رویداد۲۴ ترس از تکرار روزهای سیاه پاییز گذشته و حتی احتمال درگیری شمار بیشتر مبتلایان در موج چهارم کرونا سبب طرح این پرسش شده است که در این روزهای حساس حاکمیت و به‌صورت ویژه‌تر قوه مجریه چه وظیفه‌ای در قبال مردم دارد و متقابلا مردم در این موج فراگیر چه وظیفه‌ای بر عهده دارند؛ به‌ویژه این که تامین واکسن و اجرای طرح واکسیناسیون عمومی به دلایل متعدد حداقل تا اطلاع ثانونی در کشور ما شدنی نیست.
عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات، گفت: هجوم مردم به بازارها و مراکز خرید پیش از تعطیلات نوروز و پس از آن موج عظیم سفرهای نوروزی مردم که البته با مجوز عجیب دولت انجام شد، حکایت از این دارد که دولت و ملت کمر به قتل خود بسته‌اند و کسی به فکر عاقبت این روند نبود. اگر دولت را به تصمیم اشتباه، بی‌درایتی و بی‌تدبیری و انفعال در تصمیم‌گیری درست متهم کنیم، سؤال اساسی‌تر این است که مردم چرا کمر به قتل خود بستند و با زیر پا گذاشتن پروتکل‌های بهداشتی سلامت خود و عزیزانشان را چنین به مخاطره انداختند. درست است که دولت باید سختگیرانه و قاطعانه برخورد می‌کرد و وظیفه‌اش در قبال مردم را با وضع قوانین بجا و بموقع انجام می‌داد و مقصر اصلی این شرایط دولت است که مجوز سفرهای برون‌شهری را در تعطیلات نوروزی صادر کرد، اما به هر حال شرایط پیش‌آمده محصول روندی است که دولت و ملت گام به گام هم آن را ایجاد کرده‌اند.
اما پاسخ این سؤال که در شرایط فعلی چه کاری برای کنترل این شرایط می‌توان انجام داد که زیان و خسران آن کمتر باشد، این است که تهران و هر شهری که وضعیت قرمز دارد و جولان کرونا در آن قابل پیش‌بینی است باید هر چه سریع‌تر حداقل برای ۲ هفته قرنطینه کامل شود. این اقدام ضرورتی است که اگر به آن توجه نشود نتایج تلخ و پرهزینه‌ای را برای کشور و مردم به ارمغان خواهد آورد.
محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران، گفت: شرایط واقعا بحرانی است و ستاد ملی کرونا جلساتی را برگزار کرده است. من قبلا توضیح داده‌ام که تعطیلی طرح ترافیک یا ادامه آن به شورای شهر بستگی ندارد. قرنطینه کردن شهر هم جز وظایف ما نیست. ما کمیته مربوط به کرونا را فعال کرده‌ایم و مسائل را رصد می‌کنیم مخصوصا آماری که از بهشت زهرا می‌گیریم. متوفیان کرونا در بهشت زهرای تهران به عدد کمتر از ۲۰ رسیده و تثبیت شده بود اما الان به عدد بالای ۵۰ و نزدیک به ۶۰ رسیده‌ایم. در ۲ روز اخیر عدد تقریبا ثابت بود اما باید ببینیم آیا اضافه خواهد شد یا نه و بر مبنای آن تصمیم بگیریم. اخیرا گزارشی از اتحادیه بین‌المللی حمل‌ونقل عمومی به‌دست ما رسیده که بیان می‌کند اگر مسافران مدت کمی مثلا نیم ساعت در واگن‌های مترو و اتوبوس بمانند خطر برای آنها کمتر است.
درباره تهویه واگن‌های مترو هم تصمیم گرفته شد که هوای داخل واگن گردش پیدا نکند و بیشتر با هوای بیرون جابه‌جا شود و این اتفاق افتاده است. تعداد مسافران مترو هنوز زیاد نشده است. قبلا اینطور بود که در مدت عید تعداد مسافران به کمتر از ۳۰۰ هزار سفر در روز می‌رسید. من فکر می‌کنم در هفته آینده تعداد مسافران بیشتر می‌شود و به نسبت همین افزایش مسافران تصمیم‌گیری خواهد شد.
