رویداد۲۴ شادی مکی: بیماران خاص از گروه‌هایی هستند که در اولویت دریافت واکسن کرونا قرار دارند. این افراد از یک سو به دلیل نوع بیماری سیستم ایمنی بدنشان برای مقابله با کرونا ضعیف بوده و از سوی دیگر با توجه به مراجعه مکرر به مراکز درمانی و بیمارستانی بیش از سایر گروه‌های جامعه در خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. همه این موارد باعث می‌شود که این بیماران در اولویت دریافت واکسن قرار داشته باشند.
با این حال روند واکسیناسیون در ایران بسیار دیر آغاز شد و در حال حاضر هم با کندی بسیاری پیش می‌رود. از آغاز شروع واکسیناسیون در ایران مردم نگران ناتوانی و تعلل دولت در خرید واکسن به اندازه کافی بودند در حالیکه از این مساله هم آگاه بودند که از واکسن تولید داخلی نیز هنوز خبری نیست. گروه‌های پرخطر از جمله بیماران خاص نیز به دلیل شرایط خاص و ضعیف جسمی از گروه‌هایی بودند که از رهگذر کرونا به لحاظ عملکرد خود در جامعه با مشکلاتی بسیاری مواجه شده بودند.
بالاخره روز ۱۴ فروردین ماه زهرا اصغری رییس اداره بیماری‌های خاص و مددکاری معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران اعلام کرد: که بیماران دیالیز خونی، دیالیز صفاقی، هموفیلی، تالاسمی، ام اس، MPS، CF، SMA، اتیسم، پیوند اعضا و مبتلایان سرطان، بیماران نقص سیستم ایمنی بدن گروه‌های پرخطر شناخته شده و به صورت مرحله‌ای واکسن کرونا دریافت می‌کنند.
با وجود دلگرم شدن بیماران خاص به واکسیناسیون قریب‌الوقوع، اما نحوه اطلاعرسانی درباره چگونگی دریافت واکسن و اینکه کدام مراکز واکسیناسیون گروه‌های دارای اولویت را انجام می‌دهند از انسجام چندانی برخوردار نیست و آنطور که مشخص است این مساله بیش از آنکه از طریق رسانه‌های جمعی به اطلاع عموم مردم برسد از طریق انجمن‌ها و بنیاد‌های فعال در حوزه هر بیماری اطلاعرسانی می‌شود. از طرفی هنوز هم بخش بزرگی از بیماران خاص به تبعیت از آنچه در سطح کلان رخ داده است واکسن کرونا را دریافت نکرده و آن‌ها که دریافت کرده‌اند نمی‌دانند که دوز دوم را باید چه زمانی و چگونه دریافت کنند.
برای اطلاع از چالش‌های بیماران خاص برای دریافت واکسن کرونا با رسول شکوهی روزنامه‌نگار مبتلا به ام‌اس و یونس عرب مبتلا به تالاسمی و مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران گفتگو کرده‌ایم.
رسول شکوهی روزنامه‌نگار و دبیر اجتماعی سایت خبری دیدارنیوز سال‌هاست با بیماری ام‌اس دست و پنجه نرم می‌کند. او نیز در گروه افرادی جای دارد که بیش از سایر قشر‌های جامعه باید نگران وضعیت خود در شرایط کرونایی و البته دریافت واکسن باشد. به همین دلیل هم به دنبال اطلاعیه‌ای که در کانال‌های مرتبط با بیماران ام‌اس منتشر می‌شود برای ثبت نام و دریافت واکسن به بیمارستان امام حسین مراجعه می‌کند، اما موفق به دریافت واکسن نمی‌شود.
شکوهی ماجرای مراجعه خود برای دریافت واکسن را برای رویداد۲۴ اینگونه تعریف می‌کند: بیماری ام‌اس سیستم ایمنی افراد را درگیر می‌کند و از طرف دیگر در شرایط اپیدمی کرونا، سیستم ایمنی افراد باید در شرایط نرمالی قرار داشته باشد تا بتوانند این دوران را به سلامت طی کرده و حتی اگر بیمار هم شدند مشکل خاصی برایشان ایجاد نشود. اما ما بیماران ام‌اس سیستم ایمنی‌مان قوی نیست درحالیکه باید برای کار و فعالیت روزانه از خانه خارج شویم؛ بنابراین این نگرانی همواره وجود داشت که بیماران ام‌اس با توجه به شرایط نامناسب سیستم ایمنی بدن بیشتر در خطر ابتلا به کرونا قرار دارند.
