رویداد۲۴ می‌گویند سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است. او نیز معتقد است در تاریخ و در جهان مرسوم بوده که دیپلمات‌ها هم در حوزه سیاست داخلی فعال باشند یا برعکس و حتما خودش را نمونه‌ای از آن‌ها می‌داند. سید صادق خرازی سفیر اسبق کشورمان در سازمان ملل و فرانسه این روز‌ها بیش از سیاست خارجی وقت خود را معطوف به حزبی جوان به نام «ندای ایرانیان» کرده، هرچند همچنان مهم‌ترین مشکل این ۱۶ سال را نبود یک رئیس جمهور حرفه‌ای و آشنا به سیاست خارجی می‌داند. برای همین بود که خودش و حزبش بیشترین تلاش را کردند تا محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان را برای نامزد شدن در انتخابات راضی کنند، اتفاقی که تاکنون نیفتاده است.
در عین حال او خودش هم به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری مطرح شده است هرچند انگار این احتمال به سمت ضعیف شدن می‌رود، اما نیم نگاهی هم به نامزد شدن خودش دارد و خرد جمعی در حزب را عامل آن می‌داند. از احمدی نژاد دل پری دارد و سرخورده شدن جوانان و مردم و ضعف‌های بزرگ دولت روحانی را از عوامل اصلی کاهش شدید مشارکت در انتخابات مجلس می‌داند هرچند امیدوار است مردم با هوشمندی در انتخابات ریاست جمهوری به نسبت بیشتر حاضر شوند در عین حال معتقد است یکی از شاهکار‌های دولت این بود که در مقابل هوشمند‌ترین تحریم‌های تاریخ دوام آوردند.
وقتی از ایران می‌گوید رنگش باز می‌شود و انرژی می‌گیرد و از مردم می‌خواهد برای ایران هم که شده با همه مشکلات و تلخی‌ها با صندوق رای قهر نکنند. توضیح کاملی برای تهمت و ادعای قاچاق عتیقه و اشیای قدیمی که حول او می‌چرخد دارد و البته عاملانش را نیز به خدا واگذار کرده است. نسبت به سازوکار‌های نهاد اجماع ساز بدبین است بدبینی که گویا ریشه در گذشته آن دارد، چون معتقد است که اگر در انتخابات مجلس بهتر عمل می‌کردند شاید الان اقلیت قدرتمندی از اصلاح طلبان را در مجلس یازدهم شاهد بودیم. به مدیریت شلاقی در حوزه حجاب و فضای مجازی اعتقاد ندارد و می‌گوید اگر چنین مدیریتی جواب می‌داد امروز با چنین وضعی روبه رو نبودیم.
مصاحبه روزنامه خراسان با دکتر سید صادق خرازی را در ادامه بخوانید:
شما یک دیپلمات هستید یا یک فعال سیاست داخلی؟ این نظریه را که سیاست خارجی ادامه سیاست داخلی است، قبول دارید؟
من فکر نمی‌کنم هیچ مشکلی داشته باشد که یک دیپلمات، سیاستمدار داخلی باشد یا یک سیاستمدار داخلی وجوه یک دیپلمات حرفه‌ای را داشته باشد. در دنیا نمونه‌های زیادی وجود دارند که هم دیپلمات هستند و هم یک کنشگر سیاست داخلی و این در دنیا مرسوم است. من از زمانی که از سیستم دیپلماسی کشور با آمدن آقای احمدی نژاد در ریاست جمهوری جدا شدم وارد حوزه داخلی شدم.
خودتان خواستید با آمدن احمدی نژاد از سیستم دیپلماسی بیرون بیایید؟
خیر ایشان من را عزل کرد من اولین سفیری بودم که توسط احمدی نژاد عزل شدم من در فرانسه سفیر بودم و همزمان حکم دیگری داشتم. ایشان گفته بود راس را بزنیم که بقیه را راحت‌تر بتوانیم بزنیم. برای من مایه افتخار بود که نتوانم با ایشان کار کنم نه من باید خودم را معطل می‌کردم و نه ایشان به عنوان رئیس جمهور، من سفیر خوبی برایش بودم. من یکی از مخالفین جدی رئیس جمهور بودم و ایشان هم مخالف من بود. من در همه جای کشور سخنرانی کردم و گفتم که ایشان اگر با این طرز تفکر در ایران مسئول شود ایران دهه‌های زیادی به عقب برمی گردد و همین طور هم شد.
