رویداد۲۴ دومین مناظره انتخابات ۱۴۰۰ درحالی تا ساعاتی دیگر برگزار می‌شود که نقد و بررسی اولین مناظره همچنان ادامه دارد. مناظره‌ای که اکثریت در جبهه نقد آن قرار گرفته اند، هم از جهت عملکرد صداوسیما و نحوه برگزاری مناظره هم نوع عملکرد کاندیداها.
شهاب الدین صدر عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری تاکید دارد کاندیداها باید به سمت ارائه برنامه بروند نه اینکه ۴۲ سال مدیریت کشور را زیر سوال ببرند. او پدیده کاندیدای پوششی را زیر سوال می‌برد و معتقد است آن‌ها که رأی ندارند باید کنار بروند.
آنچه می‌خوانید مشروح گفتگو با این چهره سیاسی اصولگراست؛
*آقای صدر! شما مناظره را چگونه دیدید، سؤال‌های آن چگونه بود و فرق آن را با مناظره‌های دوره قبل در چه می‌دانید؟ به نظر شما اینکه دقیقه‌های کوتاه می‌دادند چطور بود؟ مثلا طرف تا می‌خواست معرفی کند دقیقه‌اش تمام می‌شد.
اولین مناظره شاید با مناظره‌هایی که در دوره‌های قبل بود از نظر متن گفتگو و آن شور و هیجانی که ما گاهی در مناظره‌های دوره‌های قبل می‌دیدیم تا حدودی متفاوت بود.
آنچه که به صورت کلی باید در مورد مناظره انتخاباتی گفت این است که این یک روش خوبی است تا مردم با نقطه نظرات و برنامه‌های نامزد‌ها به صورت رو در رو و چالشی، بیشتر آشنا می‌شوند تا اینکه نامزد‌های انتخابات بخواهند به صورت یک طرفه صحبت کنند، یعنی مناظره‌های می‌تواند کارایی بیشتری برای معرفی نامزد‌ها داشته باشد خصوصا در زمانی که به چالش می‌افتند و با هم بحث می‌کنند و بعد ایراد می‌گیرند و نقادی می‌کنند، لذا مناظره‌ها می‌تواند در معرفی نامزد‌ها و شناخت مردم خیلی مؤثر باشد، ولی این اولین مناظره‌ای بود که پخش شد و هنوز آن شور و هیجان را پیدا نکرده بود.
نکته بعدی این است که قاعدتا مردم توقع دارند که در مناظره ها، نامزد‌ها بیشتر نقطه نظرات و برنامه هایشان را مطرح کنند و بگویند چه اهدافی را دنبال می‌کنند و چه اشکالاتی در اداره امور کشور می‌بینند و پیشنهادهایشان را برای رفع آن اشکالات بیان کنند. در واقع تا حدود زیادی از زمان مناظره صرف این شد که نامزد‌ها به هم دیگر می‌پرداختند و طبعا از هم دیگر ایراد می‌گرفتند و به سابقه هم دیگر می‌پرداختند و یا حتی مدارک هم دیگر را زیر سؤال بردند یا گاهی اوقات به شخصیت همدیگر حاشیه می‌دادند و شاید اهانت می‌کردند که این کار‌ها مناسب نبود یعنی بهتر بود که این نامزد‌های انتخابات که اعلام کرده اند می‌خواهند رئیس جمهور کشور و رئیس دستگاه اجرایی شوند برخورد‌های سنجیده تری می‌کردند و در حقیقت وارد این چالش‌ها نمی‌شدند.
بالاخره مدارک افرادی که نامزد انتخابات هستند معلوم است که مثلا این‌ها مدرک حوزوی دارند یا مدرک دانشگاهی دارند، در چه سطحی هستند، لیسانس هستند یا فوق لیسانس دارند یا دکترا دارند یا ندارند، چون حداقل باید فوق لیسانس باشند؛ اتفاقی که در صحبت‌های افراد رخ داد به نظر من مناسب نبود و خوب است که برای مناظره‌های بعدی، صدا و سیما و مدیران این برنامه تاحدودی با این‌ها گفتگو کنند که وارد این چالش‌ها نشوند، چون نتیجه‌ای هم ندارد، بالاخره مدارک افراد معلوم است و این چالش‌ها منجر به بحث‌های بی فایده‌ای می‌شود، آن‌ها باید از اینکه به هم اهانت کنند و شخصیت هم دیگر را زیر سؤال ببرند پرهیز کنند، چون مردم قطعا خوششان نمی‌آید و نتیجه انتخابات هرچه که باشد مردم از این کار خوششان نمی‌آید که مثلا نامزد‌ها با هر سلیقه سیاسی وارد این محدوده‌ها شوند.
