مفتی اعظم عربستان سعودی، دولت اسلامی عراق و لوانت (ایسیس) را محکوم ساخت و تأکید کرد که "اندیشه‌های «افراطی‌گری»، «رادیکالیسم» و تروریسم به هیچ‌وجه به دین اسلام تعلّق ندارند." ولیکن عجیب این است که اعضای طبقۀ حاکم سعودی، وهابیت را به خاطر تقوای سلفی (به معنی تبعیت از سنّت اولیۀ اسلامی) و مخالفت سرسختانه با شیعیان مورد تحسین و تمجید قرار می‌دهند.
در دهۀ 1970، انجمن‌های خیریۀ سعودی با کمک بودجۀ عاید از صادرات نفت و عوامل دیگر شروع کردند به تأمین بودجۀ مدارس و مساجد وهّابی در سراسر جهان و بدین ترتیب بود که این جنبش دستخوش «رشدی انفجاری» شد.
وزارت امور خارجۀ آمریکا براورد کرده است که طیّ چهار دهۀ گذشته، ریاض بالغ بر ده میلیارد دلار (6 میلیارد یورو) در بنیادهای خیریه سرمایه‌گذاری کرده است تا بدین ترتیب گامی در جهت جایگزین ساختن گرایش غالبِ دین اسلام یعنی تسنّن، با تعصّبات خشن وهابیت (که زیرمجموعۀ مذهب تسنّن است) بردارد. متخصّصانِ ادارۀ اطلّاعاتِ اتّحادیۀ اروپا براورد کرده‌اند که پانزده الی بیست درصد این سرمایه‌گذاری متوجّه القاعده و جهادگرایان طرفدار خشونت بوده است.
اکنون این جنبش از نفوذ جهانی برخوردار است و در سراسر جهان الهام‌بخش و مروّج ایدئولوژی افراطی‌گری است.
تاریخچه‌ای کوتاه از وهابیت
وهابیت که پایه‌گذار آن
محمّد بن عبدالوهّاب (92-1703) بوده است، بر حاکمیت مطلق خداوند تأکید
دارد. ابن عبدالوهّاب اتّکا به شفاعت پیامبر اسلام را مردود می‌شمرد، زیارت
قبور بزرگان دین را محکوم می‌ساخت و اعلام می‌داشت که گنبدها یا مضاجع
آنها باید تخریب گردد.
وی که با ابداع و نوآوری مخالف بود، مدافع بازگشت به خلوص و پاکی اسلام
نخستین (سلف) و تعالیم مدارس دینی بود. اندیشه‌های او عمیقاً متأثر از
تعالیم ابن تیمیه (1328-1263) بود که دولت را معاون و یاور دین تلقّی
می‌کرد و با الهیات استدلالی مخالف بود.
(محمد ابن عبدالوهّاب)
ابن تیمیه مغول‌های عصر و زمانۀ خود را با این که به اصول دین اسلام شهادت می‌دادند،
وزارت
امور خارجۀ آمریکا براورد کرده است که طیّ چهار دهۀ گذشته، ریاض بالغ بر
ده میلیارد دلار (6 میلیارد یورو) در بنیادهای خیریه سرمایه‌گذاری کرده است
تا بدین ترتیب گامی در جهت جایگزین ساختن گرایش غالبِ دین اسلام یعنی
تسنّن، با تعصّبات خشن وهابیت (که زیرمجموعۀ مذهب تسنّن است) بردارد.
متخصّصانِ ادارۀ اطلّاعاتِ اتّحادیۀ اروپا براورد کرده‌اند که پانزده الی
بیست درصد این سرمایه‌گذاری متوجّه القاعده و جهادگرایان طرفدار خشونت بوده
است.
در زمرۀ کفّار برمی‌شمرد. از این لحاظ جنبش‌های نوین اسلام‌گرا
نیز اشخاصی را که بدون تبعیّتِ جدّی از دین اسلام، به آن شهادت می‌دهند
تکفیر می‌کنند. این تفکّرات بعدها در قرن بیستم توسط سید قطب گسترش یافت.
وهابیان بر اقامۀ نماز جماعت تأکید دارند و تراشیدن موی صورت و استعمال تنباکو را حرام برمی‌شمرند. مساجد آنها نیز ساده هستند. آنها در اواسط قرن هجدهم، با پشتیبانی سیاسی آل‌سعود بر شبه‌جزیرۀ عربستان غلبه یافتند. آل‌سعود همان خاندانی است که از آن زمان تا به امروز در قالب یک رژیم سلطنتی بر عربستان حاکم بوده است.