در سال ۸۸ جوان‌های زیادی در یک انسداد سیاسی قرارگرفتند و در سال ۹۱ و ۹۲ به من مراجعه کردند و خواستند یک حزب و انجمنی را تشکیل بدهند. من با خیلی از بزرگان مشورت کردم، برخی فکر کردند من برای تشکیل این حزب دستور داشتم که این طور نبود خدمت مقام معظم رهبری رسیدم خدمت مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی، مرحوم هاشمی شاهرودی و آقای خاتمی رسیدم حتی با آقای روحانی صحبت کردم.
مجموعه این مشورت و خرد جمعی ما را به سمت تاسیس حزب ندای ایرانیان کشاند. شاید دلیلی که مردم به آقای روحانی رای دادند همین امید به حل مشکلات ناشی از سیاست خارجی ما بود، اما بعد از ۸ سال هنوز بسیاری از مشکلات باقی مانده و حداقل در برجام به بن بست رسیدیم. روحانی یکی از بدشانس‌ترین دولت‌های تاریخ ایران است و در یک مقطع خیلی عجیبی رئیس جمهور شد.
به رغم اختلاف دیدگاهی که من در اداره کشور با ایشان دارم و یک نقد‌هایی هم به ایشان کردم که شنیدم خیلی از من دلخور و ناراحت است، اما واقعیت قضیه این است که تحریم زمان روحانی هوشمند‌ترین تحریم تاریخ بشر بود. به این قیمت هم تحریم کردند که ستون فقرات ملت ایران را بشکنند، یکی از شاهکار‌های دولت این بود که دوام آوردند، کار کردند و زحمت کشیدند. ما به دوره پسابرجام انتقاداتی داریم و معتقدیم وزرا فرصت‌ها را جدی نگرفتند و خوش خیالی و خوش خوابی کردند، ولی در دوره اول روحانی تا زمان ترامپ ۳۱۸ میلیارد دلار نفت فروخته شده غیر از صادرات غیرنفتی و پتروشیمی، تصور کنید ترافیک دیپلماسی بعد برجام تا امروز باقی می‌ماند، تصور کنید که ترامپ نیامده بود و اتفاقات دیگری پیش می‌آمد انصاف خیلی مهم است.
فکر می‌کنید سیاست خارجی و عاقبت برجام در دو ماه آینده چقدر در انتخابات ریاست جمهوری و حضور مردم و گزینه‌ای که انتخاب می‌شود تاثیر دارد؟
برداشت من این است که اتفاقاتی رخ خواهد داد، اما اگر کسی بخواهد این اتفاقات را به انتخابات ریاست جمهوری گره بزند خدمت به ملت ایران نکرده و مردم او را رد می‌کنند. در فاصله کمتر از دو ماه تا انتخابات، فضای انتخاباتی در کشور سرد است در حالی که مشارکت در جمهوری اسلامی امر مهمی به شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید:مصاحبه‌ای جنجالی با صادق خرازی: ظریف و سردار سلیمانی مناسبات نزدیکی داشتند
به نظرتان علت چیست و برای تغییر این فضا چه باید کرد؟
مردم ایران و جوانان سرخورده شده اند. یک مقدار هم منفی بافی بخشی از نیرو‌های فکری جامعه است در یک بخشی هم یک جریانی تلاش می‌کند که انتخابات را تبدیل به همه پرسی کند و موازنه منفی ایجاد کند.