وی ادامه می‌دهد: خوشبختانه مجموعه‌ای که در آن کار می‌کنم با شرایط من کنار آمد و من را همراهی کرد به نحوی که می‌توانم دورکاری کنم، اما بسیاری از دوستانم که به ام‌اس مبتلا هستند در این شرایط مجبور بودند که در محل کار خود حاضر شوند و برای دورکاری با آن‌ها همراهی نمی‌شود چه در بخش دولتی چه در بخش غیر دولتی. این یکی از مشکلات بیماران ام‌اس در شرایط کرونایی است.
این روزنامه‌نگار درباره نحوه اعلام تزریق واکسن به بیماران ام‌اس اظهار می‌کند: من از طریق گروه‌ها و کانال‌های مرتبط با ام‌اس و انجمن ام‌اس از موضوع باخبر شده و به خبر‌هایی که در آن‌ها منتشر می‌شد اعتماد کرد. در این کانال‌های عنوان شده بود که تعدادی از بیماران به بیمارستان امام حسین مراجعه کرده و واکسن زده‌اند. موضوع را پیگیر شدم و در نهایت به بیمارستان امام حسین مراجعه کردم.
رسول روز پنجشنبه ۱۹ فروردین با بیمارستان تماس گرفته و متوجه می‌شود که باید به بیمارستان مراجعه کرده و برای تزریق واکسن وقت بگیرد. او شنبه صبح به بیمارستان مراجعه و مشاهده می‌کند که مسئول حراست بیمارستان مسئول ثبت‌نام از بیماران بوده و طی روز‌های قبل هم از بیماران خاص ثبت نام به عمل آمده است. به رسول اعلام می‌شو که تا ۱۰ اردیبهشت وقت برای تزریق واکسن پر است. از آنجاییکه خبرنگار است پیگیر شده و در می‌یابد که ۱۰ لیست ۳۰ نفره از بیمارانی که برای دریافت واکسن مراجعه کرده بودند در دست مسئولان ثبت نام است به علاوه اینکه پایین این لیست‌ها هم اسامی دیگری نوشته شده است.
نکته عجیب، اما برای او این است که به بیماران گفته می‌شود تنها ۶۰۰ دوز واکسن در اختیار بیمارستان قرار دارد و روزی ۳۰ دوز هم تزریق می‌کنند و مسئولان ثبت نام تاکید می‌کنند که این مقدار را باید به بیماران واجد شرایط خود بیمارستان هم تزریق کنند! عددی که نه با تعداد دوز‌های تزریق شده هماهنگی دارد و نه تعداد افراد ثبت نام شده و نه تعداد بیماران واجد شرایط دریافت واکسن در بیمارستان.
دبیر اجتماعی سایت خبری دیدار نیوز می‌گوید: تا جایی که من خبر دارم حداقل از سه‌شنبه هفته گذشته افرادی در بیمارستان امام حسین واکسن تزریق کرده‌اند اما درباره تزریق واکسن قبل از این تاریخ اطلاعی ندارم. اما بر اساس فرمی که در آنجا بود بیماران مبتلا به سرطان، ام‌اس، و... می‌توانند در این بیمارستان واکسن تزریق کنند.
وی عنوان می‌کند: آنطور که شنیده‌ام بیمارستان‌های لقمان و طالقانی امکان تزریق واکسن را دارند. همچنین یکی از دوستانم به یک مرکز بهداشت سمت شمیرانات مراجعه داشته و واکسن آسترازنکا را تزریق کرده است که از صحت و سقم آن با خبر نیستم. البته واکسن تزریق شده در بیمارستان امام حسین سینوفارم چینی است.
بیشتر بخوانید: نگرانی از روند واکسیناسیون کرونا در ایران/ واکسن‌ها به صاحبان اصلی خود نرسید
چرا هیچکس ویروس کرونا را در کشور جدی نمی‌گیرد؟/ در ایران فقط توکل کنید!
رسول در نهایت به دلیل ازدحام جمعیت در بیمارستان برای تزریق واکسن و البته تکمیل بودن ظرفیت ثبت نام تا اردیبهشت ماه موفق به دریافت واکسن نمی‌شود. او ترجیح می‌دهد به جای ماندن در جمعیتی که خطر ابتلا و انتقال کرونا را چند برابر می‌کند تا شانس بعدی برای دریافت واکسن صبر کند این درحالی است که دوست دیگر او بعد از چند ساعت توقف و انتظار برای دریافت واکسن موفق می‌شود در بیمارستان طالقانی واکسن را تزریق کند.
وی با بیان اینکه مشخص نیست افرادی که دوز اول واکسن را تزریق کرده‌اند، برای دریافت دوز دوم آن چه باید بکنند، تصریح می‌کند: نحوه اطلاعرسانی در خصوص دریافت واکسن کرونا توسط بیماران خاص و همچنین مرحله اجرای آن مناسب نبود. اطلاعات بیماران خاص در دست وزارت بهداشت هست بنابراین به جای ازدحام جمعیت در بیمارستان‌ها برای ثبت نام و دریافت واکسن که می‌تواند خطر ابتلا به کرونا را در این بیماران افزایش دهد وزارت بهداشت می‌توانست تنها با یک پیامک کار این بیماران را تسهیل کرده و شرایط را مدیریت کند.
