چرا سلامتی کلینتون برای روس‌ها مهم است؟

شبکه های مختلف تلویزیون دولتی روسیه بر سلامتی کلینتون تمرکز کرده و تنها در یک مورد برنامه ای با عنوان «انتخابات مسموم شده» پخش شد که میهمانان برنامه به مدت یک ساعت و نیم درباره تئوری های مختلف توطئه و علل ضعف کلینتون گمانه زنی کردند و در نهایت نتیجه گرفتند که تاریخ کمپین امروز انتخاباتی در ایالات متحده را، فارغ از نتیجه آن به عنوان شکستی بزرگ به یاد خواهد سپرد.

حقیقت این است که توجه زیاد روس ها به تحولات ایالات متحده نشان دهنده چند مساله است. اول از همه، این توجه بدان معنی است که در فرهنگ سیاسی روسیه مدرن، ایالات متحده جایگاه ویژه ای دارد. شهروندان روسی درک می کنند که انتخابات پارلمانی در کشورشان به سختی می تواند تغییری در زندگی آنان ایجاد کند اما رییس جمهوری آینده ایالات متحده اگر نه بیشتر از ولادیمیر پوتین، اما حداقل به همان اندازه بر روی زندگی مردم عادی تاثیر خواهد گذاشت.

به همین دلیل است که سلامتی هیلاری کلینتون و همچنین کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ، کاندیدای جمهوری خواهان، نه تنها در ایالات متحده که در روسیه موضوع مهمی است. مردم معمولا تمایل دارند که واقعیت های پیچیده و متناقض را ساده سازی کنند و پروپاگاندای دولتی روسیه نیز از این مساله به خوبی استفاده کرده است. رسانه های دولتی روسیه به خوبی موفق شده اند تصویری شرورانه، تهاجمی و ریاکارانه از هیلاری کلینتون در میان مخاطبان روسی ایجاد کنند و در مقابل دونالد ترامپ را سیاستمداری مهربان، صلح طلب و صادق جلوه دهند و حالا مخاطبان روسی در کنار سایر مردم در سراسر جهان اغلب تصاویری از کلینتون می بینند که در حال سقوط است و با کمک چند تن به داخل خودرو برده می شود. آن ها به پزشکانی گوش می کنند که توضیح می دهند هیلاری کلینتون به ذات الریه مبتلاست و حالات او نیز نتیجه آنتی بیوتیک هایی است که استفاده می کند. واکنش مخاطبان روسی تا حدی شبیه بخشی از مخاطبان آمریکایی است؛ آن ها هم نسبت به اعتبار اطلاعاتی که در اختیارشان قرار گرفته تردید دارند و نگران هستند که مشکلات سلامتی نامزد دموکرات ها در نهایت قدرتمندترین کشور جهان را دستخوش بحرانی تمام عیار کند، بحرانی که این قابلیت را دارد تا به کشورهای دیگر سرایت کند؛ همان طور که در گذشته اتفاق افتاده است.

اما گذشته از بیم و نگرانی های مشترک، چشم انداز روس ها از انتخابات امریکا یک روی دیگر هم دارد که کمتر برای آمریکایی ها قابل درک است. بسیاری از روس ها خیلی خوب دوره ای را به یاد دارند که کشورشان توسط بوریس یلتسین، رییس جمهوری عمیقا بیمار، اداره می شد و پیش از آن هم لئونید برژنف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی و دبیرکل کمیته مرکزی حزب کمونیست نیز به بیماری علاج ناپذیری مبتلا بود.

روس ها هیچ علاقه ای به زنده شدن نوستالژی دوره ای از تاریخ اتحاد جماهیر شوروی و روسیه ندارند که در آن کشور متکی به رهبری بود که نه برای بقای سیاسی که برای بقای فیزیکی خود دست و پا می زد. در همین حال، مهم نیست کدام یک از کاندیداهای پیشتار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز می شود، به هر حال هر دو این سیاستمداران در پایان دور نخست ریاست جمهوری خود به سنی می رسند که برژنف دستور ورود نیروهای اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان را صادر کرد.

جالب است که دانشجویان جوان روس که امروز سیاست می خوانند برداشتشان از واقعیت مخدوش است. آن ها در توصیف مشخصات ترامپ او را تا حد یک اپوزیسیون جوان سیاسی بالا می برند. چنین برداشت عجیب و غریب و نادرستی از ترامپ می تواند این مساله را توضیح دهد که روس ها تمایل دارند بسته به دوری و نزدیکی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به روسیه، آنان را به دو بخش "خوب" و "بد" تقسیم کنند.    

برای بسیاری از روس ها، یک ترامپ دوست داشتنی نمی تواند پیر یا بیمار باشد، در حالی که مناسبترین عبارت برای توصیف کلینتون «متخاصم» است. از نگاه روس ها، نباید از دشمنان روسیه که شامل کلینتون هم می شود انتظار هیچ گونه شفقتی نسبت به روسیه داشت.    

در نهایت اینکه، مشکلات سلامتی کلینتون تقریبا تکلیف روس ها را مشخص کرده که از کدام کاندیدا باید حمایت کنند. روس ها تقریبا هیچ توجهی به این استدلال منطقی ندارند که کلینتون در دنیای سیاست باتجربه تر و قابل پیش بینی تر است یا مثلا از احیای روابط با روسیه در زمان حضور در وزارت خارجه ایالات متحده حمایت کرده است و در مقام رییس جمهوری ایالات متحده ممکن است که بتواند زمینه های همکاری بیشتری را با کرملین بیابد. از نظر روس ها او رییس جمهوری ضعیف و ناکارآمد خواهد بود. این یک پارادوکس است اما اگر افکار عمومی روسیه ایالات متحده را مهمترین دشمن خارجی خود می بیند، باید در آرزوی به قدرت رسیدن رییس جمهوری ضعیف و بیمار در این کشور باشد، این در حالی است که در روسیه انتقاد از تهاجمی بودن کلینتون کمتر از بیماری اوست.

به نظر می رسد از آنجایی که در ذهن مردم روسیه یک ایالات متحده متخاصم با یک آمریکای قدرتمند همراه است، آن ها دوست دارند یک رییس جمهوری قوی آمریکایی روی کار بیاید که از قضا به روسیه هم علاقمند است و کلینتون به هیچ وجه با این تصویر روس ها همخوانی ندارد.

*دیپلماسی ایرانی