نکته سوم این است که بالاخره در رقابت‌های انتخاباتی صف بندی به وجود می‌آید یعنی هرکاری هم که بخواهد صورت گیرد، بالاخره این‌ها ۷ نامزد هستند و قاعدتا در رقابت‌های ۴ تا ۱۰ نفره‌ای که در گذشته بوده در نهایت رقابت بین ۲ نفر جدی‌تر می‌شود بنابراین این گونه نیست که همه با هم رقابت کنند، اگر به یکباره قرار باشد آرای مردم در انتخابات توزیع شود انتخابات به مرحله دوم می‌رود، ولی معمولا همچنان که کار‌ها پیش می‌رود، آراء مردم و افکار عمومی به سمت ۲ نامزد متمرکز می‌شود و این طبیعی است. لازم نبود که نامزد‌ها وارد این محدوده شوند و دائم به هم اتهام بزنند که شما برای این کار و فلانی برای این کار آمده است و مثلا در پاسخ به هم بگویند حالا ببینیم تا آخر می‌مانید یا خیر.
به نظر می‌رسد در کشور ما نامزد‌هایی که اعلام می‌کنند داوطلب انتخابات هستند در خودشان یک ویژگی‌ها و اعتماد به نفسی را دیده‌اند که اعلام می‌کنند می‌خواهند رئیس جمهور شوند و این پدیده‌ای که از دور قبل هم شکل گرفته که یک نفر پوششی برای شخص دیگری بیاید خیلی پدیده مناسبی نیست، چون با افکار عمومی بازی می‌شود.
الان ۷ نفر هستند و باید با هم رقابت کنند مگر اینکه احساس کنند شانسی ندارند یا حرفی ندارند و کنار بکشند وگرنه باید تا آخر این انتخابات بمانند و با هم رقابت کنند و نتیجه هرچه که شد این‌ها تکلیفشان را انجام داده باشند، چون اعلام کرده اند که برای انجام تکلیف آمده اند و تکلیفشان این بوده که نامزده انتخابات شوند و تکلیف ما که نامزد نیستیم این است که رای دهیم، آن کسی که می‌گوید من نامزد انتخابات هستم تکلیفی از او ساقط نمی‌شود، چون او آمده و ثبت نام کرده و شورای نگهبان هم او را تایید کرده پس او باید رقابت را ادامه دهد، لذا این بحثی که از دوره قبل هم راه افتاده که مثلا یک نفر بیاید و شخص دیگری را پوشش دهد به نظر من خیلی مناسب افکار عمومی کشور ما نیست یعنی مردم توقع دارند که این‌ها جدی با هم رقابت کنند و همیشه این در بین نامزد‌ها هست که بر خودشان یک کسی را ارجح می‌دانند و بعد از انقلاب و در دوره‌های قبل هم داشتیم که اعلام می‌کردند مثلا ایشان به من ارجحیت دارد، ولی الان رقابت باید به شکلی باشد که رقابتی منطقی و آزاد باشد.
*شما سؤال‌های مناظره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سؤال‌ها بیشتر اقتصادی بود یعنی بحث، بحث اقتصادی بود. الان مسائل اقتصادی در اولویت است، اما همه مشکلات کشور مشکلات اقتصادی نیست.
* پاسخ‌ها چطور؟
به نظر من بعضی از آن‌ها پاسخ تمام و کاملی نمی‌دادند.
*از نگاه شما پاسخ کدامشان بهتر بود؟
من به افراد کاری ندارم، ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که بعضی از آن‌ها به آن سؤالی که مجری مطرح می‌کرد پاسخ نمی‌دادند و در حقیقت به حاشیه می‌رفتند و به یکدیگر ایراد می‌گرفتند و حرف‌های هم دیگر را نقادی می‌کردند؛ بالاخره وقتی مجری می‌پرسد برنامه تان مثلا برای رفع شکل فقر، فساد، تورم و سایر مشکلات چیست، آن فرد باید برنامه اش را بگوید.
