رویداد۲۴ لیلا فرهادی: یک سال و نیم از زمانی که کرونا یکی پس از دیگری کشورها را در نوردیده گذشته است. همین که می خواهید فکر کنید بالاخره بر ویروس غلبه شده است، نوع جدیدی از جهشهای ویروس خودنمایی میکند که از قبلی قدرت سرایت و عفونی شدن بالاتری دارد.
تعداد واکسنهای تزریق شده در کل جهان از مرز ۳ میلیارد دوز گذشته و در برخی نقاط جهان زندگی کم کم به حال عادی برگشته است. دو چیز در این شرایط روشن است: اینکه آخرین مرحله همهگیری قرار است دردناک و طولانی باشد و دو اینکه کرونا پشت سر خود جهان جدیدی را به وجود خواهد آورد.
نشریه اکونومیست یادداشتی منتشر کرده و درباره این دو فرضیه توضیح داده است. این نشریه آمارهایی را منتشر کرده که موید این دو واقعیتاند. بسیاری از خرابیهای ناشی از کرونا در برخی کشورها نمایان شدهاند.
در این یادداشت عملکرد مالزی یکی از بدترین عملکردها در جهان ارزیابی شده است. گفته میشود در مالزی موج جدید ابتلا شش برابر بیشتر از شیوع کرونا در ماه ژانویه کشندگی داشته است. دلیل این کشندگی هم ناکافی بودن واکسیناسیون عنوان شد.
بیشتر بخوانید: ستاد مقابله با کرونا: در پیک پنجم قرار داریم، نه آستانه آن!
به گزارش رویداد۲۴ در کشورهای جنوب آفریقا شیوع این ویروس کشنده بود و تا امروز تنها ۲.۴ درصد جمعیت بالای ۱۲ سال واکسینه شدهاند. در آمریکا هم که واکسن به وفور یافت میشود تنها ۳۰ درصد جمعیت میسیسیپی و آلاباما هر دو دوز واکسن را دریافت کردهاند. اگرچه قرار است تا پایان امسال دستکم ۱۱ میلیارد دوز واکسن تولید شده باشد، اما ماهها طول میکشد که این واکسنها به دست همه برسد و اگر کشورهای ثروتمند جهان به طور غیر قانونی دوزهایی را برای خود احتکار کنند، این مدت بیشتر هم به طول خواهد انجامید.
به گزارش اکونومیست عدم واکسیناسیون منجر به تشدید انواع جدید ویروس کرونا شده است. ویروس نوع دلتا که برای اولین بار در هند مشاهده شده دو تا سه برابر بیشتر از ویروس ووهان خاصیت شیوع دارد. این مورد به سرعت شیوع پیدا میکند و بیمارستانها دیگر جای خالی نخواهند داشت و این وضعیت حتی در مناطقی که ۳۰ درصد جمعیت واکسینه شده باشند هم اتفاق میافتد.
این نشریه نوشته انواع جدید ویروی کرونا حتی در بین افراد واکسینه شده هم شیوع پیدا میکنند. البته هنوز هیچ یک از موتاسیونهای کرونا توانایی واکسنها برای جلوگیری از مرگ و میر ناشی از ویروس را زیر سوال نبردهاند، اما ممکن است موتاسیون بعدی این خاصیت را داشته باشد.
اکونومیست در نهایت ابراز خوشبینی کرده و گفته همه اینها درست است، اما هیچ یک از اینها این واقعیت را که بالاخره جهان همهگیری را پشت سر خواهد گذاشت حتی اگر ویروس همچنان زنده باشد را تغییر نمیدهد.
در ادامه این یادداشت آمده کسانی که شانس این را داشتهاند که واکسینه شوند، درمانهایی جدیدی وجود دارد و عملا کرونا به یک بیماری غیر کشنده تبدیل خواهد شد. در انگلیس که ویروس دلتا غالب شده میزان مرگ و میر در صورت ابتلا به کرونا به زیر ۰/۰۱ درصد کاهش پیدا کرده و کرونا به چیزی شبیه به آنفلوآنزای فصلی تبدیل شده است. در این شرایط حتی اگر نوع جدید کرونا هم ظهور کند پیدا کردن فرمولاسیون واکسن زمان زیادی نمیبرد.
