رویداد۲۴ «سعید خطیب‌زاده» صبح امروز در نشست خبری که به صورت مجازی برگزار شد، با تشریح تحولات سیاست خارجی در یک هفته گذشته گفت: هفته گذشته ظریف با مشاور امنیت ملی عراق دیدار کرد. روز سه‌شنبه لاوروف به تهران سفر کرد و ظریف با همتای روسی خود دیدار کرد که به امضای تفاهم‌نامه همکاری فرهنگی منجر شد. همچنین لاوروف با رئیس‌جمهور و رئیس مجلس نیز دیدار کرد.
وی با اشاره به ادامه مذاکرات در وین گفت: روز پنج‌شنبه آغاز دور جدید کمیسیون مشترک برجام در وین بود که تا به امروز نیز ادامه دارد.
به گفته خطیب زاده، روز جمعه ظریف با اتمر، همتای افغانستانی خود گفتگو کرد. روز شنبه هم وزیر خارجه صربستان به ایران سفر کرد. دیروز هم ظریف به اندونزی سفر کرد و امروز ملاقات‌هایشان در حال انجام است. روز چهارشنبه هم وزیر خارجه پاکستان به ایران می‌آید.
این دیپلمات ارشد درباره خبر یک رسانه انگلیسی درباره گفتگو‌های ایران و عربستان در عراق تصریح کرد: ما گزارش‌های رسانه‌ای را دیدیم. در این باره نقل قول‌های بعضا متضاد منتشر شده است. ایران از گفتگو با عربستان سعودی استقبال کرده و این مسئله را به نفع مردم دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای می‌داند.
خطیب‌زاده سفر ظریف به اندونزی را هم یک سفر دوجانبه عنوان کرد و گفت: دیروز هفتادمین سالگرد روابط دو کشور بود. این سفر برای پیگیری روابط دوجانبه، ارتقای و گسترش آن و رفع موانع انجام شده است.
وی با بیان اینکه در طی دو سال اخیر حجم روابط بین ۲ کشور تقریبا ۲ برابر شده است، افزود: در کشور‌های اسلامی، دید و بازدید‌های در ماه رمضان مطرح است. ان‌شاالله وزیر امور خارجه نیز از دیپلماسی رمضان استفاده می‌کنند.
وی درباره سفر وزیر خارجه روسیه به تهران و عدم امضای سند همکاری‌های جامع میان تهران و مسکو ابراز داشت: دو سند موازی در حال تکمیل هستند. آنچه به عنوان سند همکاری دو کشور مطرح است، هر پنج سال تمدید می‌شود که فروردین امسال تمام شد که براساس مندرجات آن، به صورت خودکار تمدید می‌شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: این سند معتبر است، ولی در حال کار کردن بر یک سند همکاری جامع هستیم که در این سفر نیز درباره آن رایزنی شد. این سند در حال پیگیری است و در زمان قابل امضا، حتما امضا خواهد شد. در این سفر سند همکاری‌های فرهنگی امضا شد که مدت‌ها میان دو کشور در حال رایزنی بود.
خطیب‌زاده همچنین درباره مذاکرات وین ابراز داشت: آنچه در وین در حال انجام است، گفتگو‌های فنی برای رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا و بازگشت ایالات متحده ذیل تعهداتش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است. پیشرفت‌هایی انجام شده، ولی به معنای حل اختلافات نیست.
وی با بیان اینکه برای عدم فرسایشی شدن مذاکرات متون خود را ارائه کردیم و از طرف مقابل هم خواستیم وارد مصادیق و متون خود شود، عنوان کرد: در مرحله‌ای هستیم که موضوعات سخت و دشوار است، ولی براساس مواضع رهبری به دنبال تامین منافع مردم هستیم و فکر می‌کنیم گفتگو‌ها در مسیر درستی قرار گرفته است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره کارگروه رفع تحریم یادآور شد: آنچه مهم است، ایران در چهارچوب کیسیون برجام با ۱+۴ مواضع خود را در بر اساس موازین نظام مطرح کرده است. اگر آمریکا تصمیم بگیرد که از میراث شکست خورده ترامپ فاصله بگیرد و در چارچوب تعهداتش عمل کند، رایزنی‌ها راحت‌تر جلو می‌رود.
خطیب‌زاده همچنین درخصوص در شناسنایی عامل حادثه تروریستی مجتمع هسته‌ای نطنز و تحت تعقیب قرار گرفتن وی بیان کرد: درخصوص ابعاد امنیتی و اطلاعاتی حادثه تروریستی نطنز باید نهاد‌های مرجع اظهارنظر کنند. این حادثه، تروریسم آشکار هسته‌ای است و ایران در تمامی ابعاد آن پیگیری می‌کند.
