رویداد۲۴ خیز چهارم کرونا با سرعتی چند برابر امواج قبلی به راه افتاده؛ اکنون اهمیت تصمیم برای مدیریت بحران به لحظه است؛ سفرها و دید و بازدیدهای نوروزی ضربه محکمی به بدنه نظام سلامت وارد کرده و زحمات چندین ماهه کادر درمان را تا حد زیادی بر باد داده؛ تعطیلی شهرها و محدودیت‌های هوشمند کرونایی برای جلوگیری از خسارات بیشتر بیماری از روز گذشته اعمال شده، اما تا اینجای کار و در روز اول اجرا چندان محسوس و اثربخش نبوده است.
از 16 فروردین ماه و بعد از تعطیلات نوروز، روند افزایشی بیماری کرونا و البته این بار با شیبی تندتر مجددا از سر گرفته شد و امروز و پس از ۹ روز از گذشت تعطیلات نوروزی شاهد افزایش افسارگسیخته آمار ابتلا، بستری و مرگ و میر ناشی از کرونا هستیم؛ موضوعی که بنابر اعلام متخصصان از اسفندماه به دنبال آزاد بودن سفرهای نوروزی به شهرهای زرد و آبی، خریدهای شب عید، دید و بازدید خانواده‌ها، مراسم عروسی و عزا و دورهمی و... پیش‌بینی می‌شد و امروز شرایط بروز بیماری در کشور در حالی همچنان روند صعودی خود را طی می‌کند که بر اساس اعلام متخصصان احتمالا این روند همچنان صعودی بماند تا زمانی که محدودیت‌های جدید هوشمند کرونایی آثار مثبت خود را نشان دهد.
بنابر اعلام دکتر علیرضا رئیسی_ سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در حال حاضر در اکثر استان‌ها شیب تندی از بیماری را شاهد هستیم و حتی استان‌هایی هم که تازه از موج قبلی کرونا رهایی یافتند در حال پیشروی به سمت موج جدیدی از بیماری هستند تا جایی که ۲۵۷ شهر در وضعیت قرمز، ۱۲۹ شهر در وضعیت نارنجی، ۵۱ شهر در وضعیت زرد و تنها ۱۱ شهر در وضعیت آبی قرار دارند.
بر این اساس و پس از شدت گرفتن بیماری در کشور و به دنبال آنکه متخصصان، وزارت بهداشتی‌ها و سایر مسئولان تقاضای تعطیلی شهرها را مطرح کردند سرانجام این موضوع در قالب افزایش محدودیتها و تعطیلی ۱۰ روزه مشاغل بر اساس رنگبندی شهرها تصویب شد. بر این اساس به مدت دو هفته در شهرهای قرمز تنها مشاغل گروه یک، در شهرهای نارنجی مشاغل گروه یک و دو و در شهرهای زرد مشاغل گروه یک، دو و سه مجاز به فعالیت هستند.
محدودیت‌های هوشمند کرونایی از روز گذشته ( ۲۱ فروردین) اجرایی شده است و در این راستا مهندس محسن فرهادی_ معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، گفته است: قرار بر این است تا محدودیتها یا گشایش مشاغل بر اساس شرایط بیماری و به شکل خودکار اجرایی شود. این موضوع یک چارچوب مشخص داشته و برای ۴ رنگ کرونایی قرمز، نارنجی، زرد و آبی عملی می‌شود و این در حالی است که با شدت گرفتن بیماری در حال حاضر تعداد شهرهای نارنجی از تعداد شهرهای قرمز هم کمتر شده است. اکنون گروه شغلی یک در ۲۵۷ شهر قرمز مجاز به فعالیت هستند و باید بدانیم حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد جمعیت شاغلمان در گروه یک قرار دارد و اگر شرایط زیست با کرونا برای مشاغل وجود داشته باشد و اگر به شکلی به سمت ارائه خدمت غیرحضوری و الکترونیک می‌رفتند می‌شد از این که رنگ بندی‌ها معیشت آنها را تحت تاثیر قرار دهد جلوگیری شود.
به گفته فرهادی در حال حاضر میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی حدود ۵۶ درصد گزارش شده است. البته واحدهای صنفی که حتی با قبول دشواری در معیشت، پروتکل‌ها را تمکین می‌کنند، تعداد کمی ندارند. فعلا هم حدود ۲۰ درصد تعطیلی مشاغل را داشته‌ایم.
وی می گوید: گله ما از برخی مشاغلی همچون مراکز طبخ غذا است که می‌توانند به شکل بیرون بر فعال باشند اما بازرسی‌های ما در شهر تهران نشان می‌دهد هنوز برخی از این واحدها پذیرش مشتری دارند؛ این درحالیست که تردد وسیع، ایجاد تجمع و بی توجهی به تهویه در شرایط حضور ویروس جهش یافته کرونا، برای شیوع گسترده بیماری کافی است. حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد در زمینه تهویه مناسب در کشور مشکل داریم و این در حالی است برای حضور در رستوران و برای خوردن غذا باید ماسک خود را کنار بگذاریم.
