرهنگی نقش برادر کوچک موسسه اوج را بازی میکند و در تلاش است تا در راستای تفکرات محافظهکار جناح راست دست به تولید آثار فرهنگی بزند.
در سایت این موسسه توضیح خاصی درباره خط مشی و نحوه فعالیت آن داده نشده است. اما از اعضای هیات مدیره آن میتوان به خط مشی این موسسه هم پی برد. مدیرعامل این موسسه مهدی نقویان است؛ مستندسازی که خودش را انقلابی معرفی میکند و معروفترین اظهارنظرش هم به چرایی حضورش در این عرصه مربوط میشود: «حضرت آقا کار در عرصه سینما را برای بچههای انقلابی جهاد میدانند و ما باید به این عرصه ورود کنیم.»
او همچنین هدف اصلی خود از حضور در این عرصه را مقابله با جریان رسانهای بیبیسی فارسی و تلویزیون من و تو دانسته و در مستندهایش کوشیده پاسخی از زاویه دید یک جوان انقلابی به مستندهای تولیدی آن شبکهها بدهد.
جنجالیترین مستند مهدی نقویان هم مستند خارج از دید بود که درباره حوادث سالهای ۸۸ ساخته شد و میکوشید اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری آن دوره را یک انقلاب رنگی معرفی کند.
این مستند در بسیج سازمان صدا و سیما تولید شد و از دی ماه ۹۶ صدا و سیما شروع به پخش آن کرد. اما بعد از پخش تنها چهار قسمت حوادث دی ماه نود و شش رخ داد که باعث شد مدیران سازمان صدا و سیما آن را از جدول پخش حذف کنند.
میرباقری معاونت آن زمان سازمان صدا و سیما درباره جلوگیری از پخش این مستند گفت: «با توجه به ناآرامیهای روزهای اخیر [حوادث دیماه ۹۶] ادامه پخش این سلسله مستند از یک شبکه سراسری به مصلحت نیست.»
این اقدام باعث اعتراض اصولگرایان شد و همین موضوع سبب شد که بعد از اتمام حوادث دی ماه ۹۶ پخش این مستند از سرگرفته شود و حتی سال بعد یک بار دیگر از شبکه افق هم پخش شود. نقویان بعدها خارج از دید ۲ را هم درباره پروژه نفوذ تولید کرد.
جنجالیترین عضو هیئت مدیره این موسسه مهدی طائب رئیس قرارگاه سایبری عمار است که هدف خود از تاسیس این موسسه را مقابله با جنگ نرم دشمن دانسته است. حضور مهدی طائب به عنوان نائب رئیس به این موسسه رنگ و بوی امنیتی هم بخشیده است.
دیگر عضو سیاسی هیئت مدیره که رئیس آن هم هست محمدرضا تویسرکانی نماینده ولی فقیه در بسیج است که بعضاً اظهارنظرات تند سیاسی هم کرده است. دیگر اعضای هیئت مدیره چندان شناخته شده نیستند. حمید بهمنی سازنده چند فیلم مهجور جنگی و علی سلطانی دیگر اعضای هیئت مدیره موسسه هستند. این پنج نفر که چهرههای تندرو جریان اصولگرا به حساب میآیند، بدنه اصلی موسسه آوینی را تشکیل میدهند.
با نگاهی به تولیدات این موسسه به چند اثر شاخصتر برمیخوریم که نسبت به سایر تولیدات این موسسه آثار مشهورتری هستند. یکی از این آثار شکارچی شنبه است که درباره چگونگی تلاشهای یک خاخام یهودی برای شست و شوی مغزی یک کودک اسرائیلی برای مقابله با فلسطینیان است.
شکارچی شنبه بیشتر از آنکه اثری در نقد سیاستهای اسرائیل باشد حمله به دین یهود تلقی شد تا جایی که صدای خاخام اعظم کلیمیان تهران یعنی دکتر یونس حمامی لالهزار را هم درآورد و او این اثر را نه نقدی بر اسرائیل و سیاستهای او که توهین به خود و همکیشانش دانست. از دیگر آثار سینمایی این موسسه میتوان به چراغهای ناتمام که درباره تکاُفتادگی یک جوان ارزشی و بدون مرز اشاره کرد.
بدون شک جنجالیترین محصول تولیدشده در این موسسه سریال گاندو است؛ سریالی امنیتی که تاکنون دو فصل آن تولید شده و در هر فصل آن کوشیده شده ایده اصولگرایان برای حکمرانی در قالب سریال و برای مخاطب عام نمایش داده شود.
در فصل اول گاندو که با محوریت ماجرای جیسون رضائیان تولید شد تلویحاً تیم دیپلماسی و دولت حسن روحانی به خیانت و غربزدگی متهم شدند تا جایی که اعتراضات زیادی به این سریال شد. حسامالدین آشنا مشاور رئیس جمهور در توئیتی طعنهآمیز این پرسش را مطرح کرد که «موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی مستقل است یا وابسته به یک نهاد عمومی است؟ هیات امنا، هیات مدیره و مدیر عامل این موسسه چه کسانی هستند و توسط چه کسانی و چه ساز و کاری منصوب میشوند و به چه کسانی پاسخگو هستند؟ بودجه سالانه این موسسه چقدر است و چگونه تامین میشود؟»
سریال گاندو باعث شد بحثهای داغی در فضای مجازی شکل بگیرد و برخی صدا و سیما را متهم کنند که بودجه خود را از دولت میگیرد و همزمان به آن حمله میکند. دولتیها هم اظهار کردند که تلاش میکنند درباره نحوه اختصاص بودجه به سازمان صدا و سیما بازنگری صورت دهند. اتفاقی که البته نیفتاد و نشان داد سنبه سازندگان و تولیدکنندگان بسیار پُرزورتر از دولت است.
حالا و در آستانه انتخابات فصل دوم سریال گاندو با ماجرای روحالله زم شروع شد و در لایههای زیرین کوشیده شده تنها راه نجات کشور دولت نظامی معرفی کند. به نظر میرسد اصولگرایان از تولید این آثار اهداف دیگری دارند و قصد دارند تا منویات ایدئولوژیک خود را در قالب سینما و تلویزیون و با استفاده از قدرت نرم این دو رسانه به سطح جامعه منتقل کند.
از اواخر دولت دوم محمود احمدینژاد که شکاف گفتمانی میان اصولگرایان زیاد شد چهرههای اصلی این جریان به سمت سینما و تلویزیون آمدند تا جای پای خود را در عرصه فرهنگ محکم کنند. از دست دادن دولت در سال ۹۲ آنها را مصممتر کرد و به نظر میرسد با تاسیس موسساتی مانند موسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی قصد دارند جای پای خود را محکمتر کنند تا منویات سیاسی خود را پیش ببرند.
برای چهرههای فرهنگی اقتدارگرا بازی تازه شروع شده است. آنها میکوشند برای بقا در عرصه عمومی تمام ظرفیتهای سینمای و تلویزیون ایران را به کار بگیرند. اوج و موسسه آوینی نه نقطه پایانی بر فعالیتهای فرهنگی فرهنگیهای امنیتی که تازه آغاز ماجراست. ماجرایی که قرار است با تحویل گرفتن دولت توسط یک چهره نظامی به یکی از نقاط اوج دراماتیک خود برسد.