رویداد۲۴ واشنگتن پست نوشت: مذاکرات هسته‌ای با ایران برای جو بایدن بسیار تعیین کننده است؛ موضوعی که باعث سردی روابط بین بایدن و اسرائیل، به عنوان متحد سنتی آمریکا شده است.
بایدن از زمان مبارزات انتخاباتی علاقه خود را به احیای توافق شکل گرفته در زمان اوباما برجام اعلام کرده بود. اما تا پیش از آغاز مذاکرات وین، مشخص نبود که سطح اختلافات تل‌آویو و واشنگتن تا چه حد است.
بیشتر بخوانید: نتانیاهو به دنبال پیشبرد قماری خطرناک با ایران/ لطفا جلوی خطرناکترین مرد خاورمیانه را بگیرید
حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران که به اسرائیل نسبت داده می‌شود، اختلافات را افزایش داده است. این حمله که یک اقدام خرابکارانه آشکار پیش از دور دوم مذاکرات بود، نتوانست ادامه مذاکرات را متوقف کند، اما این کار ممکن است مسئله روابط ایالات متحده و اسرائیل را برای بایدن به مسئله‌ای شخصی تبدیل کند، زیرا اعتبار وی به مذاکرات ایران گره خورده است.
بایدن اخیرا ضمن انتقاد از تصمیم ایران در مورد افزایش میزان غنی سازی اورانیوم، همزمان از مذاکراتی که بین دو طرف در جریان است استقبال کرد.
بایدن در یک کنفرانس خبری گفت: گفتگو‌ها همچنان در جریان است. من فکر می‌کنم قضاوت در مورد نتیجه نهایی هنوز زود باشد، اما به هر حال ما هنوز در حال گفتگو هستیم.
به طور کلی، رئیس جمهور بایدن نشان می‌دهد که تمایل کمتری نسبت به اسلاف خود برای نشان دادن نزدیکی با اسرائیل احساس می‌کند. به طور کلی دموکرات‌ها در سال‌های اخیر نسبت به دولت اسرائیل بیشتر بدبین شده‌اند، چرا که اساسا رهبران اسرائیل خود را با حزب جمهوری‌خواه هماهنگ‌تر می‌بینند. این موضوع یک تغییر قابل توجه در روابط ۷۳ ساله بین دو کشور است.
این اختلال در تأسیسات هسته‌ای نطنز در حالی رخ داد که لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا همزمان از اسرائیل بازدید کرد. تحلیلگران معتقدند، اسرائیل پشت این حمله اخیر به نطنز بود و ظاهراً برای کارشکنی در گفتگو‌های هسته‌ای وین و همچنین هشدار به آمریکایی‌ها درست در روز حضور وزیر دفاع آمریکا در اسرائیل، دست به انجام این کار زده است.
کالیگ توماس، کارشناس حوزه خاورمیانه در اندیشکده مرکز امنیت جدید آمریکا (CNAS) گفت: چه کسی می‌داند پشت پرده این اقدام دقیقا چه چیزی بوده است، اما به هر حال انجام این اقدام خرابکارانه در صبح روز حضور وزیر دفاع آمریکا در اسرائیل دولت بایدن را در موقعیت دشواری قرار داد.
اگرچه اسرائیل به طور رسمی حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را تأیید نکرده، ولی نتانیاهو مخالف سرسخت مذاکرات هسته‌ای است. در سوی مقابل آمریکایی‌ها نیز صراحتا هرگونه نقش آفرینی در این حمله را انکار کرده‌اند.
بایدن ده‌ها سال است که نتانیاهو را می‌شناسد و آنچه را که پیش از این رهبر اسرائیل برای شکست برجام انجام می‌داد فراموش نکرده است. به عنوان مثال نتانیاهو در سال ۲۰۱۵ و پیش از امضای توافق هسته‌ای بدون مشورت اوباما و بایدن که در آن زمان معاون رئیس‌جمهور بود علیه برجام در کنگره آمریکا سخنرانی کرد. در عین حال فراموش نکنیم که بایدن پس از پیروزی، هفته‌ها نتانیاهو را برای تماسی رسمی معطل نگه داشت. پیام این کار مشخص بود: خط باز نتانیاهو به کاخ سفید، دیگر بسته شده است.
از سوی دیگر، دولت بایدن تلاش زیادی برای رفع نگرانی‌های برخی از گروه‌های طرفدار اسرائیل در مورد ازسرگیری مذاکرات آمریکا با ایران نکرده است. در حال حاضر هدف مذاکرات یافتن راهی برای بازگشت همزمان آمریکا و ایران به توافق نامه است که کشور‌های دیگر امضا کننده آن شامل چین، روسیه، فرانسه، انگلیس و آلمان هستند. بااین حال هنوز مشخص نیست که آیا ایران و آمریکا می‌توانند به توافق بازگردند یا خیر.
در دوران ترامپ رابطه دو طرف بسیار خوب بود. ترامپ سفارت آمریکا را به بیت المقدس منتقل کرد و کنترل دائمی اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخت؛ موضوعی که رؤسای جمهوری پیش از ترامپ همگی با آن مخالفت کرده بودند.