درحالی که واکسن و دارو در کشورهای ثروتمند جهان به وفور یافت میشود کشورهای فقیر به خاطر نبود این درمانها با مرگ دست و پنجه نرم میکنند. همین وضعیت به تشدید شکاف میان جهان غنی و فقیر دامن خواهد زد. محدودیتهای سفر ناشی از کرونا این دو بخش جهان را بیش از گذشته از هم جدا خواهد کرد.
پروازهای یکی پس از دیگری در حال راه افتادن هستند، اما برخی تغییرات در رفتارها ماندگار خواهد بود. تا امروز به نظر میرسد میراث کرونا نیز از الگوی سایر همهگیریها پیروی کرده است. تیکلاس کریستاکیس استاد دانشگاه ییل سه تغییر را در جهان مشهود میداند: تهدید جمعی باعث افزایش قدرت دولتها شده است؛ زندگی روزمره زیر و رو شده و مردم به دنبال معنای جدید زندگیاند و نزدیکی به مرگ که منجر به زندگی محتاطانه شده، جسارتها را زیاد میکند و هر کدام از این نتایج به شیوهای جامعه متاثر میکند.
اکونومیست نوشته در زمان کرونا دولتها کانال اصلی اطلاعرسانی بودهاند و قوانین همهگیری را تنظیم کردهاند. دولتها منابع مالی را تامین کرده و در نهایت مسئول توزیع واکسن شدهاند. در کمال تعجب دولتها دیدهاند که در حالی که آزادیهای مدنی را محدود میکنند، شهروندان برایشان کف میزنند.
بحثهای آکادمیک جدی در گرفته که آیا اساسا قرنطینه ارزشش را داشت یا نه. میراثی که این پندمی در قدرتمند کردن دولتها به جای گذاشته در همه جای جهان مشهود است.
شواهدی هم وجود دارد که نشان میدهد جستجو برای معنای زندگی افزایش پیدا کرده است. به گزارش اکونومیست تقریبا از هر ۵ نفر یک نفر در ایتالیا و هلند به موسسه نظرسنجی «پیو» گفتهاند که پندمی کرونا کشورشان را مذهبیتر کرده است. در اسپانیا و کانادا دو پنجم جمعیت گفتهاند که روابط خانوادگی در زمان شیوع کرونا تقویت شده است.
اوقات فراغت نیز در زمان شیوع کرونا تحت تاثیر قرار گرفته است. مردم میگویند ۱۵ درصد وقت فراغت بیشتری داشتهاند. در انگلیس زنان جوان اعلام کردهاند که ۵۰ درصد وقت بیشتری برای کتاب خواندن گذاشتهاند. همزمان کمپانیهای رسانهای از رکود توجه مخاطبان خبر دادهاند. برخی از این تغییرات مدتهای مدید باقی خواهد ماند.
برای مثال مردم ممکن است از درگیریهای شدید در کار که قبل از پندمی کرونا درگیر آن بودهاند فرار کنند و بازارهای کار هم به این تصمیم آنها کمک کنند. برای مثال در انگلیس تقاضا برای پیوستن به دانشکده پزشکی در سال ۲۰۲۰، ۲۱ درصد افزایش یافته است. در حالی که کارفرماها در آمریکا تلاش میکنند کارمندانشان را به سرکار برگردانند، یک سوم آمریکاییها اعلام کردهاند که از این پس نیز میخواهند به دورکاری ادامه دهند.
تاثیر بعدی کرونا، افزایش جسارت در جامعه است. اکونومیست نوشته هم اکنون شواهدی دال بر برگشت خطرپذیری وجود ندارد، اما در اصل اگر شما یک بار از یک بیماری مرگبار جان سالم به در برده باشید، فکر میکنید شانس همیشه با شما یار است.
سالها بعد از آنفلوآنزای اسپانیایی که یک قرن پیش شیوع پیدا کرده بود، تشنگی مردم برای تجربه کارهای هیجانانگیز در هر حوزهای اعم از هنر و دیگر زمینهها رشد قابل توجهی پیدا کرده بود. این بار مرزهای جدیدی ممکن است در نوردیده شود از سفر به فضا گرفته تا مهندسی ژنتیک و هوش مصنوعی و واقعیت مجازی.
حتی قبل از ظهور کرونا، به نظر میرسید انقلاب دیجیتال، تغییرات آب و هوایی و تبدیل چین به یک قدرت جهانی باعث پایان دادن به قواعد پس از جنگ جهانی دوم تحت رهبری غرب شده بود. همه گیری سرعت این تحولات را بیشتر خواهد کرد.