روز گذشته چهارشنبه (١٩ مه) دور جدید نشست کمیسیون مشترک برجام در گراند هتل وین انجام شد. ایران و کشورهای انگلیس، فرانسه، چین، آلمان و روسیه در این نشست حاضر شده و درباره چگونگی اجرای کامل و موثر برجام گفتوگو کردند. اظهارنظرهای گوناگونی درباره این مذاکرات مطرح شده بود. چندی پیش میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین، روز سه شنبه با اصلاح خبر بی‌بی‌سی در توئیتی نوشت: «من نگفتم در مذاکرات وین در خصوص برجام گشایش حاصل شده است. گفتم که از نظر من پیشرفت‌های مهمی به دست آمده است. این حقیقت دارد اما مشکلات حل نشده همچنان باقی هستند و مذاکره‌کنندگان به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارند تا به توافقی درخصوص احیای برجام برسند.» اخیرا از قول اولیانوف اینگونه نقل شده بود که مذاکرات پیشرفت عمده‌ای داشته اما اولیانوف این ادعا را رد می‌کند.
همانطور که مقامات و دیپلمات‌های ایرانی بارها اعلام کرده‌اند، آمریکا بود که تعهدات برجامی خود را نقض کرده و از برجام خارج شد، به همین سبب ایالات متحده برای بازگشت به برجام باید تحریم‌های ایران را به طور کامل لغو کند. به نقل از تاس، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه، در جمع خبرنگاران در همین زمینه اعلام کرد: «موضع ما این است که بازگشت آمریکا به برجام مسأله اصلی است که باید حل شود. در عین حال، مذاکرات وین تمام جنبه‌های بازگشت ایران به تعهداتش در توافق را در بر می‌گیرد. ما موافق همگام‌سازی این اقدام‌ها هستیم، اگرچه درک می‌کنیم که ایران باور دارد آمریکا باید فورا تمامی تحریم‌ها را لغو کند.» با این حساب به نظر می‌رسد، مانع اصلی مقابل راه رفع تحریم‌ها «چگونه مذاکره کردن» است، نه موارد مذاکره، زیرا هنوز اخباری درباره مصادیق بررسی تحریم‌های آمریکا به گوش نمی‌رسد.
در آستانه مذاکرات ۴+۱ اتحادیه اروپا نیز با انتشار بیانیه‌ای از رایزنی‌ها برای بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و چگونگی تضمین اجرای کامل و مؤثر توافق هسته‌ای با ایران خبر داد. همچنین به نقل از پایگاه اینترنتی کاخ سفید، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا در واشنگتن، با اِستِفن لاوگرووْ مشاور امنیت ملی نخست وزیر انگلیس، دیدار کرد و درباره طیفی از چالش‌های جهانی گفتوگو کردند. آنها درباره افغانستان، روسیه، ایران و وضعیت غزه نیز مباحثی را مطرح کردند.
همزمان مجید تخت‌روانچی سفیر ایران در سازمان ملل، نیز روزهای پر کاری را پشت سر می‌گذارد. طبق اخباری که روز گذشته منتشر شد، به نقل از پایگاه اینترنتی سنای آمریکا، کریس مورفی سناتور آمریکایی، رئیس کمیسیون فرعی خاور نزدیک، آسیای جنوبی، آسیای مرکزی و مبارزه با تروریسم روز سه‌شنبه با روانچی دیدار داشته است. آن دو درباره توافق هسته‌ای ایران، جنگ یمن و آزادسازی زندانیان آمریکایی در ایران گفتوگو کردند. مورفی بیانیه‌ای را درباره این دیدار منتشر کرد.
بیشتر بخوانید: روسیه: مذاکرات برجامی تا حصول نتیجه موفقیت‌آمیز ادامه دارد
در بیانیه این سناتور آمریکایی ادعا شده است که او در این دیدار در مورد موضوعات مشارکت جدی و با فوریت ایران در مذاکرات هسته‌ای، فشار آوردن به حوثی‌ها برای متوقف کردن جنگ در یمن، درخواست از حماس برای پذیرفتن آتش بس و متوقف کردن حملات راکتی به اسرائیل و آزادسازی مراد طاهباز از زندان با مجید تخت روانچی سفیر ایران در سازمان ملل، مستقیما گفتوگو کرده است. شاهرخ ناظمی رایزن مطبوعاتی نمایندگی ایران در سازمان ملل، در پاسخ به ایسنا در واکنش به انتشار خبر دیدار سفیر ایران با کریس مورفی گفت: «در ملاقات مجازی بعد از ظهر سه‌شنبه با سناتور کریس مورفی، آقای تخت روانچی با اشاره به مذاکرات جاری در وین، بر لزوم لغو عملی همه تحریم‌های آمریکا که تحت عناوین مختلف وضع شده تاکید و از آن به عنوان کلید حل موضوع یاد کرد.» باید دید پیش‌بینی روانچی تا چه حد صحت خواهد یافت.
نظارت بر گراند هتل
در داخل کشور نیز پیگیری‌هایی درباره ادامه روند مذاکرات وین به میان آمده است و ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از بررسی آخرین وضعیت مذاکرات وین در جلسه هفته آینده این کمیسیون خبر داد و گفت: «کمیسیون امنیت ملی از تیم مذاکره کننده در وین دعوت کرده تا در جلسه هفته آینده این کمیسیون حضور پیدا کند.» ابتدای اردیبهشت سال جاری علی کریمی فیروزجایی عضو هیأت رئیسه مجلس، از نظارت قوه‌مقننه بر روند مذاکرات وین خبر داده بود.
مذاکرات فشرده بود
پس پایان دور چهارم مذاکرات در گراند هتل وین، سید عباس عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایران، درباره شرایط مذاکرات اظهار کرد: «ما در طول دو هفته گذشته که دور چهارم مذاکرات بود شاهد پیشرفت‌های خوبی در مذاکرات بودیم البته چند موضوع کلیدی باقی مانده است که نیاز به بررسی بیشتر و تصمیم‌گیری در پایتخت‌ها است و امیدواریم در چند روز آینده انجام شود و در دور بعدی که برای مذاکرات خواهیم شد داشت در مورد آنها به جمع‌بندی برسیم. نشست‌ها و مذاکرات فشرده بود. در سطوح مختلف دوجانبه و چندجانبه نشست‌های داشتیم و هیأت‌های مختلف با یکدیگر رایزنی کردند. این مذاکرات در سطح کارشناسی و در سطح بنده انجام شد و در طول این بحث‌ها تلاشی داشتیم که در مورد موضوعات مورد اختلاف به جمع‌بندی برسیم، اختلافات را رفع کنیم و یا کمتر کنیم و نتیجه آن این است که اکنون در موقعیتی قرار داریم که می‌توانیم یک جمع‌بندی کلی داشته باشیم.» عراقچی همچنین از بازگشت خود به پایتخت برای مشورت خبر داد. او متن نوشته شده در این گفت‌وگوها را نیز مناسب دانست. به نظر می‌رسد، شرایط کلی مذاکرات به نفع کشور بوده و تنها گره‌های محدودی در این مسیر باقی‌مانده است.