تأخیر فرایند واکسیناسیون در کشور که تاکنون به یک‌درصد هم نرسیده وعقب‌ماندن از واکسیناسیون نسبت به بسیاری از کشورهای توسعه یافته و حتی درحال توسعه برای افکار عمومی قابل پذیرش نیست. این تأخیر، خسارات بسیار بیشتری از هزینه واکسیناسیون به نظام سلامت، اقتصاد، آموزش و فضای عمومی جامعه وارد می‌کند.
بیشتر بخوانید: پیام طبرسی: موج چهارم کرونا ۲ ماه طول می‌کشد/ مجبوریم تهران را تعطیل کنیم
زهرا نژادبهرام، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران، گفت: سال گذشته به‌دلیل اینکه دستگاه‌های اجرایی هنوز نتوانسته بودند کار و جایگاه خودشان در مقابله با کرونا را به درستی معین کنند، شهرداری به سرعت اقداماتی مانند ضدعفونی کردن معابر و مترو را انجام داده بود. به‌تدریج با آشنایی بیشتر با روش‌های انتقال بیماری این برنامه‌ها تغییر کرد. مثلا مشخص شد که می‌توان با حفظ فاصله در فضای باز مانند بوستان‌ها حضور داشت. یا اینکه امروز ضدعفونی معابر را نداریم. شهرداری هم تابع ستاد کروناست.
مثلا زمانی که تصمیم گرفته می‌شود نیمی از کارکنان در محل کار حضور داشته باشند، این کار انجام می‌شود. یا وقتی گفته می‌شود باشگاه‌ها تعطیل شوند، مجموعه‌های ورزشی تحت پوشش شهرداری بسته می‌شوند. جایی که شهرداری پیشگام است و هیچ‌یک از دستگاه‌ها نمی‌توانند به آن ورود کنند مسائل مربوط به متوفیان و بهشت زهراست. الان این سازمان تمام خدمات خود را با رعایت آیین‌نامه‌ها انجام می‌دهد. سازمان پسماند هم از این نوع است و به همین شیوه کار جمع‌آوری و دفن زباله‌ها را انجام می‌دهد. ضروری‌ترین اقدام در این زمینه تعطیلی مشاغل غیرضروری و قرنطینه است. در کشورهای دیگر هم با ورود هر موج جدید این کار انجام می‌شود. تا وقتی که نتوانیم همه افراد را واکسینه کنیم باید قرنطینه را انجام دهیم. امیدوارم با تعطیلی و قرنطینه ۱۰روزه شهر به آرامش برسد.
علی‌اصغر باقرزاده، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت، گفت: از نظر کمیسیون بهداشت تنها راه خروج از وضعیت بروزیافته قرنطینه کامل است. ما نگران هستیم چراکه در روزهای آینده توفان سهمگینی از آمار مبتلایان، بستری‌ها و فوتی‌ها را خواهیم داشت. برای افرادی که امروز مبتلا هستند کاری نمی‌توان کرد، اما حداقل کسانی که مسافرت نرفتند نباید به‌دلیل مراوده با این افراد مبتلا شوند تا چرخه ادامه‌دار شود. تاجایی که من اطلاع دارم وزارت بهداشت هم با پیشنهاد قرنطینه کامل مخالف نیست، اما ستاد مقابله با کرونا باید تصمیم نهایی را بگیرد و پاسخگوی عواقب تصمیم خود باشد؛ چراکه آمار این روزها مرتبط با مبتلایان قبل و اوایل تعطیلات نوروز است. کسانی که در ایام عید مبتلا شدند هنوز وارد سیکل بیماران نشده‌اند. براساس پیش‌بینی ما در روزهای آینده به‌مراتب آمارها افزایش پیدا می‌کند و موج جدید کرونا، بیمارزایی و مرگ‌ومیر بالاتری نیز دارد. «گونه های ویروس» نیز در اغلب تست‌ها از نوع انگلیسی است.
