رویداد۲۴ در پی بروز حادثه تلخ واژگونی اتوبوس خبرنگاران در حوالی نقده ارومیه در حاشیه بازدید از پروژه احیای دریاچه ارومیه در روز دوم تیرماه که به فوت خبرنگاران ایسنا و ایرنا انجامید، نه تنها از مسئولان سازمان محیط زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه کسی عذرخواهی نکرده و استعفا نداده، بلکه عیسی کلانتری -رییس سازمان حفاظت محیط زیست- مصرانه میگوید که «اتوبوس مناسبی برای این بازدید در نظرگرفته شده بود، چون معاینه فنی داشت و اگر رئیس جمهوری برای بازدید میآمد، از آن استفاده میشد».
مشروح گفتوگوی کلانتری با ایسنا به شرح زیر است:
در پی حادثهای که برای اتوبوس خبرنگاران به وجود آمده است سوالات بسیاری برای اصحاب رسانه به وجود آمد و یکی از این سوالات این است که چرا در این حادثه تلخ و ناگوار هیچ کس مسئولیتی را بر عهده نمیگیرد و در بررسیهای بسیاری که صورت گرفته کدام شخص یا دستگاه مقصر بوده و باید پاسخگو باشد؟ همه فقط میخواهند تقصیر را گردن یک راننده بیندازند.
کلانتری: شما وقتی می خواهید یک اتوبوس را بگیرید باید شرایط خاص خودش را داشته باشد. این اتوبوس شرایطش را داشت. تنها ۲۰ روز از صدور معاینه فنیاش میگذشت. اتوبوسی بود که برای مهمانان VIP در استان از آن استفاده میشد. رانندهاش گواهینامه پایه ۱ و بیمه داشت یعنی همه مسائلی که مربوط به اتوبوس بود را داشت.
این اتوبوسی بود که اگر آقای رییس جمهوری یا معاون اول هم میآمد، آن را میآوردند. به دلیل اینکه اتوبوس مرتب و مجهزی بود و پذیرایی در آن راحت بود و شرایط کرونایی در آن میتوانست به خوبی رعایت شود. اتوبوس هیچ مشکلی نداشت و همه ضوابط فنی را داشت و چه کار میکردیم؟ خب راننده در سرازیری آمده و ترمزش خالی کرده است و تصادف اتفاقیست که افتاده است و چه مسئولیتی باید داشته باشیم؟
این اظهارات شما با بعضی از صحبتهای خبرنگاران حاضر در این اتوبوس متفاوت است. برخی از همین خبرنگاران در هتل جلوی خود شما نشستند و گفتند که اتوبوس از همان ابتدا ترمزش کار نمیکرد و راننده با دنده ماشین را در آن پیچ و خم کنترل میکرد و مشکل ترمز داشته است.
کلانتری: راننده زمانی از دنده برای کنترل سرعت استفاده کرد که ترمزش مشکل پیدا کرد و در همان زمان کمک راننده اتوبوس بلند شده و دو دقیقه قبل از حادثه به همه خبرنگاران اعلام کرده که کمربندهایتان را ببندید. این اتوبوس شرایط استاندارد که همان معاینه فنی بود را داشت.
اما خبرنگاران چیز دیگری میگویند؟ حتی میگفتند بعضی از صندلیها کمربند نداشته است.
کلانتری: این اتوبوس کمربند ایمنی داشته و همه خبرنگاران کمربندشان را بسته بودند، کمک راننده هم دو دقیقه قبل از تصادف از آنها خواسته که کمربندهایشان را ببندند و همه اینها را پلیس تحقیق کرده است. اتوبوس از پلیس راه عبور کرده و مهر تایید را گرفته است. آقایان میگویند چرا از جاده فرعی رفتید؟ خب سد و تونل در جاده فرعی بود. در جاده اصلی نبود. همیشه هم میرفتیم و یکی از دلایل انتخاب این اتوبوس این بود که همیشه از این مسیر تردد میکرد و راننده به منطقه آشنایی داشت.
یعنی همیشه این اتوبوس را میگرفتید؟
کلانتری: اصلا این اتوبوس برای مهمانان وی آی پی بود. این انوبوس را از کارخانه سیمان میگرفتیم.
گفته میشود که چون اتوبوس رایگان بود، آن را گرفتید؟
کلانتری: اینطور نیست. در آنجا همه واحدهای تولیدی، ستاد احیاء را کمک میکنند و کارخانه سیمان اتوبوس را اجاره کرده و اتوبوس مدیران کارخانه سیمان بود.
اتوبوسی که ۱۵ سال از ساخت آن میگذرد، چطور ممکن است همه امکاناتش کامل و برای برگزاری چنین تور رسانهای مناسب باشد؟
کلانتری: این اتوبوس اگر امکاناتش کامل نبود، نباید به آن معاینه فنی میدادند.