یونس عرب عضو هیات مدیره و مدیر عامل انجمن تالاسمی ایران که خود مبتلا به این بیماری بوده و تا کنون واکسن کرونا را دریافت نکرده است، درباره چالش‌های بیماران مبتلا به تالاسمی به رویداد۲۴ توضیح می‌دهد: در حال حاضر حدود ۲۳ هزار بیمار تالاسمی در کشور وجود دارند که از این میان حدود ۱۴ هزار بیمار کاندید دریافت واکسن کرونا هستند.
وی درباره شرایط بیماران تالاسمی می‌گوید: بیماری تالاسمی کشنده نیست، اما اگر درمان استاندارد وجود نداشته باشد بیمار در معرض خطر مرگ قرار می‌گیرد. متاسفانه در کشور ما با توجه به وجود تحریم‌ها درمان استاندارد برای بیماران تالاسمی شوخی به نظر می‌رسد. کمبود‌های دارویی باعث شده که کلیه‌ها، قلب و ریه آن‌ها دچار آسیب‌های شدید شود. حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد این بیماران یا دچار دیابت شده‌اند یا در معرض ابتلا به آن قرار گرفته‌اند. تعدادی نیز در سال‌های گذشته به دلیل ورود خون‌های آلوده به کشور دچار هپاتیت C شده‌اند.
مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران ادامه می‌دهد: وقتی با گروهی مواجه شده‌ایم که تا این حد آسیب‌دیده‌اند جایی برای بیماری خطرناکی به نام کرونا وجود ندارد و باید با این افراد محتاطانه برخورد کرد، به نحوی که شاید بتوان اهمیت تزریق واکسن به این گروه از بیماران و میزان آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر کرونا از کادر درمان هم به مراتب بیشتر است.
عرب با یادآوری درخواست انجمن تالاسمی از وزیر بهداشت برای تامین واکسن بیماران تالاسمی اظهار می‌کند: اوائل اسفند با توجه به اینکه سازمان جهانی بهداشت تاثیر گذاری این واکسن روی بیماران تالاسمی را تایید کرد ما از وزیر بهداشت خواستیم که این واکسن را در اختیار ما قرار داده و بیماران تالاسمی را از گروه‌های دارای اولویت به حساب آورند. آقای وزیر هم نگاهی مثبت به موضوع داشتند و از اواخر اسفند تزریق واکسن به بیماران تالاسمی به شهر‌های قرمز کشور آغاز شد.
واکسیناسیون کارمندان برخی سازمان‌ها به جای گروه‌های دارای اولویت
عرب با تاکید براینکه واکسیناسیون به کندی پیش می‌رود، می‌افزاید: ما درک می‌کنیم که موجودی واکسن در کشور مطلوب نیست و این میزان باید مدیریت شود، اما زمانی ما ناراحت می‌شویم که مشاهده می‌کنیم کارمندان برخی ادارات که صرفا کار خدماتی انجام داده و از انواع لوازم محافظ هم در برخورد با ارباب رجوع استفاده می‌کنند بدون آنکه از گروه‌های دارای اولویت باشند زودتر از بیماران واکسن دریافت کرده‌اند. یا مثلا برخی پرسنل بیمارستان‌ها مانند حسابدار و... که کمتر با مراجع سرو کار دارند نسبت به بیماران تالاسمی در اولویت دریافت واکسن قرار گرفته‌اند. اما باید بیماران و مردم آرامش خود را حفظ کنند تا تزریق تدریجی واکسن تداوم داشته با شد و واکسن‌های ایرانی نیز تولید و به کمک مردم بیاید.
وی در خصوص جزئیات بیشتر دریافت واکسن از سوی افرادی که دارای اولویت نیستند، اظهار می‌کند: من اصالتا خوزستانی هستم و شنیدم که در تعدادی از شهر‌های این استان چنین اتفاقاتی افتاده است. در تهران نیز واکسیناسیون بیماران تالاسمی تنها در یک مرکز یعنی بیمارستان علی‌اصغر انجام شده است درحالیکه ما ۲۲ مرکز داریم که بیماران تالاسمی به آن‌ها مراجعه می‌کنند.