شهربانو امانی، رئیس کمیته حمل و نقل شورای شهر تهران گفت: بیش از یک سال از شیوع کرونا در کشور گذشته و در این مدت تجربه‌ای سخت اما گرانقدری داشتیم. باید بتوانیم با یک مدیریت واحد از انتشار این ویروس جلوگیری کنیم تا تعداد مبتلایان کاهش پیدا کند. این اتفاق اما نیفتاده است؛ درحالی‌که با مدیریت واحد از اسفند ۹۸ می‌شد کارهای بسیاری برای مهار کرونا انجام داد. در تهران و بسیاری از شهرها تمهیداتی اندیشیده شد، مانند ممنوعیت تردد شبانه ولی به نتیجه مناسبی نرسیده است. در کشورهای دیگر واکسن کرونا کشف و ساخته شد و مورد استفاده قرار گرفت. اما واکسن به قدری که باید وارد کشور شود، نشد و برخی از کشورهای همجوار نیز واکسن نفروختند.
با همه اینها، در اسفند سال گذشته، ایام رجب و شعبان موضوع کرونا چندان جدی گرفته نشد و به نوعی عادی‌انگارانه به مسئله نگاه کردند. بخشی از مردم نیز کرونا را جدی نگرفتند، درحالی‌که کرونا از رگ گردن به آدم نزدیک‌تر است. هم‌اکنون تعداد فوتی‌های ناشی از کرونا نسبت به اسفند سال گذشته ۳ برابر افزایش یافته است. با مسئولان بهشت زهرا (س) صحبت می‌کردم که شرایط دشواری را در این دوران تجربه می‌کنند. آنها می‌گفتند که شرایط سختی داریم و دعا کنید. تطهیرکنندگان دز اول واکسن را دریافت کرده‌اند، ولی واکسن قطره‌چکانی شده و هنوز دز دوم واکسن را نزده‌اند. اکنون که در این شرایط سخت قرار گرفته‌ایم، تنها دولت مقصر نیست و رسانه ملی هم نقش زیادی داشته است. در عین حال، خیلی‌ها ذی‌نفع بوده‌اند تا وضعیت بحران امروز را تجربه کنیم.
مجتبی توانگر، نماینده اصولگرای تهران، گفت: شرایط پیش‌آمده نتیجه عدم ورود قاطعانه دولت برای کنترل شرایطی بود که پیش‌بینی بروز آن با ساده‌ترین روش‌های محاسباتی عیان می‌شد. به هر حال اما دولت که وظیفه دفاع از جان مردم را برعهده دارد، چشم بر خطر فزاینده کرونا و تحمیل خسارات ناشی از آن بست و در آستانه تعطیلات دوهفته‌ای نوروز بدون هیچ استدلال منطقی راه را برای سفرهای برون‌شهری باز کرد؛ مجوزی که حالا باید پاسخ بدهد چرا و بر چه اساسی شرایط حاضر را برای مردم به ارمغان آورده و درنهایت و در کمال ناباوری مردم را مقصر شرایط می‌داند و از پذیرش مسئولیت سر باز می‌زند، در این شرایط دولت باید ۲ اقدام عاجل و اساسی را در دستور کار قرار دهد؛ اول قرنطینه کامل شهرهای قرمز به‌مدت حداقل ۱۰ روز و دیگر برداشتن موانع بر سر راه تولید واکسن کرونا در داخل کشور.
سیدمحمود میرلوحی، رئیس کمیته اقتصادی شورای شهر تهران، هم گفت: متأسفانه مسئولان در نوروز امسال از تجربه نوروز سال ۱۳۹۹ بهره نبردند و برنامه‌ریزی برای کنترل و پیشگیری ویروس کرونا آنگونه که باید، صورت نگرفت و حالا با موج چهارم شیوع این ویروس مواجه شده‌ایم. در واقع صحبت و اندیشه‌های کنونی به عبارتی گویای ضرب‌المثل نوشدارو بعد از مرگ سهراب است. پایتخت در سال گذشته التهاب و اضطرابی شدید را تجربه کرد؛ در حالی‌که متأسفانه امسال چندان به سفر نرفتن یا پروتکل‌های بهداشتی و اجتماعی رعایت نشد و حالا با عواقب آن مواجه شده‌ایم و ویروس سریع‌تر از آنچه فکرش را کنیم در حال شیوع است.