در سال 1925 وهابیان مکّه را تحت تصرّف خود درآوردند، اما دولت همچنان به تمام سنّت‌های اسلامی اجازه می‌دهد که مناسک حج را به جای بیاورند. با این حال، وزارت کشور بودجۀ پلیس مذهبی را تأمین می‌کند. از وظایف پلیس مذهبی جستجو و توقیف مصرف مشروبات الکلی و کسب اطمینان از بسته بودن مغازه‌ها در اوقات اقامۀ نماز است.
از دهۀ 1980 جوانان بیکار به گروه‌های جدید وهّابی که پیرو سلفیه، ایدئولوژی اسلام بدوی هستند جذب شدند. این گروه‌ها خواستار تحقّق عدالت اجتماعی و پیاده‌سازی مجازات‌های قرآنی بودند.
(مردان وهّابی مشغول تحصیل در مدرسه‌ای واقع در داکا، بنگلادش)
وهابیت در عصر حاضر
انحصارگرایی
ابن تیمیه در کنار توسّل به خشونت که وهابیانِ افراطیِ امروزی مثل
القاعده، ایسیل و بوکوحرام خواستار آن هستند، اکنون منجر به ظهور هسته‌های
عملگرایان در خارج از عربستان سعودی شده است. این اشخاص حاضرند دست به هر
گونه جنایات تروریستی بزنند؛ مثل اتّفاقاتی که در بیروت، پاریس، بروکسل و
لاهور شاهد آن بوده‌ایم.
عجیب آن است که ظاهراً پیامبر اسلام و امام علی در کتاب «الفتن» (مجموعۀ احادیث در رابطه با آخرالزّمان که اندیشمند برجسته نعیم بن حمّاد در سال 229 هجری آن را گردآوری کرده است) دربارۀ ظهور افراطی‌گری هشدار داده بودند.
در این کتاب امام علی به نقل از پیامبر می‌فرماید:
زمانی که پرچم‌های
سیاه را مشاهده کردید، همانجا که هستید بمانید و حرکت نکنید. کسانی خواهند
آمد که ضعیف و ناتوانند و قلب‌هایشان همانند پاره‌های آهن سخت است. آنها
اصحاب دولت هستند و به هیچ عهد و پیمانی وفا نمی‌کنند."
"آنها دعوی حق
دارند، اما خود اهل حق نیستند. کنیه‌های آنها (اسامی مستعاری مثل ابومحمد) و
نسب‌های آنها (اسم شهرها است، مثل الحلبی و اکنون البغدادی) و موهای آنها
همانند موی زنان آزاد و رها است. (آنها را رها کنید) تا بینشان جنگ و نزاع
در گیرد و خداوند حقیقت را از هر که بخواهد ظاهر خواهد ساخت."
پرسش‌های متداول
ایسیل چیست؟
یک گروه افراطی اسلامی که بخش‌هایی در سوریه و عراق را تحت کنترل خود دارد.
این نام به چه معنا است؟
این گروه در غرب
معمولاً «ایسیل» خوانده می‌شود که صورتِ کوتاه‌شدۀ «دولت اسلامی عراق و
لوانت» یا «ایسیس» صورت کوتاه‌شدۀ «دولت اسلامی عراق و سوریه» است. در ماه
ژوئن مبارزان داعشی بدان علّت که مدّعی خلافت هستند، خواستار آن شدند که
صرفاً «دولت اسلامی» خوانده شوند.
داعش چیست؟
داعش مخفّف «دولة الاسلامیّة فی العراق
و الشّام» است و بسیاری از مسلمانان از این واژه که دارای باری تحقیرآمیز
است، برای اشاره به «ایسیل» استفاده می‌کنند. دولت فرانسه نیز پیرو حملات
پاریس از همین واژه استفاده می‌کند.
اهداف آن چه هستند؟
یک خلاف اسلامی جهانی؛ یک دولت مذهبی بدون حد و مرز.
این گروه مرتکب چه حملات تروریستی‌ای شده است؟
ایسیل
مسئولیت حملات پاریس در 13 نوامبر 2015 را بر عهده گرفته است. همچنین
انفجار هواپیمایی که از مصر به سمت روسیه در پرواز بود و کشتار گروگان‌های
غربی مثل جیمز فولی (James Foley) و آلن هنینگ (Alan Henning).
بودجۀ ایسیل از کجا تأمین می‌شود؟
از طریق غارت و سرقت اموال مردم، اخّاذی و تملّک میادین نفتی که طبق براوردها از این طریق روزانه 8/1 میلیون یورو عایدی دارد.
ایسیل چه مقدار از سرزمین‌ها را تحت کنترل خود دارد؟
بخشی از خاورمیانه به مساحت کشور بلژیک.
پایگاه این جنبش تروریستی در کجا است؟
در شهر رقّه، واقع در سوریه.