چه جریانی؟
جریانات خارج کشور، معاندین و مخالفین می‌خواهند با نه به انتخابات بگویند ما نیستیم. در انتخابات مجلس شرکت نکردن خیلی از مردم درد آور بود. البته مولفه‌های مختلف داشت از همه مهم‌تر این که این دولت نتوانست برای مردم شور و نشاط ایجاد کند. حوزه فرهنگ در این کشور تعطیل است تکلیف صداوسیما هم معلوم است که در حال چه کاری است و خدا می‌داند. همچنین وضع اقتصادی و تحریم هم تل انبار شده و به لحاظ روان شناسی اجتماعی یک بحران طبقات اجتماعی به وجود آورده است.
مردم ایران هوشمند هستند و تا حدی در انتخابات شرکت می‌کنند، اما یک جمله مخلصانه از این خادم خودشان بپذیرند. کسانی که نغمه شرکت نکردن در انتخابات را سر می‌دهند آن‌ها هم سرنشینان همین کشتی هستند و اگر آسیب ببیند آن‌ها هم مستثنا نیستند امنیت یک امر جمعی است.
چقدر علت شکست اصلاح طلبان در انتخابات مجلس یازدهم و حتی رویگردانی مردم از صندوق‌های رای را ناشی از اشتباهات روحانی و دولتش می‌دانید؟
خیلی نقش داشت. ما از دولتی حمایت کردیم، اما هیچ نقشی در چیدمانش نداشتیم. از همان دولت اول ایشان؟ بله ببینید آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری بود، اما فقط یک دفتر داشت. در دور دوم آمد و با مردانگی موتور مردم را در آن فضای تلخ روشن کرد. همه می‌دانند خود روحانی هم می‌داند، اما زمانی که انتخابات تمام شد یادشان رفت. غرور و تکبر خودش را نشان می‌دهد و من معتقدم ما چوب غرور و تکبر برخی آقایان را می‌خوریم. خیلی بهتر از این می‌توانستند عمل کنند و نکردند ما در اصلاحات می‌توانستیم نقد کنیم و نقدمان از روز اول با نظارت جدی دنبال شود، اما نکردیم.
اگر برگردید به سال ۱۳۹۲ باز هم از آقای روحانی حمایت می‌کنید و به او رای می‌دهید؟
من به فکر اولیه روحانی که حل مشکلات مردم بود و شعاری که برای حل مسئله اتمی داد هنوز معتقدم و به آن فکر رای می‌دهم، اما به شخص روحانی رای نمی‌دهم.
فرد دیگری بود که این فکر را داشته باشد و شما به او رای بدهید؟ بله بودند. در همان کسانی که نامزد بودند؟
بله بودند.
مثلا چه کسی؟
حالا نمی‌خواهم نام ببرم.
این نظریه که اصلاح طلبان در این انتخابات هم دنبال یک میانه رو باشند تا یک اصلاح طلب کامل را قبول دارید؟ منظورتان آقای لاریجانی است؟
بله مطرح‌ترین آدم این طیف ایشان است. من اعتقادی به این نظریه ندارم. من آقای لاریجانی را آدم بزرگی می‌دانم، لاریجانی امروز با لاریجانی وزارت ارشاد و لاریجانی تلویزیون خیلی متفاوت است. لاریجانی در چارچوب منافع ملی تلاش زیادی کرد، ولی متاسفانه به دلیل ترور شخصیتی که توسط احمدی نژاد شد من خیلی به موقعیت اجتماعی او یقین ندارم که پایگاه رای داشته باشد، ولی از لحاظ ظرفیت، لاریجانی از خیلی از کسانی که مطرح هستند توان فردی بیشتری دارد. اگر می‌خواهند با لاریجانی صحبت کنند باید نسبتش با اصلاحات را مشخص کند، اجاره‌ای بودن و بدون شرط وارد مذاکره شدن و حمایت کردن می‌شود نتیجه امروز که پایانش چوبش را ماخوردیم و نفعش را دیگران بردند.