البته نکته‌ای که وجود دارد این است که ۳ دقیقه و ۴ دقیقه ۵ دقیقه زمان مناسبی برای طرح برنامه نیست و زمان آن زمان کمی است و فقط می‌تواند یک رئوسی را طرح کند و اینطور نیست که بتواند حرفش را خوب جا اندازد و بیننده و مردم که نگاه می‌کنند متوجه شوند که راه حل این نامزد برای رفع این مشکلی که در کشور وجود دارد چیست و تفاوت راه حل این نامزد با نامزد دیگر در چیست، چون گاهی اوقات بعضی از این افراد حرف‌های کلیشه‌ای زنند و این مسائلی است که در کتاب‌ها و بعضی از مشاورین و کارشناسان مطرح می‌کنند و در کشور هم مطرح است.
بیشتر بخوانید: همتی و مهرعلیزاده در مناظره دوم چگونه با رقبای اصولگرا مقابله کنند؟
آنچه روشن است این است که ۴۲ سال از پیروزی انقلاب ما گذشته است و اگر به این سادگی که بعضی از افراد برخورد می‌کنند، مسائل قابل حل بود که این‌ها باید راه حل هایشان را به رئیس جمهور‌ها و مسؤلین قبلی می‌دادند و راهشان که بسته نبوده است، اگر رئیس جمهور دولت‌های مختلف نمی‌پذیرفتند این هم راه دارد، چون همه آن‌ها یا در مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند یا سمت‌های مختلفی دارند و می‌توانند راه حل هایشان را به مقام معظم رهبری بدهند و اینطور نیست که به سادگی بگویند راه حل آن اینگونه است و ما بلد هستیم.
من فکر می‌کنم مردم قاعدتا در این مدل صحبت کردن تامل می‌کنند. تحلیل و برنامه نامزد‌های انتخابات باید انقدر قوی باشد که اگر می‌خواهد مطلبی را هم بگوید که برای رفع مشکل کشور تا الان مطرح نبوده، بتواند ذهن مردم را اقناع کند. اینگونه که برخی از نامزد‌ها صحبت می‌کنند و بسیار ساده حرف می‌زنند که گویا مطلب آن‌ها، به ذهن هیچ بنی و بشری و مسؤلی نرسیده است، جای تامل دارد آن‌ها می‌گویند اگر تو راه حلی داشتی راه حل را برای ما مطرح می‌کردید. پس این گونه نباید باشد که بگوییم اگر من سر کار باشم راه حل هایم را ارئه می‌دهم، بالاخره همه آن‌ها مسؤلیت دارند که الان دارند با هم رقابت می‌کنند یا در مجمع تشخیص یا در شورای امنیت ملی یا نماینده مجلس یا رئیس قوه هستند و مسؤلیت‌های مشخصی دارند.
تفاوت جناب آقای رئیسی با بقیه این است که ایشان الان در طول دستگاه قضایی است و در این مدت کار‌هایی در جهت مبارزه با فساد و اجرای عدالت کرده است، بنابراین قاعدتا عملکرد خودش را مطرح می‌کند و مقداری با نامزد‌های دیگر متفاوت است و عملکرد ایشان در دستگاه قضایی از نگاه مردم مثبت است و این رضایت عمومی نسبت به عملکرد ایشان وجود دارد، برعکس آقای همتی که درست است از دولت جدا شده و استعفا داده، ولی از نظر اذهان عمومی و در افکار عمومی، برکناری ایشان از بانک مرکزی چندان شفاف نیست، آن هم در زمانی که دولتی دو دوره سر کار بوده و مشکلات اقتصادی و مساله ارز و افزایش قیمت دلار و سکه و سقوط ارزش پول ملی ما از نظر مردم چندان قابل قبول نیست و این‌ها یکسری مسائلی است که در ذهن مردم به عنوان یک مشکلات جدی قلمداد می‌شود.