اما از برخی اظهارات مسئولان اینگونه بر میآید که اصلا چک نشده است؟
کلانتری: پس ۲۰ روز پیش چه کسی به این اتوبوس معاینه فنی داده است؟
البته درباره معاینه فنی و نحوه صدور آن نیز ابهاماتی مطرح شده، آن را زیر سوال میبرند و گفته میشود که صوری بوده است. نظر شما در این باره چیست؟
کلانتری: به هر صورت وقتی راننده یک اتوبوسی به شما میگوید که من معاینه فنی دارم و به مرکز صدور هم مراجعه میکنید و استعلام میگیرید و این معاینه فنی تایید میشود، چه باید کرد؟ اتفاقی است که افتاده است!
خبرنگاران می گویند بهتر نبود یک اتوبوس نوتر از یک شرکت حمل و نقل معتبر اجاره میکردید؟ البته شخصا هم سالها در ماموریتهای حوزههای مرتبط با منابع طبیعی و محیط زیست حضور داشتم و همواره امکانات از اتوبوس تا اسکان و... در حداقل ممکن برای خبرنگاران بوده است.
کلانتری: اتوبوس باید معاینه فنی و بیمه داشته باشد و رانندهاش گواهینامه پایه ۱ داشته باشد؛ شرایطتش است. معاینه فنی که دارد یعنی از نظر فنی مشکلی ندارد، اما این اتفاقی است که افتاده است. چه میشود کرد؟
با توجه به بروز این حادثه ناگوار و تلخ آیا فکر نمیکنید که باید برای تورهای رسانهای دیگر شرایط بهتری را برای خبرنگاران در نظر بگیرید تا با تعریف پروتکلهایی جلوی بروز چنین حوادثی را برای همیشه بگیرید؟
کلانتری: به نظر من وزارت ارشاد باید بهصورت کلی ضوابط و پروتکلهایی را برای خبرنگاران به عنوان پروتکلی برای اعزام خبرنگاران اعلام کند تا همه دستگاهها موظف به اجرای آن شوند.
آیا شما با هیچ کس از متولیان برگزاری این تور رسانهای برخوردی نکردهاید؟
کلانتری: هم اکنون دادگاه در حال بررسی است و متولیان برگزاری این تور رسانهای دیروز در ارومیه در دادسرا بودند و از پلیس راه تا مدیر محیط زیست، کارخانه سیمان، ستاد احیاء و مدیر پروژه همهشان را برای بازجویی احضار کرده بودند و باید منتظر باشیم، ببینیم چه می گویند و نتیجه به کجا خواهد رسید؟
اگر شما تخلفی را در این زمینه مشاهده کنید و به شما تخلف برخی در بروز این حادثه ثابت شود، با آنها برخورد خواهید کرد؟
کلانتری: قطعا اگر تخلفی شده باشد، برخورد خواهد شد.
برخی از مسئولان استانی اظهارنظرهایی کرده بودند که داغ خبرنگاران را تازهتر کرد و بعضا گفته بودند که این اتفاق طبیعی بود و نیازی به این همه فضاسازی رسانهای نداشت یا اینکه دریاچه ارومیه به شهید نیاز داشت و... . نظر شما در این زمینه چیست؟
کلانتری: حالا دیگر ما در حیطه آنها دخالت نمیکنیم و خودشان باید پاسخگوی اظهاراتشان باشند.
انتقاداتی به نحوه بازدید شما شده بود و خبرنگاران و مردم گفته بودند که نحوه نشستن شما و برخوردتان درست نبود و اینطور به نظر میرسید که برای شما مهم نیست که این اتفاق افتاده است.
کلانتری: این حرفهای مزخرف چیست که زده میشود؟ ما ساعت ۴۵ دقیقه بامداد از بیمارستان به هتل رسیدیم و بندگان خدا (خبرنگاران) ناهار هم نخورده بودند. گفتم چیزی بخورید و ما هم میرویم بیمارستان دنبال زخمیها. این چه حرفی است که میگویند نحوه نشستن چرا اینجوری است؟ ساعت یک ربع به یک بامداد بود و همه خسته و کوفته. خانمها هم که داخل هتل خسته و زخمی بودند و من به آنها حق میدهم که عصبانی باشند. گفتیم پاشید برید دست و صورتتان را بشویید، غذا بخورید و به خودتان برسید و فردا با هم صحبت میکنیم.
اگر در آخر نکتهای دارید، بفرمایید.
کلانتری: ما از بروز این اتفاق بارها اظهار تاسف کردیم و به خانوادههایشان هم تسلیت گفتیم و همواره پیگیر زخمیها هستیم. انشاء الله این سه نفری هم که هنوز بستری هستند و حال خوبی دارند، بهزودی مرخص میشوند. از اورژانس و بهداشت و درمان هم تشکر میکنم که با تلاشهای بهموقع و خوب جان دو نفر از خبرنگاران را نجات دادند و این تلاشها باعث شد تا دیگر تلفات بیشتری ندهیم. نهایت سپاسگزاری و تشکر را از رییس دانشگاه علوم پزشکی استان، بهداشت و درمان استان همچنین پرسنل بیمارستان امام خمینی ارومیه دارم.