در عین حال شرایط حاد بیماری در کشور در حالی حکم‌فرما است که وزارت بهداشتی‌ها اعلام می‌کنند هنوز آثار سفرهای نوروزی مشهود نشده است و بر این اساس دکتر علیرضا رئیسی_سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده است: باید بدانیم که آثار این سفرها تازه از هفته آینده مشخص خواهد شد. آمار فعلی نتیجه خریدهای شب عید است و از اواخر این هفته تازه آثار سفرها برای ما مشهود می‌شود و به نظر می‌رسد حتی شرایطی بدتر از آبان ماه ۱۳۹۹ در انتظار ما باشد.
وی می گوید: شرایط فعلی و پیش رو را تاکنون تجربه نکرده‌ایم و پیک چهارم کرونا در مقایسه با سه پیک قبلی شرایط متفاوتی خواهد داشت. آنچه که از مسئولین می‌خواهیم این است که علاوه بر آنکه زیرساخت‌ها را آماده می‌کنند، آموزش، توصیه، تصویب قانون و اجرای آن را هم مدنظر قرار دهند. در جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا وزارت بهداشت هم رای خود را دارد که در مورد سفرهای نوروزی موضع و رای ما مشخص بود و اعلام کردیم که با هرگونه سفر مخالف هستیم ولی عده اندکی با این نظر و رای ما موافق بودند و سایرین ملاحظات اقتصادی، روحی و... را داشتند که منجر به سفرها شد.
پس از هشدارهای وزارت بهداشت در مورد طغیان گسترده‌تر بیماری در کشور و طرح موضوع تعطیلی شهرها از سوی متخصصان و ستادهای استانی کرونا، طرح محدودیت هوشمند کرونایی از روز گذشته اجرایی شد اما با این حال تجربه آغاز طرح محدودیتها حداقل در روز اول اجرا به گفته دکتر علیرضا زالی _ فرمانده ستاد عملیات مدیریت کرونا در کلانشهر تهران چندان رضایت بخش نبود و گزارش‌های میدانی هم حاکی از آن است که تقریبا بخش زیادی از فعالیت‌های بازرگانی، تجاری، اجتماعی، اقتصادی، مدنی و خدماتی در حال انجام است که با استراتژی «لاک داون» همخوانی ندارد.
در شرایطی که در دو روز گذشته (20 فروردین ماه) هر 16 دقیقه یک تهرانی جان خود را به دلیل کرونا از دست داده، فرمانده عملیات مدیریت کرونا در تهران معتقد است که تنها راه حل کنترل بیماری به ویژه در کلان‌شهری مانند تهران که ازدحام جمعیت و ترددهای درون شهری کاملا متفاوت است، رفتن به سمت لاک‌داون واقعی است. وی می گوید: آنچه ما در سطح شهر می‌بینیم لاک داون نیست و ما داریم با الفاظ بازی می‌کنیم.
زالی می گوید: همانطور که هفته گذشته هم به شدت هشدار دادیم، تنها راه ممکن برای تهران و برای عبور از شرایط بحرانی فعلی با توجه به حجم بالای ابتلا، راه حل لاک داون و تعطیلی کامل است؛ در حالی که اکنون ریتم شهر تغییری نکرده است. او همچنین با اشاره به اینکه برخی اعتقادی به نظارت‌ها ندارند و بسیاری از دستگاه‌های مسئول در این زمینه اعتقاد به این موضوع ندارند، می گوید: گزارشاتی داریم که برخی دستگاه‌های ملی استنکاف کرده و حاضر به پذیرش مصوبات ستاد نبودند. به این شکل کنترل اپیدمی بسیار سخت خواهد بود. قطعا کسانی که در این زمینه تسامح می‌کنند، جان مردم را به بازی گرفتند و باید پاسخگو باشند.
افزایش روبه رشد بار بیماری در شهرها، کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی، شلوغی وسایل حمل و نقل عمومی، فعالیت زیر زمینی و چراغ خاموش مشاغل گروه دو و سه در شهرهای قرمز و نارنجی و... همگی از نگرانی‌های جدی در کنترل بیماری در روزهای پیش رو است. در شرایطی که غلبه ویروس انگلیسی بر کشور با وجود سفرها و دید و بازدیدهای نوروزی توانست ضربه سختی به بدنه نظام سلامت وارد کرده و زحمات چندین ماهه کادر درمان را تا حد زیادی تنزل دهد، تعطیلی شهرها و محدودیت‌های هوشمند کرونایی برای جلوگیری از خسارات زیان‌بار این بیماری اعمال شده است؛ محدودیتهایی که البته تا اینجای کار و در روز اول اجرا چندان اثربخش خوانده نشد و با توجه به اینکه افزایش بیشتر آمار ابتلا، بستری و مرگ ناشی از کرونا پیش‌بینی شده است، باید دید در روزهای آتی چگونه قرار است نظارت بر اجرای این محدودیتها، عملی شود.