رویداد۲۴ آلودگی هوا به تهران بازگشت. این جمله ای است که رسانه ها در فروردین امسال بر اساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرده اند.
پایتخت از ابتدای سال همزمان با ایجاد موج چهارم کرونا شاهد آلودگی هوا بوده و تهران از ابتدای نوروز 1400 تاکنون فقط دو روز هوای پاک داشته است.
زمستان سال گذشته هم وضعیت هوا در پایتخت به لحاظ غلظت آلاینده ها نامناسب بود و ذرات معلق و کرونا با هم ریه تهرانی ها را نشانه گرفته بودند. این درحالی است که میزان ترددها در سطح شهر، سال گذشته به دلیل تعطیلی مدارس و دورکار شدن بسیاری از کارکنان نیز کمتر بود و در سال جدید هم که به دلیل عدم ممنوعیت سفرهای نوروزی تهران روزهای بسیار خلوتی را تجربه کرد ولی با این وجود آلودگی هوا دست از تهران و مردم این شهر برنمی دارد.
زمستان سال گذشته سوخت مازوت دلیل آلودگی هوا اعلام شد و عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست گفت، سوزاندن مازوت توسط نیروگاه‌های برق علت افزایش شدید آلودگی هوای کلانشهرهای کشور البته برخی مانند انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران اعلام کردند در حال حاضر هیچ صنایع و نیروگاهی در تهران از سوخت مازوت استفاده نمی‌کند.
با این وجود بیژن زنگنه، وزیر نفت گفت: ما مایل نیستیم مازوت مصرف شود ولی گازوئیل هم در حداکثر میزان ممکن تحویل نیروگاه های برق می‌شود و بیشتر از این امکانش وجود ندارد.
وزیر نفت افزود: در گازوئیل نیز بحث صادرات مطرح نیست و هر چه گازوئیل مازاد در کشور وجود دارد تحویل نیروگاه‌های برق می‌دهیم.
وی با بیان این که مشکلاتی داریم و نمی‌توانیم همه استان‌ها را در بحث مصرف مازوت مستثنی کنیم، از مردم خواست که هم دمای خانه‌های خود را پایین بیاورند و هم از اتلاف انرژی خودداری کنند.
برای جست و جوی علت این مشکل به سراغ حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران رفتیم. وی درباره این موضوع به فارس گفت: فروردین امسال نسبت به سال‌های گذشته وضعیت کیفیت هوای تهران نامناسب شده است و تعداد روزهای ناسالم و آلوده بیشتر از سال‌های قبل است.
شهرداری: گرد و خاک ناشی از باد متهم آلودگی هوا
وی افزود:اخیر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار اعلام کرده است که تغییرات ناگهانی حرارت و دمای هوا سبب بروز جریانات هوایی شده و باد با سرعت بیشتری وزیده شده است که این بادها گرد و غبار را به تهران منتقل کرده‌اند.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ادامه داد: البته منبع این گرد و غبار از خارج از کشور نیست بلکه برای تهران از سوی ملارد و شهریار که دارای زمین‌های خشک است وارد شده است.
شهیدزاده در پاسخ به این پرسش که آیا در هوای کنونی تهران ازن وجود دارد،گفت: خیر،آلاینده ازن در حال حاضر در هوای تهران نیست و این مسأله دلیل آلودگی نبوده است و آلاینده ازن یک و نیم تا دو ماه دیگر که هوا گرمتر می‌شود بروز می‌یابد.
وی بیان داشت:مشکل آلودگی هوا در بهار که اکنون ایجاد شده مربوط به داخل تهران نیست که در تهران حل شود بلکه مسأله منطقه‌ای بوده و باید در بحث‌های کلان محیط زیستی دیده شود و در دستور کار سازمان محیط زیست قرار گیرد که البته اقداماتی صورت گرفته است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران خاطرنشان کرد:به دلیل وضعیت خشکی و بیابان‌های خارج از شهرها، بادهای تند می‌توانند گرد و خاک را وارد شهرها کنند که در زمستان این مسأله دردسرساز نیست چرا که رطوبت وجود دارد و گرد و خاک امکان جابه‌جایی در شرایط رطوبتی را نداشته و اکنون که زمین خشک است باد گرد و خاک را جابه‌جا می‌کند البته سال پیش و یکسال قبل از آن بارندگی‌ها بیشتر بود و حتی در بیابان‌ها گیاه سبز شده بود ولی اکنون وقوع باد گرد و خاک را ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: تشدید آلودگی هوا/ وضعیت تهران قرمز شد
شهیدزاده درباره اینکه آلودگی هوای کنونی در بهار چقدر نسبت به زمستان خطرناک‌تر است گفت:ذرات معلق هر چه ریزتر باشد خطر آن بیشتر است چند هزار سال است که مردم با گرد و خاک زندگی می‌کنند ولی ذرات معلق کمتر از 2.5 PM که انسان ساخته است خطرناک بوده و دردسرهای بیشتری دارد.البته گرد و خاک بی‌دردسر نیست و آن هم می‌تواند سلامت افراد را به خطر اندازد ولی نسبت به ذرات معلق کمتر از 2.5 PM خطرات بسیار کمتری دارد.