آمارها اینطور نشان می‌دهد که شرایط خوبی نسبت به گذشته نداریم. آمار فوتی‌ها و مبتلایان در مقایسه با گذشته ۳ برابر شده است. یک دوره‌ای ۶هزار نفر در هر روز مبتلا بودند و اکنون این تعداد به بیش از ۱۷ هزار نفر رسیده؛ تعداد فوتی‌ها هم طی یک دوره زمانی به عدد دورقمی کاهش پیدا کرد، اما اکنون دوباره عدد آن ۳ رقمی شده و روی موج صعودی قرار دارد. معلوم هم نیست که روزهای آتی چه وضعیتی پیدا خواهد کرد. لازم است اشاره کنم که درمان این بیماری با ساخت و تولید واکسن در آمریکا و اروپا با اولویت مردم کشورهای خودشان حل شد.
دولتمردان کشورمان برای دریافت واکسن از کشورهای مختلف پیشقدم شدند اما متأسفانه عملی نشد و به کشور نرسید و این روند خیلی کند در حال انجام است. بنابراین به‌نظر می‌آید تا زمانی که تولید واکسن در داخل یا دریافت آن از سایر کشورها تامین نشده باید برای حل این مشکل به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که تاب‌آوری مردم بالا برود و سلامتی مردم حفظ شود و به مرحله بحرانی نرسیم. مسئولان باید رودربایستی را کنار بگذارند و قوانین را به‌طور جدی در پایتخت و شهرهای بزرگ اعمال کنند.
علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران، گفت: الان موضوع قرنطینه و تعطیلی مشاغل غیرضروری را مطرح می‌کنند. من فکر می‌کنم با توجه به وضعیتی که پیش آمده باید این پیشنهاد را مورد توجه قرار داد. با توجه به اینکه آمار فوتی‌های تهران افزایش محسوس داشته است و به نزدیک ۳ برابر قبل رسیده است باید محدودیت‌هایی را اجرا کرد که صرفا متوجه شهروند نباشد. برخی مشاغل که غیرضروری است باید تعطیل شود تا بتوانیم از این بحران بگذریم. کاری که شاید در نگاه اول جذابیت داشته باشد برداشتن طرح ترافیک است اما بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که نقش زیادی ندارد. گفته می‌شود که اگر طرح ترافیک برداشته شود تراکم جمعیت در وسایل حمل‌ونقل عمومی کمتر می‌شود اما این کار اگرچه ممکن است افکار عمومی را تا حدی قانع کند اما در زمینه سلامت تأثیری ندارد. برخی هم تأکید بر حفظ طرح ترافیک را به درآمد شهرداری از این راه نسبت می‌دهند که صحیح نیست.
حتی اخیرا بعضی از مسئولان بهداشتی هم این موضوع را مطرح کردند اما این کار، نمی‌تواند نتیجه‌بخش باشد. مجموع ارزیابی‌ها و بررسی‌هایی که در یک سال اخیر انجام شده است نشان می‌دهد که در شرایط «پیک» غیراز مشاغل گروه اول، ضروری است باید به سمت تعطیلی یا کاهش حضور شهروندان و شاغلان برویم و اقدامات مربوط به فاصله‌گذاری اجتماعی را با جدیت بیشتری دنبال کنیم. درباره واکسن هم این مطالبه عمومی وجود دارد که در شیوه مدیریت واکسیناسیون شفافیت بیشتری نشان داده شود. مردم در این‌باره ابهاماتی دارند و نمی‌دانند چطور دارد عمل می‌شود . الان قواعد خوبی برای واکسیناسیون اجرا می‌شود اما حتی برای اعضای شورای شهر هم دقیقا روشن نیست که به چه ترتیبی عمل می‌شود.