وی با بیان اینکه در وین گفتگو‌های مستقیم و غیرمستقیمی با آمریکا نداریم، یادآورشد: فکر می‌کنیم دولت آمریکا بهتر از هر کسی می‌داند ایران اقداماتش در چارچوب برجام است و تنها وقتی این اقدامات متوقف می‌شود که آمریکا تحریم‌ها را بردارد و ما بتوانیم راستی‌آزمایی کنیم.
بیشتر بخوانید: مشاور امنیت ملی بایدن: مذاکرات وین سازنده بوده‌اند / همه مسایل مربوط به تحریم و هسته‌ای روی میز است
سخنگوی وزارت امور خارجه سفر وزیر خارجه پاکستان به تهران را مهم ارزیابی کرد و گفت: روابط دو کشور عمیق و گسترده است و در این سفر علاوه بر گفتگو درخصوص مسائل دوجانبه، مرز سوم مشترکی در پاکستان افتتاح خواهیم کرد.
خطیب‌زاده درباره اظهارات مشاور امنیت ملی آمریکا درباره لغو تحریم‌ها و واکنش اتحادیه اروپا به غنی‌سازی ۶۰ درصدی هم گفت: همانطور که رهبری قبلا فرمودند، ایران براساس نیاز‌های خود در چارچوب برجام انجام می‌دهد و به آژانس هم اطلاع می‌دهد. اقدام ایران در پاسخ به اقدام تروریستی در خاک ایران بود که با بی‌عملی و عدم محکومیت آن از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا همراه بود.
وی با بیان اینکه بی‌عملی اروپا و آمریکا نقطه تاریک دیگر در ادعای آن‌ها است، خاطرنشان کرد: مسیری که در پیش گرفتیم کاملا روشن است. آمریکا در برجام نیست بلکه از آن خارج شده و آن را نقض کرده است. این آمریکا است که ابتدا باید به تعهداتش برگردد و ما راستی‌آزمایی کنیم و بعد از آن ایران اقدامات جبرانی‌اش را متوقف می‌کند، هرچند که این اقدامات نیز در چارچوب برجام بوده است.
به گفته این دیپلمات ارشد، اظهارات اروپا نقطه شرمی از سوی آن‌ها است. ما نه تنها اروپا را شریک نقض آمریکا دیدیم بلکه شاهد استاندارد دوگانه از سوی آن‌ها نیز بوده‌ایم. اروپا با این لفاظی‌ها قدرت پیدا نمی‌کند، بلکه قدرت و تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهد اقدامات ایران نیز در چارچوب پادمان است.
خبرنگاری پرسید که آیا مقامات ایران و سعودی در بغداد دیدار کرده‌اند؟ که خطیب‌زاده پاسخ داد: درخصوص گزارش‌های ضد و نقیض رسانه‌ای اظهارنظر نمی‌کنیم.
در ادامه خبرنگار دیگری مبنی بر اینکه آیا براساس خبر رویترز مقامات ایران و عربستان در ۹ آوریل دیدار داشته‌اند که سخنگوی وزارت امور خارجه پاسخ داد: من به این سوال چند بار پاسخ دادم. بسیاری از خبرگزاری‌هایی هم که نام بردید، سابقه خبرسازی دارند.
وی در پاسخ به سوال ایرنا مبنی بر گفتگو‌های ظریف با وزیر خارجه افغانستان و آخرین وضعیت سند جامع همکاری‌های دو کشور و مشارکت ایران در روند صلح ابراز داشت: نه تنها در گفت‌وگوی ظریف با اتمر، بلکه در گفتگو‌های نماینده ویژه ایران با مقامات افغانستانی موضوع صلح مطرح شده است. وزیر امور خارجه در تاجیکستان هم در دیدار با رئیس‌جمهور افغانستان این مسئله را مطرح کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه افغانستان باثبات و امنیت کامل اولویت بالایی برای ایران دارد، عنوان کرد: گفتگو‌های صلح باید بین‌الافغانی باشد. ایران آمادگی دارد به عنوان همسایه نهایت تلاش خود را در این راستا انجام دهد. تمام کنشگران منطقه‌ای و همسایگان افغانستان هم باید نقش کمک‌کننده داشته باشند و با طرح‌های دیکته شده ورود نکنند.
