رویداد۲۴ صلاحیت هفت چهره برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تایید شد. صلاحیت این افراد در حالی تایید شد که هیچ کنشگری، انتظار این حجم از رد صلاحیت را در انتخابات نداشت. حالا صحنه انتخابات به شکلی درآمده است که پیشبینی نتیجه آن دشوار به نظر نمیرسد!
سخنگوی شورای نگهبان گفته این فهرست نهایی است، نامزدهای ردصلاحیت شده از جمله علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری از اعتراض نسبت به نتیجه نهایی بررسی صلاحیتها خودداری کرده و با صدور بیانیهای مواضع خود را اعلام کردند. با این حال حسن روحانی با ارسال نامهای به رهبری خواستار آن شدند که تغییراتی در بررسی صلاحیتها انجام شود. هنوز نمیتواند با قاطعیت گفت که از حکم حکومتی خبری نیست.
بیشتر بخوانید:تکرار سناریوی مجلس برای ریاست جمهوری/ درهایی که در نجف به روی رئیسی بسته شد، در تهران به رویش باز شدند
در این گزارش نگاهی داریم به افرادی که در فهرست هفت نفره شورای نگهبان قرار گرفتند.
سعید جلیلی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و نامزد ناکام انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ همواره در هشت سال گذشته منتقد دولت حسن روحانی بود و حتی دولت در سایه تشکیل داده و جلساتی در این باره برگزار میکرد و از منتقدان و مخالفان جدی برجام بود.
سعید جلیلی گفته بود اگر رئیسی بیاید با او رقابت نخواهد کرد. اما بعدا نامزد انتخابات شد و سعی کرد در گفتمان و ادبیات خود را حامی ابراهیم رئیسی معرفی کندد. میگفتند جلیلی به انتخابات آمده است تا نامزد پوششی سیاست خارجی ابراهیم رئیسی باشد. سایت رجانیوز که در انتخابات سال ۹۲ حامی جدی سعید جلیلی بود، فعلا حامی جانانه ابراهیم رئیسی شده است.
ابراهیم رئیسی، قویترین گزینه انتخابات از جبهه اصولگرایان است. خبرگزاری فارس که نتیجه تایید صلاحیت را زودتر از شورای نگهبان و وزارت کشور اعلام کرده بود هم پیش بینی کرده است که رئیسی، رئیس جمهور بعدی ایران باشد. ابراهیم رئیسی سال ۹۶ مدیریت حرم امام رضا را رها کرد تا به کاخ پاستور برود، اما اقبال با او یار نبود و با تایید صلاحیت حسن روحانی، او از رسیدن به آرزوی خود بازماند. این بار، اما شورای نگهبان همراهی بیشتری با رئیسی داشت تا هیچ رقیب جدی برای انتخابات پیش رو نداشته باشد.
ابراهیم رئیسی در حالی نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده که همچنان به عنوان رئیس قوه قضائیه شناخته می شود و از سمتش استعفا نداده است. وی همچنین اولین رئیس دستگاه قضا در کشور است که در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری شرکت میکند. ابراهیم رئیسی داماد علم الهدی امام جمعه مشهد است.
محسن رضایی، برای چهارمین بار وارد انتخابات ریاست جمهوری شده است. او دوره قبل رای خوبی بین زاگرس نشینها داشت و اگر رای دوره قبل را تکرار کند، میتواند تنها رقیب جدی ابراهیم رئیسی باشد. محسن رضایی از نظر سیاسی، اجتماعی، نظامی، اقتصادی و سایر حوزه ها، تفاوت چندانی با ابراهیم رئیسی ندارد و بعید است قصد داشته باشد رئیس توانمند دستگاه قضا را به چالش بکشد. محسن رضایی همچنین میتواند نماینده نظامیها در انتخاباتی باشد که دهها چهره نظامی در آن رد صلاحیت شدند.
رستم قاسمی، سعید محمد، علیرضا افشار و... از جمله نظامیهایی بودند که یا احراز صلاحیت نشدند یا به خاطر عدم احراز صلاحیت، از انتخابات انصراف دادند. محسن رضایی گفته که این بار برنامه ویژهای برای انتخابات دارد و حضور متفاوتی در مناظرهها خواهد داشت.
زاکانی زمانی که برای حضور در انتخابات ثبت نام کرد، هدفش را مقابله با لاریجانی خواند. حالا اما لاریجانی در انتخابات حضور ندارد، ولی زاکانی که علاقه مفرطی به دیده شدن دارد بعید است این فرصت را از دست بدهد و همچنان در رقابتها حضور دارد، از وی به عنوان نامزد پوششی و ضربه گیر رئیسی یاد میشود. در روزهای گذشته انتقادات تندی از انتصابات غیر قانونی زاکانی در مرکز پژوهشهای مجلس منتشر شده بود، اما گویا اینها مانع تایید صلاحیت زاکانی نشده است. زاکانی در انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه قم ۱۹۰ هزار رای کسب کرد و بعید است در انتخابات ریاست جمهوری تعداد رایهایش به بیشتر از این عدد برسد.
سیاستمدار پنچاه ساله مشهدی، حلقه خراسانیها را در انتخابات کامل میکند. او که در پی پیروزی اصولگراها بر صندلی نایب رئیسی مجلس نشسته است، یکی از نامزدهای حاشیهای انتخابات محسوب میشد، اما حالا با تایید صلاحیتش از سوی شورای نگهبان، باید به فکر تشکیل ستاد باشد. قاضی زاده هاشمی، ۵۰ ساله پسرعموی وزیر سابق بهداشت و برادر سیداحسان قاضیزاده هاشمی نماینده مجلس و عضو کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری است. او رقیب جدی زاکانی برای آخر شدن در انتخابات است.
محسن مهرعلیزاده سال ۸۴ نامزد انتخابات شد و با کسب آرای قومیتی آذریهای ایران و بعضی ورزش دوستان، یک میلیون رای کسب کرد، اما مورد حمایت هیچ کدام از چهرههای موثر سیاسی این جریان نبود. مهرعلیزاده که ارتباط خانوادگی با یکی از کارمندان ارشد بیت رهبری دارد، در انتخابات مجلس رد صلاحیت شد اما حالا مجوز تایید صلاحیت او صادر شده تا اصلاح طلبان بدون گزینه نمانند. حزب راه ملت که جز احزاب ائتلاف اصلاح طلبان نیست، تنها گروه سیاسی است که از مهرعلیزاده حمایت کرده است.
از کابینه روحانی، تنی چند ثبت نام کردند. از همه آنها، فقط عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی تایید صلاحیت شد که به خاطر قیمت دلار و سقوط بورس، به شدت مورد انتقاد کنشگران اقتصادی است. همتی در دوره لاریجانی معاون سیاسی صدا و سیما بود، اما بعد از آن همیشه در مسئولیتهای اقتصادی حضور داشته است. حضور همتی باعث میشود حامیان دولت نتوانند ادعا کنند در انتخابات نامزد اختصاصی ندارند، ولی با این وضع، همتی به کیسه بوکس سایر نامزدها تبدیل خواهد شد.