کاشناس محیط زیست: عدم وزش باد در تهران دلیل آلودگی هوا
اما محیط زیستی ها استدلالشان متفاوت است. آنها معتقدند 85 درصد آلودگی هوا متعلق به وسایل نقلیه است و متهم هوای آلوده تهران در زمستان و بهار یکسان است.اسماعیل کهرم، متخصص سرشناس محیط زیست هم درباره این موضوع گفت: فصل بهار با دیگر فصول سال تفاوتی ندارد به این دلیل که زمانی که بارندگی اتفاق نمی‌افتد و بادی نمی‌وزد امکان به وجود آمدن آلودگی هوا بسیار زیاد می‌شود و همچنین از مهر یعنی ابتدای سال آبی تا الان بیش از 30 درصد بارش‌ها کاهش یافته‌اند.
وی افزود: بنابراین در حال حاضر شرایط کیفیت هوا نسبت به نیمه زمستان که با وارونگی هوا مواجه بوده‌ایم هیچ تفاوتی ندارد چرا که شاهد بارندگی و وزش باد نیستیم.
این متخصص سرشناس محیط زیست تصریح کرد: عوامل دیگری نیز باعث آلودگی هوای تهران است که بر اساس تحقیقاتی که صورت گرفته 85 درصد آلودگی هوا متعلق به وسایل نقلیه است. همچنین وجود کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها که اطراف تهران قرار دارند و به شکلی این شهر را احاطه کرده‌اند در آلودگی هوای تهران بی‌تاثیر نیستند و با توجه به اینکه 30 درصد صنایع ایران در اطراف تهران قرار دارد نمی‌توان از کیفیت هوای تهران جز ناسالم، انتظار داشته باشیم.
کهرم ادامه داد: متاسفانه طی سالیان، بسیاری از فضاهای سبزی که در تهران وجود داشته به هر دلیلی از بین رفته است و این شهر دیگر مثل گذشته که آقا محمدخان قاجار به دلیل آب و هوای خوب آن را به عنوان پایتخت انتخاب کرد، سبز نیست.
وی در پایان تاکید کرد: بنابراین با از بین بردن این باغ‌ها و جایگزینی برج‌ها و ساختمان‌ها جلوی حرکت باد از جنوب غربی به شمال شرقی گرفته شده است و با تمامی این عوامل آلودگی هوا و کیفیت ناسالم هوای تهران دور از انتظار نیست.
شورای شهری ها نظر متفاوتی دارند و به گفته آنها اجرا نشدن قوانین مربوط به کنترل آلودگی هوا دلیل تشدید آلودگی هوا است.محمد علیخانی، رئیس کمیسیون همران و حمل و نقل شورای شهر تهران درباره این موضوع گفت: باید به بررسی ریشه ای آلودگی هوا بپردازیم، علت این مشکلات و تشدید آلودگی هوا اجرا نشدن قوانین مربوط به کنترل آلودگی هوا است.
وی با اشاره به اینکه در گزارش کمیسیون اصل 90 مجلس تمام دستگاه‌هایی که وظیفه خود را در قبال آلودگی هوا انجام نداده اند مشخص شده، افزود: اسمی از شهرداری در این گزارش نیست زیرا شهرداری به وظایف خود نه تنها در این دوره مدیریت شهری بلکه در دوره گذشته نیز عمل کرده است.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران ادامه داد: معاینه فنی خودرو و حفظ فضای سبز شهر و توسعه آن از جمله وظایف شهرداری است همچنین توسعه حمل و نقل عمومی از دیگر وظایف مشترک شهرداری و دولت است که شهرداری تا امروز سهم خود را در توسعه مترو و نوسازی اتوبوسرانی پرداخت کرده و متاسفانه دولت به تکالیف قانونی خود به درستی عمل نکرده است.
علیخانی با تاکید براین که دولت نباید دست روی دست بگذارد، گفت: حمایت از احداث کارخانه‌های تولیدکننده موتور برقی و تصمیم به اعمال محدودیت برای شماره گذاری و یا تردد موتورهای کاربراتوری به عهده دولت است و عدم اهتمام به این موضوعات بر افزایش آلودگی هوا تاثیر دارد. بنابراین یکسری عوامل به صورت سلسه‌وار بر آلودگی هوا تاثیر گذار هستند.
وی تأکید کرد: حدود 21 دستگاه در موضوع آلودگی هوا مسوول هستند اما به دلیل تعدد دستگاه‌های دخیل هیچ کس پاسخگو نبوده و تقصیر را بر گردن یکدیگر می‌اندازند. لذا نبود مدیریت یکپارچه شرایط را بدتر کرده است.
تهران در حال حاضر با بیش از 10 میلیون جمعیت در طول روز با مشکل کرونا دست و پنجه نرم می کند و علیرغم تعطیلی 10 روزه بسیاری از صنوف و کاهش ترددها در سطح پایتخت گرفتار آلودگی هوای بهاره هم شده است. مدیران شهرداری می گویند 21 دستگاه در مقابله با آلودگی هوا نقش دارند و همه باید در این عرصه اقدام کنند.
انتخابات ریاست جمهوری و شورای ششم هم در راه است و باید دید مقابله با این موضوع که دغدغه اکثر شهروندان تهرانی و بسیاری از مردم در شهرهای دیگر است فقط در حد شعار خواهد بود و یا مدیران و مسوولان جدید راهکار جدی و جدیدی جهت مقابله با این معضل که سالهاست گریبانگیر تهران بوده، دارند.