خطیب‌زاده اضافه کرد: در ۲۰ سال گذشته، سیاست ما این بوده که طرف‌ها و گروه‌های افغانستانی با دولت افغانستان وارد گفتگو شوند. امروز هم در سیاست ما همین است.
وی با اشاره به رایزنی‌های تهران و کابل درخصوص سند جامع همکاری‌های دو کشور یادآور شد: درخصوص روابط دوجانبه و از جمله سند همکاری، این گفتگو‌ها انجام شده و ۹۹ درصد موارد مورد توافق قرار گرفته است و در برخی موارد گفتگو‌ها ادامه دارد. امیدواریم در آینده نزدیک این یک درصد باقی مانده نیز به نتیجه برسد.
خطیب‌زاده در پاسخ به این سوال که آیا نشانه‌ای از نرمش آمریکا و لغو تحریم‌ها از سوی آن‌ها وجود دارد؟ بیان کرد: قرار نیست توافقنامه جدیدی در کنار برجام داشته باشیم. کمیسیون مشترک و فصلی برجام تشکیل جلسه داده تا درباره مسیر بازگشت ناقض برجام به این توافق گفتگو شود.
وی ادامه داد: البته نشانه‌هایی از سوی دولت آمریکا دیده شده، ولی آنچه برای ما مهم است، چیزی است که به دست می‌آید. آمریکا باید تعهدات خود را اعلام و به آن اقدام کند و تحریم‌ها را بردارد. بعد از این کار، راستی‌آزمایی انجام می‌شود و بعد آن‌ها می‌توانند در کمیسیون مشترک حاضر شوند. فعلا آمریکا پشت در‌های برجام و کمیسیون مشترک قرار دارد.
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه یادآورشد:البته فراموش نکردیم آمریکا چه خسارت‌هایی به ملت ایران زده و آن در جای خود قابل بحث است، اما فعلا تمرکز ما این است که باید آمریکا بدون هیچ خدشه‌ای تعهداتش روشن شود.
خطیب زاده با اشاره به برخی اختلافات در این رابطه گفت: آمریکا صحبت‌هایی را مطرح کرده که برخی تحریم‌های اعمال شده در زمان ترامپ را برجامی نمی‌داند. ما تاکید کرده‌ایم آن تحریم‌ها برای سخت شدن بازگشت به توافق هسته‌ای بوده است.
وی خاطرنشان کرد: مقامات دولت ترامپ در همان زمان نیز ابایی نداشتند که بگویند این تحریم‌ها برای سخت شدن بازگشت به برجام بوده است. دولت بایدن باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد همچنان بر میراث شکست خورده ترامپ و فشار حداکثری می‌خواهد قمار کند یا می‌خواهد به تعهداتش به برجام – که در زمان امضا جزیی از آن بوده – برگردد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه بازگشت دولت آمریکا به تعهداتش تصمیم سختی نیست، تصریح کرد: ایران به عنوان دولت مسئول نشان داده که تا چه اندازه صادقانه و مبتنی بر امضایش در برجام، تعهداتش را اجرا کرده است. اگر دولت آمریکا اقدامات خودش را انجام دهد بلافاصله خواهد دید ایران هم بعد از راستی‌آزمایی تعهداتش را انجام می‌دهد
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره حضور احتمالی ایران در نشست استانبول که در مورد افغانستان برگزار می‌شود، گفت: امروز نماینده ویژه ایران در امور افغانستان با عبدالله عبدالله گفتگو‌هایی درخصوص مسائل مختلف از جمله نشست استانبول داشت. ما با دقت این موضوع را بررسی می‌کنیم و بعد تصمیم می‌گیریم.
خطیب‌زاده با بیان اینکه همواره سعی کرده‌ایم افغانستان همراهی ایران را داشته باشد، ابراز داشت: اگر گفتگو‌ها در استانبول با اصول مد نظر ما همخوان باشد ما هم حضور خود را در نظر خواهیم گرفت.
وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا فرقی بین تحریم‌ها قائل می‌شوید؟ بیان کرد: موضع ما روشن است. در چارچوب ۱+۴ گفتگو‌ها انجام می‌شود. نتیجه را نمی‌دانیم و مذاکرات در ادامه راه است. توفیقاتی حاصل شده و به مرحله‌ای رسیدیم که باید لیست کنیم و آمریکا هم باید به تعهداتش عمل کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره رفع مانع ایجاد شده در هند برای واردات واکسن یادآور شد: درخصوص واکسن وزارت امور خارجه از روز اول به صورت بسیار جدی کار‌های مربوط به واکسن را پیگیری کرد و پیگیری‌های خود را در سطوح مختلف انجام داد. هر کجا ستاد ملی کرونا و وزارت بهداشت، از ما درخواستی داشته، کار را جلو بردیم.
