رویداد۲۴ خشکسالی موضوعی است که این روز‌ها به مهم‌ترین دغدغه محیط زیستی تبدیل شده است، مسئله‌ای که اگر با آن مقابله و راه حلی برای آن پیدا نشود به یک بحران و مهم‌ترین چالش محیط زیستی در کشور تبدبل خواهد شد.
جالب است بدانید که به علت افزایش دما، میزان تبخیر هم افزایش پیدا می‌کند و باعث می‌شود که کمبود آب داشته باشیم. یعنی به دلیل افزایش تبخیر ما قطعا با کاهش میزان روان آب کل کشور روبرو می‌شویم.
اطلاعات مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی، نشان می‌دهد که سال ۱۳۹۹ در ایران، همه مناطق کشور درگیر خشکسالی بوده‌اند و حتی در برخی مناطق نزدیک به ۱۰۰ درصد کمتر از میانگین بلندمدت باران باریده است. یعنی می‌توان گفت تقریبا در بسیاری از مناطق کشور در سال گذشته هیچ خبری از باران نبوده است.
مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی می‌گوید سال ۱۴۰۰ خشکسالی بسیار وخیم و شدیدی در جنوب و شرق کشور حاکم خواهد بود، به گفته احد وظیفه، رئیس این مرکز پیش‌بینی صورت گرفته به این دلیل است که فرصت بارندگی‌ها تمام شده و برای دو هفته ابتدای فروردین هم بارشی در مناطق جنوبی و شرقی پیش‌بینی نشده و عامل دیگر نگران کننده در خصوص پیش‌بینی خشکسالی پیش رو هم گرمای بیش از حد هوا در روز‌های پایانی اسفند گذشته عنوان شده است.
محمدرضا محبوب فر کارشناس محیط زیست درباره خشکسالی و تبعات آن در کشور اظهار کرد: در حال حاضر مهم‌ترین چالش محیطزیستی در کشور ایران بحران کم آبی و خشکسالی‌هایی است که در دو سال اخیر در کشور رخ داده است.
او در ادامه بیان کرد: بر اساس آخرین تحقیقات و پژوهش‌های صورت گرفته متاسفانه بحران بی آبی و لزوم استفاده از منابع آب و همچنین افزایش جمعیت و گسترش صنعت و سکونت‌های انسانی منجر به مصرف ۷۴ میلیارد متر مکعب از ذخایر استراتژیک کشور ایران شده است.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه این روز‌ها عمده‌ترین مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت است؛ گفت: ایران ناگزیر است که مصرف آب را در بخش صنعت و کشاورزی کاهش داده و از طرفی باید اشاره کرد به اینکه در کشور ایران دولت برای آبیاری به بخش کشاورزی یارانه پرداخت می‌کند ویارانه‌ای که پرداخت می‌شود سبب می‌شود تا آب با قیمت ناچیز و بی ارزش در اختیار کشاورزان قرار گیرد.
او افزود: هدر رفتن آب در بخش کشاورزی باعث کاهش آب‌های زیر زمینی شده است و اگر این روند ادامه پیدا کند شاهد این خواهیم بود که کشور با بحران بی آبی، فقر و قحطی مواجه خواهد شد.
بیشتر بخوانید: بالاگرفتن اعتراض کشاورزان به کمبود آب/ عملکرد دولت تدبیر و امید در حوزه آب با بحران آب چه کرد؟
محبوب فر با تاکید بر اینکه کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی باید صورت گیرد، تصریح کرد: در بخش صنعت هم مصرف زیاد آب سبب کاهش منابع آبی موجود در کشور شده است و ما در بسیاری از مناطق شهری و شهرک‌های صنعتی با حجم بالای پسآب‌های صنعتی مواجه هستیم.
او عنوان کرد: تصفیه کامل فاضلاب‌های صنعتی می‌تواند پسآب با کیفیت تولید کند و برای خود صنعت به عنوان یک منبع آبی مورد استفاده قرار گیرد.
این کارشناس با اشاره به اینکه مصرف آب شرب یکی از دلایل کاهش منابع آبی است، گفت: افزایش جمعیت یکی از عوامل موثر در کاهش منابع آبی است.
محبوب فر با اشاره به تبعات بحران آب در کشور، تصریح کرد: بحران آب اثرات زیادی می‌تواند برای محیط زیست داشته باشد و این روز‌ها مهم‌ترین چالش محیط زیستی کشور همین بحران آب و خشکسالی‌هایی که در کشور در حال بروز است.
او با اشاره به اینکه تخریب محیط زیست مهم‌ترین پیامد بحران آب در کشورهاست، افزود: آلودگی هوا، منابع آبی و خاکی از دیگر تبعات بحران آب است و منابع تولید انرژی کاهش پیدا می‌کند و همچنین انواع بیماری‌ها در اثر بحران آب شیوع پیدا خواهد کرد.
محبوب فر با بیان اینکه کشور ایران بر روی کمربند خشک قرار دارد، تصریح کرد: قوانین و مقرراتی که در حال حاضر در کشور وجود دارد، به تنهایی قادر به حل مشکلات آبی کشور نیست، کشور ایران باید به سمت مصرف پایدار آب در وضعیت بحرانی کنونی حرکت کند.
همچنین یکی از عوامل فرونشست زمین بر اثر خشکسالی است، علی صابری کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ،درباره فرونشست زمین و علل آن اظهار کرد: فرونشست زمین به دلیل برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی رخ می دهد، بنابراین سطح زمین شکاف عمیقی پیدا می کند، البته فرونشست زمین ممکن است به دلیل حوادث طبیعی مانند زمین لرزه، فرسایش و تشکیل گودال نیز ایجاد می شود.
او با اشاره به اینکه برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی کشور در ایران باعث شده تا بیش از یک میلیون هکتار از زمین های مناطق مختلف فرونشست کند، بیان کرد: ایران در مقایسه با سایر کشورها به خاطر فرونشست در وضعیت بحرانی تری قرار دارد و از مهم ترین دلایل پدیده نشست زمین در ایران می توان به مدیریت اشتباه منابع آبی و حفر غیر اصولی اشاره کرد.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به مهم ترین عوامل ایجاد فرونشست زمین، گفت: برداشت بی رویه آب های زیرزمینی، نفت و گاز، هدررفت میزان زیاد آب، حفر تونل، شیوه های نادرست کشاورزی و آب شدگی یخ ها از جمله مهم ترین دلایل فرونشست زمین است.
صابری تصریح کرد: فرونشست زمین از جمله مشکلات جدی است که ممکن برای فضای شهری ایجاد شود، مناطق مستعد خشکسالی بیشتر در معرض خطر هستند زیرا زمین خشک تر و در نتیجه احتمال ترک خوردن آن بیشتر است.
گفتنی است با فرا رسیدن فصل تابستان و کمبود بارش خشکسالی‌ها و کمبود منابع آبی در کشور تشدید خواهد شد و متاسفانه براساس پیش‌بینی‌های بلندمدت سازمان هواشناسی هم تا سه ماه آینده بارندگی‌ها در کل کشور کمتر از نرمال و در نیمه جنوبی و شرقی به شدت زیر نرمال خواهد بود.