قصه پرغصه زنانی که مرد خانه‌اند/از دغدغه معیشت تا انزوای اجتماعی

وقتی به آمار منتشر شده در رسانه ها همچون بیکاری 82 درصدی زنان سرپرست خانوار ، بی سوادی 55  درصد این گروه،از کارافتادگی 30 درصدی آنها و یا ابتلای بیش از 14 درصد از آنها به بیماری های روانی متمرکز می شویم ،بیش از پیش به عمق موانع و گرفتاری های این قشر آسیب پذیر پی می بریم.

کیومرث شرافتی،جامعه شناس وآسیب شناس مسائل اجتماعی با اشاره به رشد مضاعف و فزاینده زنان سرپرست خانوار از سال 75 تا 90 و افزایش صد در صدی آنها از یک میلیون و دویست هزار نفر به دومیلیون و پانصد هزار نفر،اظهار داشت:به واقع ضریب افزایش و تعداد و کثرت این گروه موید گسست هایی است که در کانون خانواده ایجاد شده،گسست هایی که بخشی از آنها ناشی از اعتیاد مرد خانوار،طلاق،جدایی و یا فوت پدر خانواده است.

وی افزود:تمامی موارد فوق،وقایع تلخی است که تار و پود و انسجام  خانواده را تحت الشعاع قرار می دهد و بر بار مشکلات آن می افزاید.

شرافتی گفت:هنوز آماری جدید از زنان سرپرست خانوار و تعداد دقیق آنها در سال 95،احصا نشده و احتمالا در سرشماری که قرار است بصورت اینترنتی محقق شود،به اعداد و ارقام جدیدی دست یابیم که بتوان تحلیل دقیق تری از این پدیده ارائه کرد.

جامعه شناس و کارشناس مسائل اجتماعی عنوان کرد:سازمان هایی همچون بهزیستی،کمیته امداد و برخی از موسسات خیریه از نمونه مراکزی به شمار می روند که به عنوان حامی این طیف از جامعه فعالیت می کنند،اما در واقع امر،ضریب این حمایت ها و کارآمدی آنها آنچنان که باید با خروجی و ثمربخشی سازنده ای همراه نیست و در این میان هستند افرادی که علیرغم اخذ تسهیلات و با آموزش حرف و مهارت افزایی و فعالیت در حوزه مشاغل خانگی قادر به رقابت در عرصه توزیع،عرضه و بازار نیستند.

وی افزود:بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده،20 درصد از مجموع زنان سرپرست خانوار با فوت هسمر،26 درصد طلاق و 35 درصد اعتیاد و بیماری همسرانشان مواجه هستند.

شرافتی عنوان کرد:19 درصد از زنان سرپرست خانوار نیز مشمول موارد غیر می شوند که به هر حال مجموعه ای از مشکلات و فراز و نشیب های زندگی،آنها را به این سمت سوق داده تا در کنار ایفای نقش مادری،همسری یا هر دو،در حوزه نان آوری برای خانوار نیز فعالیت کنند.

جامعه شناس و آسیب شناس مسائل اجتماعی گفت:آنچه که باید به عنوان اولویتی جدی مد نظر قرار گیرد به افزایش حمایت ها از این قشر معطوف می شود.

وی افزود:اشتغال پایدار یکی از اصلی ترین ضروریات این گروه به شمار می رود و باید به نحوی برنامه ریزی و چاره اندیشی شود که کار و فعالیت زنان سرپرست خانوار با دوام و  قوام هر چه بیشتری همراه شود،در غیر این صورت صرفا با آموزش مهارتی خاص و یا ارائه وام و تسهیلاتی ویژه،نمی توان آنچنان که باید در این حوزه موفق عمل کرد،زیرا کم نیستند زنانی که علیرغم کارآموزی و راه اندازی یک شغل خانگی از پس اقساط پرداختی تسهیلات اخذ شده خویش نیز بر نمی آیند.

وی افزود:مبالغی که به عنوان کمک،حمایت و مساعدت از سوی سازمان ها و نهادهایی همچون بهزیستی و کمیته امداد نیز پرداخت می شود آنچنان تاثیرگذار نیست و به واقع باید به نحوی برنامه ریزی کرد که از پرداخت چنین مبالغی به سمت ایجاد فرصت های شغلی هدفمند و پایدار گام برداریم.

شرافتی گفت:لازمه این امر،احصاء آماری دقیق از تعداد زنان سرپرست خانوار است تا بتوان بر مبنای آن،نسبت به عملیاتی ساختن تدابیر سازنده و تمهیدات پیش بینی شده،اقدامات موثری را اجرایی کرد.

مریم روزبهانی،پژوهشگر و محقق مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،در تشریح و تحلیل مشکلات پیش روی زنان سرپرست خانوار به انزوای اجتماعی این گروه اشاره کرد.

وی افزود:متاسفانه بعضا شاهد برخوردها و ذهنیت هایی از زنان سرپرست خانوار از سوی برخی از عوام هستیم که در خور و شایسته این گروه نیست.

پژوهشگر و محقق مسائل اجتماعی عنوان کرد:برخی اَنگ ها و نگاه های خاص به زنان سرپرست خانوار از سوی عده ای از افراد جامعه،نتیجه ای جز سرخوردگی و انزوای این گروه و اقشار آسیب پذیر نخواهد داشت.

روزبهانی گفت:به واقع باید با آموزش و فرهنگ سازی،برخی از ذهنیت ها و تصورهای غیر منصفانه و مخرب نسبت به این گروه اصلاح شود تا برمبنای آن،نقش آفرینی زنان سرپرست خانوار به نحو سازنده تری محقق شود.

وی با اشاره به طرح جامع زنان سرپرست خانوار و اجرای آن در شهر ری گفت:چندی پیش اجرای طرح مذکور بصورت پایلوت در شهر ری کلید خورد که بر اساس جمع بندی های حاصل شده،رویکرد و رویه ای بسیار موفق بوده که باید نسبت به بسط و گسترش هر چه بیشتر آن در سطح کشور اقدام شود.

وی در خاتمه یادآور شد:توانمند سازی روحی و روانی و مهارتی یکی از اقدامات بسیار موثر در چنین طرح هایی محسوب می شود که با تخصیص اعتباراتی ویژه و اجرای دقیق و هدفمند آن،مشکلات این گروه در جامعه مرتفع می شود و مضافا بر اینکه می توان از نقش سازنده این طیف از جامعه در شکوفایی،پیشرفت و بالندگی هر چه بیشتر جامعه در ابعاد مختلف بهره برد که ثمره آن نتیجه ای برد-برد خواهد بود که کلیت جامعه را به سمت و سوی افقی روشن تر و البته نوید بخش سوق خواهد داد.