وضعیت معیشتی و اقتصادی مردم که وضع مناسبی نیست (من قصد جهت گیری ندارم)، لذا به صورت طبیعی وقتی نامزد‌های دیگر می‌خواهند حمله‌ای به دولت انجام دهند به آقای همتی حمله می‌کنند، چون می‌گویند او رئیس کل بانک مرکزی بوده است.
قاعدتا الان حملات و انتقاداتی که به دولت می‌کنند متوجه آقای همتی می‌شود و آقای مهرعلیزاده هم حالت میانه دارد و چندان در معرض این حملات نیست و در مقام پاسخگویی هم بر نمی‌آید و از موضع اصلاح طلبی صحبت می‌کند، ولی انتقادات به دولت به سمت آقای همتی است.
*بیشتر رویکرد سلبی است تا ایجابی، یعنی کاندیداها به جای ارائه برنامه فقط به دولت حمله می‌کنند و ...
همین طور است. من فکر می‌کنم که باید در مناظره‌های بعدی، نوعی جهت گیری که خود صدا و سیما به نامزد‌ها می‌دهد این‌ها را به این سمت ببرد که برنامه هایشان را برای حل مشکلات امروز بگویند. نکته دیگری که باید حتما در مناظره‌ها به آن توجه کرد این است که ما ۴۲ سال است که بعد از پیروزی انقلاب دولت‌های مختلفی کشور را مدیریت کرده اند و همه آن‌ها دولت‌های قانونی و رئیس جمهور‌های قانونی بودند که حالا یکی با دیگری موافق است و یکی هم با دیگری مخالف است که اشکالی هم ندارد، ولی همه آن‌ها دولت‌های قانونی بودند.
در زمان حضرت امام، امام از همه دولت‌ها حمایت کرده است و در زمان مقام معظم رهبری، ایشان از همه دولت‌ها تا روز آخر حمایت کرده است، پس دولت‌های قانونی سر کار بودند که حالا این‌ها در عملکردشان شدت و ضعف داشتند و دستاورد‌های بسیار مثبتی داشتند و یکسری اشکالات هم در عملکردشان هست؛ از این رو صدا و سیما که برگزار کننده است باید مراعات کند که مناظره به سمتی نرود که ۴۲ سال مدیریت کشور زیر سؤال برود یعنی به نحوی نباشد که همه فکر کنند همه چیز خراب است و همه چیز با مشکلات رو به رو است، چون وقتی ما می‌خواهیم دولت فعلی را نقادی کنیم یا اینکه از دو نامزد انتقاد کنیم باید دقت کنیم که دستاورد‌های انقلاب و نظام نباید زیر سؤال برود، چون این حاصل کار دولت‌های مختلف با سلیقه‌های مختلف است و ملت زیر این بار بوده و زحمات مدیران کشور در سطوح مختلف است، یعنی نباید به این سمت برود که گویا همه چیز خراب است و هیچ دستاوردی وجود نداشته است، خیر!
در حقیقت توقع ما از مسؤلین کشور این است که باید وضع کشور بهتر از این وضع باشد، یعنی این وضع امروز ما زیبنده ملت ما نیست و مردم ما باید در شرایط بهتری زندگی کنند، یعنی نباید به نحوی حرف زده شود که کل دست آورد‌های انقلاب و نظام در این مناظره‌ها زیر سؤال برود، به نظر من خسارت این کار خیلی زیاد است و افرادی که با هم بحث می‌کنند باید مراقبت کنند، حالا اگر می‌خواهند نقادی کنند و بگویند ما بهتر اداره می‌کنیم اشکالی ندارد، اما نباید یک خط بطلانی بر عملکرد نظام بکشند، این در حقیقت کل انقلاب و نظام را زیر سؤال می‌برد که ۴۲ سال است که هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده و همه اش خراب است.