خطیب‌زاده افزود: گفتگو‌های جدی و فشرده‌ای با هندوستان انجام دادیم و بخشی از واکسن به ایران وارد شد، ولی به خاطر موج‌های کرونا در هند، صادرات واکسن به دستور قضایی متوقف شد، ولی دولت هند قول داده مسئله را حل کند.
وی با بیان اینکه طی روز‌های آینده نموداری را منتشر خواهیم کرد که نشان می‌دهد وزارت امور خارجه به رغم تمامی فشار‌ها چگونه به مقابله با کرونا کمک کرد، عنوان کرد: این دو میلیون دوز واکسن که وارد کشور شده، بدون تلاش ظریف و وزارت خارجه وارد نمی‌شد. در سفر وزیر امور خارجه به کوبا این موضوع استارت زده شد، چه در موضوع هند، چه روسیه و چه در موضوعات دیگر.
به گفته این مقام بلندپایه در وزارت امور خارجه، مهم این است که بتوانیم در بازار آشفته واکسن در دنیا منافع مردم را تامین کنیم. همه ما در این مسیر در یک قایق سوار هستیم و باید به هم کمک کنیم که زودتر آلام مردم برطرف شود.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره آخرین وضعیت دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول گفت: این وام از اندوخته‌های ایران در صندوق بوده است، اما تا امروز به نقطه مشخصی درباره دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول نرسیده‌ایم.
وی در پاسخ به سوالی درباره تاثیر سفر رئیس قوه قضاییه به عراق و آزاد شدن زندانیان ایرانی در این کشور، این سفر را موفق خواند و اظهار داشت: یکی از دستاورد‌های این سفر آزادی یا انتقال زندانیان به ایران برای گذراندن محکومیت در زندان‌های ایران بود. البته زندانیانی هم در اقلیم کردستان هستند که در تلاش هستیم در چارچوب گفتگو‌های انجام شده در این سفر به ایران منتقل شوند.
این دیپلمات ارشد در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه آیا توافق جدیدی در وین شکل می‌گیرد، تصریح کرد: پیشرفت‌های خوبی درخصوص بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی انجام دادیم. برجام گفتگو نمی‌شود. من از اصحاب رسانه درخواست دارم به این نکته توجه کنند آنچه به عنوان مذاکرات گفته می‌شود، در خصوص چگونگی اجرای تعهدات آمریکا ذیل برجام است.
خطیب‌زاده با تاکید بر اینکه ما باید مطمئن باشیم که ایالات متحده این بار واقعا تمامی تعهدات خود را انجام می‌دهد و قابل راستی‌آزمایی باشد، خاطرنشان کرد: با اعضای ۱+۴ و با دوستان و متحدان خود از نزدیک کار می‌کنیم تا این مسیر در تمامی ابعاد قابل راستی‌آزمایی باشد. کوچکترین نکات باید مورد گفتگو قرار بگیرد. باید تعهدات طرف مقابل روشن شود. نمی‌شود با یک نامه یا با یک اعلام توسط واشنگتن بپذیریم.
وی افزود: طبق سیاست کلی نظام اجازه نمی‌دهیم این گفتگو‌ها فرسایشی شود؛ به این منظور جمهوری اسلامی ایران متن مورد نظر خود را ارائه داده و بر اساس این متن‌ها اگر طرف مقابل پذیرفت، می‌توان کار را جلو برد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا طبق خواسته برخی از نمایندگان مجلس کلیه تصمیمات اخذ شده در وین به تصویب مجلس خواهد رسید؟ ابراز داشت: مجاری سیاست خارجی تخصص و فنی است. تمامی تصمیمات در شورای عالی امنیت ملی در موضوعاتی در این سطح بررسی و تصمیم گرفته می‌شود که رییس محترم مجلس نیز عضو شورای عالی امنیت ملی هستند و تمام آن‌ها به امضای مقام معظم رهبری می‌رسند.
خطیب‌زاده درباره چگونگی راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها بیان کرد: مسیر راستی‌آزمایی‌ها یک مسیر کاملاً فنی، تکنیکی، میان سازمانی و چند بعدی هستند و یک نفر و یک گروه و یک جا انجام نمی‌شوند. وزارت امور خارجه هم تنها هماهنگ‌کننده تمامی این اقدامات خواهد بود. قطعاً مجلس مانند همیشه در تمامی این مسیر هر کجا که مایل باشند، هم مطلع هستند و هم ورود دارند.