غلامرضا ظریفیان، استاد دانشگاه، نیز درخصوص شرایط بحرانی حال حاضر می‌گوید: متأسفانه تامین واکسن که می‌توانست فرصتی برای بازسازی چهره دولت در افکار عمومی شود، از دست رفته. فرصتی که می‌توانست در گرم شدن فضای انتخابات ریاست‌جمهوری هم مؤثر باشد و میزان مشارکت مردم را افزایش دهد. از سوی دیگر شفاف و دقیق برای مردم تبیین نشد که واکسینه کردن کل کشور زمان زیادی می‌برد و باید صبوری و خودمراقبتی پیشه کنند. اعلام اخباری که دسترسی به واکسن داخلی را زود توصیف می‌کرد و بعد از آن اعلام قطعی تهیه واکسن از کشورهای دیگر باعث شد که مردم نسبت به رعایت قوانین بهداشتی ضعیف‌تر عمل کنند، چون مطمئن بودند که به‌زودی واکسینه می‌شوند درحالی‌که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده فرایند واکسیناسیون در کل جهان تا سال ۲۰۲۴ به طول می‌انجامد. نباید اجازه می‌دادیم که مردم خسته از کرونا، خودشان را رها کنند؛ اقناع آنها زودتر از اینها باید کلید می‌خورد.
باید این موضوع را در افکار عمومی به زبان‌های گوناگون ازجمله پخش فیلم از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، گفت‌وگو با پزشکان این بیمارستان‌ها، روند تهیه واکسن از زبان متخصصان این حوزه، مشکلات و موانع واردات واکسن و... به مردم گفته می‌شد و در کنار آن قوانین جدی از سوی دولت ادامه پیدا می‌کرد. همین الان بسیاری از مردم در خانه خودشان یا در اطرافیانشان با بیمارانی که در نوروز مبتلا به کرونا شدند، روبه‌رو هستند. از همین منظر که خیلی نزدیک و قابل ملموس برای آنهاست، می‌توان توضیح داد که ادامه روند مسافرت‌ها، عبور و مرور غیرضروری و رعایت نکردن پروتکل‌ها چه تبعات سنگینی را در هفته‌های آینده می‌تواند برای خانواده‌ها به ارمغان بیاورد. از طرفی حاکمیت باید اهتمام خود را برای تهیه هرچه سریع‌تر واکسن به مردم نشان دهد و دست از این آشفتگی و وعده‌های مبهم بردارد. اگر با مردم صادقانه و شفاف صحبت شود، خودشان قوانین بهداشتی را رعایت می‌کنند و خود را در مواجه با کرونا مصون نگه می‌دارند.
مجید فراهانی، رئیس کمیته نظارت و بودجه شورای شهر تهران، هم گفت: شرایط پایتخت و شهرهای بزرگ کشور بعد از تعطیلات نوروزی از لحاظ شیوع ویروس کرونا چندان رضایت‌بخش نیست و باید هر چه سریع‌تر برای کنترل آن ستادهای مسئول برنامه‌ریزی‌های لازم را اجرا کنند. در ایجاد چنین شرایط حادی که سلامتی طیف‌های مختلف را تهدید می‌کند ۳ گروه مسئولند. گروه اول دولت است که باید قاطعیت در اجرا و برخورد را اعمال کند؛ به‌طور مثال باید محدودیت‌های بیشتری را در نوروز امسال اعمال می‌کرد و از طرفی هم انتظار ملت این بود تا واکسن‌های لازم برای درمان را از کشورهای سازنده پیش‌خرید می‌کردند که متأسفانه این قاطعیت دیده نشد.
گروه دوم ملت هستند و باید در چنین شرایطی با توجه به تجربه سال گذشته برای رفت‌وآمدهای خانوادگی اعضای خانواده محدودیت قائل می‌شدند که متأسفانه همکاری و مشارکت خوبی دیده نشد اما هنوز هم فرصت باقی است و می‌توان برای خرید رفتن، حضور در مهمانی‌ها و اماکن گردشگری آن را مدیریت کنند. گروه سوم شرکت‌ها و سازمان‌ها هستند که باید با ایجاد فرهنگ دورکاری کارمندان و رعایت پروتکل‌ها با شیوع ویروس مقابله کنند. امید داریم با دست به دست دادن هر ۳گروه مهم نام برده، شاهد پایین آمدن آمار مبتلایان و فوتی‌ها در روزهای آتی باشیم. در این میان اعمال محدودیت‌های دوباره می‌تواند تا حدی جلوی شیوع بیشتر از این کرونا را بگیرد.