در حالی که کشور این همه دستاورد داشته و با وجود جنگ تحمیلی تمام عیاری که در تمام مرز‌های جنوبی و غربی کشور داشتیم و این همه خسارتی که به کشور وارد شده است و این تحریم‌ها و مشکلاتی که ابرقدرت‌ها برای کشور ایجاد کردند، ولی ما در خیلی از زمینه‌ها رشد و پیشرفت چشمگیری در دنیا داشته ایم، در عرصه‌های مختلف علمی و فناوری و در حوزه‌های مختلف پزشکی در خیلی از زمینه ها، مثلا در بعضی از فناوری‌هایی مثل سد سازی یا زیرساخت‌های مختلف و جاده‌ها و راه‌های مختلف و ..، همه این‌ها جزء دستاورد‌های بزرگ ما و حاصل کار دولت‌های مختلف با سلیقه‌های مختلف و سلیقه‌های متضاد است.
این رقابتی که افراد در این دوره انجام می‌دهند به این معنی نیست که برای به دست آوردن رأی بخواهند روی عملکرد ۴۲ سال گذشته خط بکشند و من فکر می‌کنم این کارشان به هیچ وجه قابل قبول نیست. افراد باید نظراتشان را مطرح کنند و پیشنهاد‌ها و برنامه‌ها و راه حل هایشان را بگویند مردم هم این‌ها را می‌شناسند، چون هر کدام از این نامزد‌ها یک سمتی داشته اند یعنی باید مسولیتی داشته باشند که شورای نگهبان آن‌ها را تایید کند، پس مردم حدود درصد مدیریت این‌ها را می‌دانند که مثلا در آنجایی که بودند آیا ۱۰۰ درصد توفیق داشتند که الان بخواهند کشور را مدیریت کنند یا خیر. این نکته‌ای است که صدا و سیما باید مراقبت کند، چون قرار نیست همه دستاورد‌های نظام و انقلاب زیر سؤال رود تا یک رقابتی صورت گیرد.
نکته دیگری که وجود دارد این است که هنوز صحنه این صحبت‌ها و مناظره‌ها یک صحنه رقابت گرم انتخاباتی نیست و فکر می‌کنم هنوز آن حالتی که درصد مشارکت درصد قابل قبولی باشد هنوز حاصل نشده است، این به این معنی نیست که این‌ها باید خیلی با هم چالش داشته باشند تا این اتفاق بیفتد، بالاخره در بررسی صلاحیت نامزد‌ها و اعلام نظر شورای نگهبان این طبیعی بود که یک چنین اتفاقی ممکن بوده بیفتد و اگر می‌خواستند یک رقابت خیلی جدی‌تر با درصد مشارکت بیشتر داشته باشند شاید باید تدابیر دیگری می‌اندیشیدند، شورای نگهبان می‌گوید بر اساس قانون بررسی کرده است و نظرش این است.
الان صحنه اینطور نیست که آن درصد مشارکت مورد نظری که مقام معظم رهبری که همیشه می‌فرمایند مشارکت حداکثری باشد، هنوز در این رقابت‌ها دیده نمی‌شود و این مناظره‌هایی که کاندیداها در صدا و سیما برگزار می‌کنند هنوز آن شکل رقابت مناسب و مطلوب را ندارد، البته یک اتفاقی که افتاد که طبیعی هم هست و نمی‌توان کار خاصی کرد آن هم به دلیل شیوع بیماری کرونا است، یعنی به دلیل محدودیت‌هایی که اعمال می‌شود این نامزد‌ها نمی‌توانند میتینگ تبلیغاتی برگزار کنند و نمی‌توانند به مساجد و محافل مختلف بروند و سخنرانی کنند و خیلی از فعالیت‌های تبلیغاتی آن‌ها محدود شده است و برای همین بیشتر به صدا و سیما و رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی محدود شده اند.
لذا این یک نکته‌ای است که دارد به همه نامزد‌های انتخابات تحمیل می‌شود و باید همه تلاش کنیم که یک انتخابات پر شور با مشارکت حداکثری مردم را در روز ۲۸ خرداد داشته باشیم، چون مشارکت حداکثری باعث عزت ملی و اقتدار ملی می‌شود و در حقیقت در شرایط امروز کشور مثل همیشه خیلی نیازمند این هستیم که با یک مشارکت بالایی انتخابات برگزار شود، البته انتخابات در بعضی از شهر‌ها مثل تهران، میان دوره‌ای خبرگان و میان دوره‌ای مجلس را هم داریم که آن‌ها هم انتخابات مهمی هستند و باید به آن‌ها هم توجه شود که انشالله این اتفاق بیفتد.