عضو هیات مدیره انجمن تالاسمی ایران با بیان اینکه چند روز پیش وزیربهداشت توصیه کرده که تا کادر درمان واکسن نگرفته‌اند به بیماران خاص واکسن نزنید. اگر این سخن گفته شده باشد شبهه برانگیز است چرا که بر اساس این توصیه شما فقط می‌خواهید کارمندان خودتان را واکسینه کنید در صورتیکه بیمارانی که به کارمندان شما به صورت دام‌العمر مراجعه می‌کنند را بگویید نباید واکسن دریافت کنید. این در حالیکه بیماران خاص و بیماران تالاسمی هر روز و هر ماه به بیمارستان مراجعه می‌کنند و با این افراد درارتباطند. این ظلمی است که در حق بیماران تالاسمی که وزیر باید نگاه بهتری نسبت به این موضوع داشته باشد.
وی اضافه می‌کند: بیماران تالاسمی و بیماران خاص یا هفته‌ای چند روز در بیمارستان‌ها هستند و به صورت مداوم به دلیل نبود دارو از یک داروخانه به داروخانه دیگر مراجعه می‌کنند بنابراین در حاشیه قرار دادن آن‌ها کار درستی نیست. چرا که از آغاز شیوع کرونا تا کنون ۳۰ بیمار تالاسمی به دنبال ابتلا به کرونا فوت کرده و ۸۰۰ بیمار هم مبتلا به کرونا شدند.
بیشتر بخوانید: ویروس کرونا همچنان می‌تازد/ نگاهی بر وضعیت واکسیناسیون عمومی علیه کرونا در جهان
عرب با اشاره به اینکه از اواخر اسفند تاکنون کمتر از ۳ هزار نفر از بیماران تالاسمی واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند، اظهار می‌کند: به تمام این افراد هم واکسن سینوفارم چینی تزریق شده است. ما اطلاع ندارم که واکسن بهارات، اسپوتنیک و ... به چه گروه‌هایی و چگونه تزریق می‌شود که به بیماران تالاسمی در کل کشور تنها سینوفارم چین رسیده است همچنین ما نمی‌دانیم که کدام یک از این واکسن‌ها اثرگذارتر است. این مساله شبهه ایجاده کرده است که ممکن است واکسن‌هایی با اثربخشی بهتر برای گروه‌های خاص مصرف شود که اگر چنین باشد در حق مردم و بیماران خاص اجحاف است بنابراین ضروری است به صورت شفاف هر آنچه به کشور وارد می‌شود به صورت مساوی میان همه مردم تزریق شود. بیماران تالاسمی مشکلات زیادی دارند و وقتی شما تنها یک نوع واکسن را برای آن‌ها در نظر می‌گیرید بیماران دچار ظن می‌شوند که لزوما هم ممکن است درست نباشد. مثلا در بیشتر مناطق کادر درمان واکسن اسپوتنیک گرفته‌اند و بیماران تالاسمی همان واکسن سینوفارم که این شائبه را ایجاد کرده است که چرا باید واکسن‌های تزریق شده متفاوت باشد.
مدیرعامل انجمن تالاسمی ایران درباره زمان تزریق دوز دوم واکسن به بیمارانی که نوبت اول را دریافت کرده‌اند، می‌گوید: براساس پروتکل‌های مربوط به تزریق واکسن، نوبت دوم ۲۸ روز بعد از دریافت اولین دوز باید تزریق شود، اما ما نگرانیم که دوز دوم دیرتر به دست بیماران ما برسد و مشکلات آن‌ها دوچندان شود.
وی با تاکید بر اینکه تزریق واکسن به معنای رفع خطر نیست، عنوان می‌کند: آنطور که ما از واکسن‌های کرونا متوجه شدیم آن است که تنها از مرگ بیماران جلوگیری می‌کند و افرادی که واکسن کرونا را دریافت می‌کنند باید همچنان پروتکل‌های بهداشتی از قبیل ماسک را رعایت کنند تا باعث انتقال بیماری به شخص دیگری نباشند.
عرب خاطر نشان می‌کند: ما افراد دارای تالاسمی همواره نگرانیم چرا که فعلا تامین واکسن از خارج از کشور میسر است و قتی با خارج از کشور سرو کار داریم دغدغه‌های ما بیشتر می‌شود. ما زخم‌خورده تحریم بوده و اولین گروهی از بیماران هستیم که به صورت مستقیم آسیب‌دیده‌ایم. از ابتدای بازگشت تحریم‌ها تا کنون حدود ۲۰۰ بیمار مبتلا به تالاسمی جان خود را از دست داده‌اند لذا وقتی می‌گویند دارویی باید از خارج تامین شود ما در هراسیم که چگونه این دارو تامین شده و چه زمانی به دست بیماران می‌رسد. با این حال امیدواریم که هر چه سریع‌تر همه بیمران دوز اول را دریافت کرده و برای تزریق نوبت دوم هم شرایط برایشان سخت نباشد.