موضوع فعالیت شما در حوزه میراث فرهنگی در برخی زمان‌ها حاشیه ساز شده بود. توضیحی درباره ارتباطات و فعالیتتان در این عرصه می‌دهید؟
من تمام زندگی ام را وقف میراث فرهنگی و کتب خطی کرده ام. یک مجموعه کتابخانه‌ای دارم که حدود ۵۰۰ قرآن نفیس در آن است و ۱۱ قرآن نفیس چاپ کردم. در دوره سفارت من بود که در فرانسه با ماجرای حراج آثار جیرفت مقابله شد و یونسکو تصویب کرد که خرید و فروش آثار جیرفت در دنیا ممنوع باشد. در دوره من خیلی از آثار به ایران برگشت یا مبادله شد. من به حوزه میراث فرهنگی ماندگار و مکتوب علاقه دارم و دو، سه هزار کتاب خطی و یک کتابخانه با بیش از ۲۰۰ هزار کتاب جمع کرده ام. به جای این که زمین در لواسان بگیرم یا معاملات ملک انجام دهم یا سهام بخرم هر چه درآمد داشتم را صرف خرید آثار باستانی و کتب تاریخی ایران از خارج کشور و انتقال آن‌ها به داخل کردم. یک آدم معلوم الحالی به خاطر حزبی که ما تشکیل دادیم یک تهمت و اتهامی زد و سر زبان‌ها چرخید. پنج سیستم امنیتی کشور من را رصد می‌کنند آیا سیستم امنیتی و دستگاه قضایی ما با کسی رودربایستی دارد؟ این پنج سیستم اگر کوچک‌ترین تخلفی می‌دیدند گزارش و برخورد می‌کردند. من یک عدد از این آثار را که جمع کردم در جایی نفروختم و همه آن‌ها موجود است.
مال خودم است و مالکیت معنوی آن هم با خودم است، اما معتقدم متعلق به ملت ایران است و به ملت بزرگ ایران هدیه داده ام.
یعنی قصد انتفاع مالی از این کتاب‌ها نداشتید؟
اصلا. رهبری توصیه‌ای فرمودند و حالا در حال تعیین مکانی در تهران مشهد با دوستان آستان قدس هستیم تا یک کتابخانه و موزه‌ای ایجاد شود و همه به آن جا بروند. این با ثمره رنج من و خانواده من درست شده، امثال من در خیلی از کشور‌ها مورد احترام و افتخار هستند در مصر من را به عنوان خادم برجسته قرآن اعلام کردند، در مالزی همین طور، در ایران در ادوار مختلف در دوره هاشمی و خاتمی تجلیل شدم، اما در دوره احمدی نژاد اسم من را حذف کردند و جایزه ملی را به نام موسسه ما دادند نه من، حتی سکه‌ها را هم بالا کشیدند، عیبی ندارد مال خودشان. بزرگ‌ترین کتابخانه تخصصی روابط بین الملل در وزارت خارجه در دنیا را من ایجاد کردم با ۴۰۰ هزار کتاب.
به جای این که بیایند و تشکر کنند آمدند و از این که حزب درست کردیم حسادت کردند. من به خدا واگذارشان کردم در همان مقطع از دفتر یکی از بزرگان کشور با من تماس گرفتند و می‌خواستند علیه کسانی که این تهمت را زده بودند کار قضایی کنند، همان‌ها که حرفشان را زدند و تخم اتهام را کاشتند و بعد گفتند منظورمان این نبود، اما روحیه من طوری نیست که کسی به خاطر من آسیب ببیند. به خدا واگذارشان کردم.
حاضرید در مراحل بعدی انتخابات فهرست اموال و هزینه‌هایی را که برای ستاد‌های انتخاباتی می‌کنید اعلام کنید و مردم بدانند؟
حتما باید این کار را بکنم. اگر هر کسی این کار را نکند ظلم کرده است. همه کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند باید شفاف منابع مالی خودشان را اعلام کنند. خبر دارم برخی ده‌ها و صد‌ها میلیارد تومان پول برای تبلیغات انتخابات گذاشته اند البته ما تا امروز حدود ۳۰۰ میلیون تومان هم بدهکار شدیم یعنی حزب بدهکار شده. اگر می‌گوییم مبارزه با رانت و فساد باید از خودمان شروع کنیم.