یک استاد ژئوپولتیک اعتقاد بر این دارد که با توجه به شرایط خوبی که بر مذاکرات برجامی حاکم است، ممکن است خیلی زود حتی قبل از انتخابات ۱۴۰۰ این مذاکرات به نتیجه برسد.
رویداد۲۴ عبدالرضا فرجی راد با اشاره به آغاز دور جدید مذاکرات برجامی ایران و ۱+۴ در قالب کمیسیون مشترک، گفت: اگر مذاکرات را یک اتومبیل در نظر بگیریم، امروز این اتومبیل از مسیر و جاده خاکی در مسیر آسفالت، صاف و مسطح شده، قرار گرفته است. البته هنوز روند و سرعت کند است، ولی به هرجهت طرفین توافق کردند که به یک مقصد و نتیجه مشترک برسند. امروز طرفین وارد جزییات و موضوعات فنی شدند و بحث بر سر این موضوع است که کدام تحریم‌ها از جانب آمریکا لغو و در مقابل کدام تعهدات برجامی از سوی ایران رعایت شود. من از اظهارنظر طرفین چنین برداشتی دارم که شرایط خوبی بر مذاکرات حاکم است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شاید مذاکرات برجامی خیلی زودتر از آنچه قبلا مطرح بود به نتیجه برسد و این نتیجه چه بسا قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ مشخص و عملیاتی شود، تصریح کرد: تصور من این است که شاید آثار رفع تحریم‌ها را از هفته‌های آینده احساس کرده و مشاهده کنیم. همچنانکه اخیر کره جنوبی تصمیم به مذاکراتی با ایران گرفته که طبعا این مذاکرات فراتر از بحث آزادسازی نفتکش کره‌ای است و بعید نیست که سئول با توجه به تحولات اخیر در مذاکرات برجامی و مواضع جدید آمریکایی‌ها در پی آن باشد که به فضای همکاری‌های تجاری و اقتصادی با ایران در دوران قبل از ترامپ بازگردد.
بیشتر بخوانید: روحانی به دنبال رفع تحریم‌های ایران در سریعترین زمان ممکن
وی همچنین درمورد اظهارات عراقچی که هشدار داده فقط یک و نیم ماه تا پایان توافق ایران و آژانس زمان باقی مانده و اعضای برجام باید خیلی زودتر در این خصوص تصمیم‌گیری کنند، گفت: واقعیت این است که آمریکایی‌ها تصمیم خودشان را در قبال برجام گرفتند و اساسا راه دیگری ندارند؛ چراکه آقای بایدن پیش از این نیز اعلام کرده بود که روش دیپلماسی در راس راهکار‌های کاخ سفید در قبال موضوعات جهانی است.
فرجی‌راد ادامه داد: آمریکایی‌ها اگر نخواهند مسیر دیپلماسی را در پیش بگیرند، گزینه دیگری جز جنگ را پیش‌رو ندارند که با توجه به شرایط موجود، امکان چنین راهی وجود ندارد؛ بنابراین آمریکایی‌ها اگر دنبال حل مسائل منطقه‌ای هستند و می‌خواهند از شر چالش‌های خاورمیانه رها شوند تا به دنبال دیگر اولویت‌های خودشان مثل چین بروند، باید به دنبال همین راه دیپلماتیک باشند.
این استاد دانشگاه افزود: اینکه آقای عراقچی اعلام کرده که زمان زیادی تا پایان توافق موقت بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باقی نمانده و زودتر اعضای برجام باید به یک نتیجه قطعی برسند، به دلیل این است که آقای عراقچی به دنبال جواب نهایی بوده و نمی‌خواهد که آمریکا مسیر برجام را مرحله‌ای کند. به ویژه آنکه برخی تحریم‌های آمریکا علیه ایران به زعم واشنگتن به زودی قابل حل نبوده، ولی ایران اعتقاد دارد که چنین امکانی برای رفع همگی تحریم‌ها وجود دارد، لذا این مواضع و نقطه نظرات مطرح شده است.
این کارشناس سیاست خارجی همچنین در پاسخ به این پرسش که محوریت اروپا در مذاکرات برجامی به کجا ختم خواهد شد و آیا مانند گذشته برخی اعضای اروپایی به دنبال ایفای نقش پلیس بد نخواهند بود، تاکید کرد: برخی مسائل و موضوعات فرعی که اروپایی‌ها و حتی آقای بلینکن مطرح کردند که اشاره به موضوعات منطقه‌ای و موشکی داشت، با این هدف بود که این نکات به مفاد برجام اضافه شود. ولی امروز با توجه به اقدامات ایران در نوع غنی‌سازی، آنان ناچار شدند که صرفا روی برجام متمرکز باشند.
وی افزود: شاید اگر اقدامات مناسب و سریع درباره برجام انجام شود و احیای برجام زودتر عملیاتی شود، بعدا اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بخواهند که این مفاد را به برجام اضافه کنند، ولی امروز با توجه به تاکید و اصرار ایران بر این نکته که صرفا درباره برجام حاضر به مذاکره هستند، آنان این خطر و ریسک را نمی‌کنند تا مبادا موجب توقف مذاکرات نشوند.
فرجی‌راد گفت: واقعیت این است که امروز ایران به دلایل مختلفی دست بالا را نسبت به طرف‌های غربی در برجام دارد. اولا آنکه شرایط فروش نفت برای ایران بهتر از گذشته شده است. ثانیا ایران اقدامات جدی و مهمی در بحث غنی‌سازی انجام داده است.
وی ادامه داد: ثالثا برخی متحدان آمریکا در منطقه که از مخالفان جدی برجام بودند از جمله عربستان و اسراییل امروز رابطه خوبی با آمریکا نسبت به گذشته ندارند. رابعا، پیچیدگی شرایط امروز اراده آمریکا و اروپا در رسیدن به توافق با ایران جدی کرده تا ایران به تعهدات برجامی برگردد و آژانس امکان نظارت مجدد بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را پیدا کند.
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا در جریان گفتگو‌های برجامی انجام شود، تصریح کرد: من نمی‌گویم که مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا انجام نمی‌شود. اگر عملکرد آمریکا در قبال برجام مناسب و سریع باشد و زودتر به وضعیت و دوران قبل از ترامپ برگردد و تجارت ایران آزاد شود، شاید ایران نیز زودتر با انجام این مذاکره مستقیم موافقت کند. اما الان ایران با توجه به شرایط موجود موافق انجام این مذاکره مستقیم نیست، به ویژه آنکه، امروز تهران دست بالاتر را دارد.