رویداد۲۴ مسئول سابق سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور از نامه به این سازمان و درخواست پایان اجرای طرح شهید سلیمانی خبر داد، طرحی که با هدف بیماریابی و محدودسازی افراد مبتلا به کرونا و پیشگیری از ابتلا کلید خورد، اما در کمتر از ۶ ماه به بن‌بست رسید.
در شرایطی که کشور در پیک چهارم کرونا قرار دارد و میزان ابتلا به بالاترین میزان آن در ۱۴ ماه گذشته رسیده، خبر می‌رسد اجرای طرح شهید سلیمانی متوقف شده است؛ طرحی که با هدف غربالگری گسترده و نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی کلید خورد و حالا در اوج شیوع کرونا اجرای آن با ابهام مواجه شده است. این در حالی است که گفته می‌شود اجرای آن، در مدیریت پیک سوم کرونا، یعنی آذر سال گذشته مؤثر بوده است.
شاهین محمدصادقی، مسئول سابق سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور، به‌عنوان یکی از پایه‌گذاران طرح شهید سلیمانی این خبر را می‌دهد و می‌گوید: ۳ هفته پیش نامه‌ای به سازمان بسیج جامعه پزشکی فرستاده شده که در آن توقف اجرای این طرح اعلام شد. همه این‌ها در شرایطی است که قرار بود طرح شهید سلیمانی تا پایان اپیدمی کرونا همراه کادر درمان باشد و به مدیریت شیوع کرونا کمک کند. حالا، اما گفته می‌شود پس از آن نامه، طرح تقریبا متوقف شده است.
یک منبع آگاه در کمیته کشوری کرونا از ارسال نامه اولیه به دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها از سوی معاونت بهداشتی وزارتخانه برای پایان طرح خبر می‌دهد و می‌گوید که وزیر بهداشت برای تداوم و اجرای این طرح، همچنان تلاش‌هایی می‌کند و نامه‌نگاری‌هایی هم در این زمینه انجام داده است. پیش از این اواسط فروردین امسال، سعید نمکی، وزیر بهداشت از اجرایی نشدن طرح به‌دلیل انجام سفر‌ها و جمعیت سیال خبر داده و گفته بود که با توجه به گستردگی شیوع ویروس جهش‌یافته، باید در مورد شیوه اجرای مرحله جدید آن پس از ساکن شدن جمعیت سیال، برنامه‌ریزی شود. اما به‌طور رسمی خبری از پایان اجرای آن نداده بود.
طرح شهید سلیمانی، آبان سال گذشته یعنی در اوج پیک سوم کرونا، کلید خورد که قرار بود زنجیره انتقال ویروس را قطع کند و هدف از اجرای آن، بیماریابی و محدودسازی افراد مبتلا به کرونا بود. همان موقع گفته شد این طرح، ۳ فاز دارد؛ فاز اول مراقبت است که از سوی تیم‌های ۱۵ نفره از پزشکان و پرستاران تشکیل می‌شود. این افراد به درِ خانه‌ها می‌روند و بسته‌های بهداشتی و مراقبتی توزیع و بیماران را شناسایی می‌کنند.
فاز دوم، حمایتی است که برای جلوگیری از تردد بیماران کرونایی، بسته‌های معیشتی و بهداشتی در اختیارشان قرار می‌گیرد و پایگاه‌های نواحی مقاومت بسیج به‌صورت محله‌محور پذیرفته بودند که اگر خانواده‌ای برای خرید، نیاز به کمک دارد، برای حمایت از آن‌ها وارد عمل شوند. فاز سوم هم نظارت است که در این مرحله تیم‌های بسیجی در نواحی مقاومت بسیج رصد می‌کنند آیا اقداماتی که باید در حوزه پیشگیری از بیماری کرونا انجام شود، به‌خوبی صورت می‌گیرد یا خیر.
براساس اعلام اعضای کمیته کشوری پیشگیری از کرونا و ستاد ملی کرونا، اجرای این طرح از آذر سال گذشته، به کندشدن روند شیوع بیماری کمک و غربالگری‌های صورت‌گرفته به‌صورت محله‌محور زنجیره شیوع را مختل کرده است. حالا، اما در شرایطی که در پیک چهارم کرونا به سر می‌بریم و براساس اعلام وزارت بهداشت، میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور به ۵۸درصد رسیده، ناقلان خاموش و مبتلایان، ویروس را از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال می‌دهند.
بیشتر بخوانید: ستاد مقابله با کرونا: واکسن برای عموم وجود ندارد؛ پروتکل‌ها را رعایت کنید
درحالی‌که سطح مورد انتظار رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مهار بیماری و خروج از موج چهارم حداقل ۹۰درصد اعلام شده، اما در استان‌هایی که صدرنشین رعایت پروتکل‌های بهداشتی اعلام شده‌اند، این عدد ۶۶ تا ۷۶درصد است؛ مثل زنجان، تهران، سمنان و یزد. در این میان استان‌های ایلام و سیستان و بلوچستان کمترین آمار رعایت پروتکل‌ها را دارند؛ یعنی ۲۸ تا ۳۲درصد.
نظارت و اجباری بر روند رعایت پروتکل‌های بهداشتی و غربالگری‌ها وجود ندارد، همین مسئله سبب شده تا ناقلان خاموش، همچنان بیماری را با شعله بالا در مناطق مختلف روشن نگه دارند تا وضعیت ۳۰۱ شهر قرمز، ۹۵ شهر نارنجی، ۴۵ شهر زرد و ۷ شهر آبی بماند. در هفته گذشته آمار فوتی‌های کرونا به عدد ۴۵۳ نفر رسید که فاصله زیادی با رکورد فوتی‌های روزانه در ۲۶ آبان سال گذشته یعنی ۴۸۶ نفر در یک شبانه‌روز ندارد.