دولت بایدن همچنان از طرح تشکیل دولت فلسطینی حمایت می‌کند، اما او تابه حال هیچ برنامه مدون و جسورانه‌ای برای حل مشکل فلسطین یا ادامه روند صلح خاورمیانه ارائه نکرده است.
در عوض، بایدن خاورمیانه را به عنوان یک اولویت استراتژیک در نظر ندارد، زیرا دولت وی می‌خواهد تمرکز سیاست خارجی خود را به آسیا معطوف کند.
بایدن، یک سیاستمدار باسابقه دموکرات است و به خوبی با قدرت طرفداران اسرائیل و لابی‌های حامی آن در آمریکا آشنایی دارد. اما دولت حتی از معرفی رابط رسمی با گروه‌های یهودی خودداری می‌کند. بایدن هنوز سفیر آمریکا در اسرائیل را معرفی نکرده، اگرچه گزارش شده است که مایکل آدلر از حامیان مالی بایدن، دنبال این پست بوده است.
توماس از اندیشکده CNAS می‌گوید: نتانیاهو می‌داند که دارد ریسک بزرگی را مرتکب می‌شود.
وی افزود: به نظر می‌رسد که همه دیگر مطلعند که روابط اسرائیل و امریکا می‌خواهد دستخوش تغییر شود. من فکر نمی‌کنم که این فقط به خاطر بایدن باشد. اسرائیل با انتقادات بیشتری در واشنگتن مواجه شده، بالاخص از سمت و سوی دموکرات‌ها در دوره ترامپ.
مناقشه و اختلاف بر سر ایران حتی پیش از حمله نطنز سریعا به بزرگترین نشانه‌ی این تغییر و تحولات در رابطه اسرائیل و امریکا تبدیل شد.
ایران در مقابل اعلام کرد که قصد غنی سازی ۶۰ درصدی دارد. آلن پینکاس از دیپلمات‌های ارشد سابق اسرائیل می‌گوید نتانیاهو با این مسئله مشکلی ندارد؛ او اساسا مخالف هرگونه توافق با ایران است. هر گونه!
مقامات آمریکایی و اسرائیلی در پی حمله نطنز به دنبال ایجاد آرامش بودند و این حادثه نه دیدار آستین و نه دیدار مجازی سه شنبه گذشته بین مشاور امنیت ملی جیک سالیوان و همتای اسرائیلی وی را تحت‌الشعاع قرار نداد.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید روز چهارشنبه گفت: ما هیچ حدس و گمان اضافی برای افزودن به علت یا منشأ حملات در آخر هفته نداریم. تمرکز ما در حال حاضر بر مسیر دیپلماتیک پیش رو است.
یک دیپلمات آشنا به مسائل اسرائیل گفت اینکه گفتگو‌های جاری برای احیای برجام موفق باشد، مشخص نیست. همینطور مشخص نیست این موضوع چقدر بر روابط تل اویو و واشنگتن تاثیر می‌گذارد. هدف نهایی آن‌ها مشابه هدف ما است، هر دو می‌خواهیم از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنیم.
حتی در صورت موفقیت در مذاکرات، بایدن با موانع سیاسی داخلی زیادی روبرو خواهد شد. در حال حاضر تعداد اندکی از سناتور‌های دموکرات که به توافق اولیه رأی دادند، همچنان در سمت خود حضور دارند.
بیست و هفت نفر از ۵۰ دموکرات سنا از تلاش بایدن برای پیوستن دوباره به این توافقنامه که به طور رسمی تحت عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام نامیده می‌شود، حمایت کردند. آن‌ها می‌گویند که توافق با ایران، هرچند ناقص، بهتر از نبود آن است که به ایران اجازه می‌دهد تا به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.
یکی از چهره‌های دموکرات که خواست نامش فاش نشود گفت: ما همچنان به تلاش خود برای اقناع مخالفان برجام، ادامه خواهیم داد. ما چهار سال استراتژی فشار حداکثری را آزمایش کرده‌ایم.
ترامپ رویکرد خود را کارزار فشار حداکثری خواند و گفت که این کار ایران را مجبور به مذاکره در مورد توافق جدید با شرایط بهتر برای آمریکا می‌کند، او همچنین امیدوار بود که در گفتگو‌های تازه به موضوعات فراتر از برنامه هسته‌ای ایران که شامل اهداف منطقه‌ای و برنامه موشکی می‌شود نیز بپردازد.
دموکرات‌ها این عقیده ترامپ و همفکرانش را به شدت رد کرده و معتقدند ایران اکنون به ساخت بمب نزدیک‌تر از زمانی است که ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد. در سوی مقابل البته تهران هرگونه تلاشی برای ساخت بمب اتم را انکار می‌کند.
با این حال با نزدیک شدن ایران به جمع آوری مواد کافی برای ساخت بمب هسته‌ای، زمان یافتن راه حل دیپلماتیک توسط دولت بایدن محدود و محدود‌تر می‌شود.