در این وضعیت، طرح بیماریابی فعال شهید سلیمانی هم متوقف شده است. شاهین محمدصادقی، مسئول سابق سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور که چند روز پیش به‌دلیل حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری از سمت خود استعفا داده، می‌گوید: «این طرح برآمده از یک منطق قوی علمی بود که توسط جمعی از جامعه پزشکی، استادان دانشگاه‌ها، متخصصان اپیدمیولوژی و مجریان طرح‌های قبلی کنترل بیماری‌های واگیر ازجمله فلج اطفال در مهر ۹۹ آماده و در آبان همان سال پس از مذاکره و تأیید وزیر بهداشت با همکاری وزارت بهداشت و سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور آغاز شد.» به‌گفته او، با اجرای طرح، در یک‌ماه‌ونیم آمار مرگ‌ومیر از نزدیک ۵۰۰ نفر به ۵۷ نفر در روز رسید و بیمارستان‌هایی که از بیماران کرونایی سرریز شده بودند، به حداقل تعداد بستری‌ها رسیدند.
محمدصادقی، می‌گوید: «این طرح با مشارکت مردم اجرا شد. در مرحله اول بیماریابی صورت می‌گرفت و فرد آلوده به ویروس یا مبتلا از سوی مراکز بهداشتی و نیرو‌های بسیج کشور شناسایی می‌شد. پس از آن هم نظارت بر رعایت قرنطینه‌های خانگی از سوی بیمارانی که وضعیت حاد نداشتند، اعمال می‌شد. در این میان مشکلاتی ازجمله تامین معیشت مشکلاتی برای برخی خانواده‌ها به‌وجود می‌آورد که بسته‌های غذایی از سوی پایگاه‌های مقاومت بسیج با حضور خیرین تأمین و به آن‌ها اهدا می‌شد.
به‌گفته او، این طرح نه نیازی به آی‌سی‌یو داشت و نه سی‌تی‌اسکن. نه دلار می‌خواست و نه تجهیزات گران‌قیمت: «آن زمان که این طرح اجرا می‌شد، ویروس جهش‌یافته وارد کشور نشده بود و بسیاری از مبتلایان با گذراندن قرنطینه در خانه، دوران بیماری را طی می‌کردند. البته در مقطعی همکاری وزارتخانه با ما کم شد و ما هم کمتر وارد این حوزه شدیم. با بحرانی‌شدن وضعیت شیوع در خوزستان، بار دیگر با همکاری وزارت بهداشت اجرای طرح را در این استان آغاز کردیم و ۱۳ شهر قرمز با کرونای انگلیسی تحت کنترل درآمد. اما بعد از تعطیلات نوروز باخبر شدیم نامه‌ای ارسال و توقف طرح اعلام شده است.»
مسئول سابق سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور می‌گوید: «اقدام خوبی که آغاز شده بود اکنون به طرحی بی‌جان و کم‌رمق در استان‌ها بدل شده است. ما در مرحله اول با دولت و وزارت بهداشت توافق کردیم ۱۲۵۰ میلیارد تومان در اختیار طرح بگذارند. از این مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان تخصیص پیدا کرد و بیش از هزار میلیارد تومان پرداخت نشد. با همه این‌ها حاضر بودیم که همچنان طرح را با کمک خیرین اجرایی کنیم، اما با اعلام پایان اجرای طرح، دیگر شرایطی برای کارکردن فراهم نبود.»
این مسئول درباره دلایل مخالفت با اجرای طرح هم توضیح می‌دهد: «ما با هدف کمک به وزارت بهداشت وارد میدان شدیم. در این‌باره باید دستگاه‌ها و سازمان‌های مسئول پاسخگوی چنین تصمیماتی باشند که چرا در بحران کرونا ما از اجرای این طرح کنار رفتیم؟» او می‌گوید تلاش‌هایی برای احیای دوباره این طرح در حال انجام است، وزارت بهداشت وعده داده بود که طرح جدیدی نوشته و ابلاغ شود، اما تا امروز خبری نشده است.
تاکنون هیچ مقام مسئولی در ستاد مقابله با کرونا، وزارت بهداشت یا دولت درباره لغو اجرای طرح شهید سلیمانی خبر رسمی اعلام نکرده است. همچنین مشخص نیست اگر این طرح لغو شده دلیل مخالفت با اجرا آن چه بوده است؟
خبر‌هایی که از استان‌ها به گوش می‌رسد هم ماجرای توقف و کندی اجرای این طرح را تأیید می‌کند. کاظم فرهمند، قائم‌مقام مرکز بهداشت خراسان رضوی و ناظر ارشد اجرای طرح شهید سلیمانی در دانشگاه علوم پزشکی خراسان رضوی می‌گوید: «براساس صحبت‌های وزیر بهداشت در تعطیلات نوروز ثبات و سکون جمعیت وجود نداشت و نیازمند تقویت طرح بودیم تا اجرای آن توسعه یابد.» به‌گفته او، شیوع ویروس جهش‌یافته اجرای این طرح را با مشکل مواجه کرد. در این طرح هدف رهگیری تماس‌های بیماران بود و چنانچه فردی مبتلا بود، اطرافیان او رصد می‌شدند و به شکل خوشه‌ای مورد تست قرار می‌گرفتند.