رویداد۲۴ روند کند و لاکپشتی واکسیناسیون در ایران در کنار عدم آغاز واکسیناسیون عمومی با استفاده از واکسنهای تولید داخل و طولانی شدن انتظار مردم و ادامه مرگ روزانه بیش از صد نفر در اثر ابتلا به ویروس کرونا، پدیدههای جدیدی را به دنبال داشته. تاکنون تنها حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر توانستهاند دز دوم واکسن کرونا را تزریق کنند. اگرچه گاهی خبر از واردات قطره چکانی واکسن میرسد اما هنوز بسیاری از سالمندان بالای هفتاد سال در صف انتظار دریافت واکسن هستند.
بیشتر بخوانید:رقابت با زامبیا، جزایر سولومون و ساحل عاج!/ به جز ایران کدام کشورها معطل تولید داخلی واکسن کرونا ماندهاند؟
در چنین شرایطی، پس از درج اخبار مربوط به تزریق غیررسمی واکسن فایزر در تهران با قیمتهای ده تا ۵۰ میلیون تومانی اکنون پدیده تورهای واکسن بسیار جدیتر از قبل شده است. در این میان ارمنستان به نزدیکترین مقصد توریست ایرانی واکسن کرونا تبدیل شده تا جایی که گفته میشود اتوبوس ها و خطوط هوایی به مقصد ایروان پایتخت ارمنستان برای چند هفته آینده رزرو شده و همگی پُر هستند، مردم اتوبوس های دربستی می گیرند و حتی واکسیناسیون از سوی ارمنستان به لبِ مرز نوردوز هم رسیده است و این شهروندان ایرانی هستند که خسته و ناامید از انتظار از دریافت واکسن در داخل کشور، دسته دسته عزم سفر به کشور همسایه گرفته و رنج سفر به جان خریده، به دنبال واکسن کرونا به آن سوی مرزها میروند.
مسافران ایرانی که برای تزریق واکسن به ارمنستان سفر میکنند عمدتا از واکسیناسیون در ایران ناامید شده و به ارمنستان پناه بردهاند. برخی از آژانسهای گردشگری نیز خدمات این نوع سفر را ارائه میکنند. یکی از سایتهای تهیه بلیت تورهای واکسن به مقصد ایروان پایتخت ارمنستان را بین ۸ میلیون تا ۱۰ میلیون تومان به فروش میرساند. کارشناس این سایت در این رابطه به خبرنگار رویداد۲۴ توضیح میدهد: «ایستگاههای بهداشت سیاری که در ارمنستان راه افتاده تحت نظارت و مدیریت مستقیم وزارت بهداشت آن کشور است. به گفته افرادی که از این ایستگاه استفاده کردهاند، تزریق واکسن در آن نیاز به ثبتنام ندارد و کل این فرآیند ۱۰ دقیقه طول میکشد. این واکسیناسیون به صورت رایگان و بدون ثبتنام قبلی صورت میگیرد و واکسنی که تزریق میشود آسترازنکا و اسپوتنیک است.»
ارمنستان مدتی پیش اعلام کرد که تزریق واکسن برای هر توریستی در مرزهای این کشور رایگان انجام میشود و بنا بر همین اتفاق برخی هزینه سفر را به جان خریده تا از واکسن رایگان و از آن مهمتر رسیدن هر چه زودتر به واکسن به ارمنستان سفر میکنند.
در این میان مسافران حتی قید هزینههایی مانند بلیت هواپیما، پرداخت عوارض خروج از کشور و اقامت در ارمنستان را هم زده و با اتوبوس و خودروی دربستی لب مرز تا ارمنستان رفته و همان جا دوز اول واکسن را دریافت کرده و برای دوز دوم هم به همین شکل سفر میکنند.
طبق پیگیریهای رویداد۲۴ قیمت اتوبوس دربستی تا لب مرز ارمنستان حدود ۱۲ میلیون تومان و کرایه خودرو دربستی رفت و برگشت نزدیک به ۳ میلیون تومان است. مسافران فقط به پاسپورت نیاز دارند و یک تست PCR.
هنوز آمار رسمی از تعداد مسافران ایرانی سفر کرده به ارمنستان برای تزریق واکسن کرونا منتشر نشده است. عبدالملکی، رییس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی در این رابطه به رویداد۲۴ اعلام کرد: تنها مرجعی که آمار دقیق تعداد مسافران را ارائه میدهد گمرک است. ما چندین بار از سازمان گمرک خواستهایم که تعداد مسافران اخیر به ارمنستان را به ما اعلام کند اما آنها پاسخ دادند که این اطلاعات محرمانه است.
درحالی که بسیاری از مسئولان سعی میکنند تزریق واکسن به ایرانیان در ارمنستان را انکار کنند و معتقدند ممکن است واکسنها واقعی نباشند اما هر روز بر تعداد کسانی که در این کشور واکسن دریافت کردهاند بیشتر میشود.
یکی از شهروندان ایرانی که تجربه تزریق واکسن کرونا در این ارمنستان را داشته به رویداد۲۴ توضیح میدهد: «من واکسن کرونا را در شهر ایروان دریافت کردم. در این شهر حداقل طبق مشاهدات من در اکثر مراکز عمومی مانند برخی پاساژها ایستگاههای بهداشت وجود داشت و در یکی از همین ایستگاهها متقاضی تقاضای خود را ثبت میکند. اصلا صف انتظاری وجود نداشت و به من یک ساعتی را اعلام کردند که برای دریافت دوز اول مراجعه کنم. سرساعت رفتم و ابتدا میزان اکسیژن و دمای بدنم را چک کردند. بعد هم مایع واکسن را به من نشان دادند و واکسن را تزریق کردند. نوع واکسن دریافتی من آسترازانکا بود. بعد از آن هم کارت واکسن بین المللی دریافت دوز اول واکسن کرونا را به من ارائه کردند و زمان دوز بعدی را روی آن نوشتند که سه ماه بعد بود. خود واکسن برای من هزینهای نداشت و فقط هزینه من خرج سفرم بود که همان هم تفریح بود. من با یک تور دو شب و سه روز رفتم که تقریبا هزینه آن ۱۰ میلیون تومان شد.»
از او درباره اینکه چطور اعتماد کرده که آیا واقعا واکسن دریافتی آسترازانکا است، میگوید: «در همین تهران پدر من واکسن آسترازانکا دریافت کرد. او از کجا میتوانست صددرصد مطمئن باشد که واقعا همین واکسن را دریافت کرده یا اصلا آن مایع داخل قوطی واکسن کروناست یا آب مقطر. به نظرم این شک شبهه درباره واکسن کرونا در همه جای دنیا وجود دارد.»
موج سفر به ارمنستان برای تزریق واکسن واکنش مستقیم برخی مسئولان را به همراه داشت. رئیس اتحادیه شرکتهای حمل و نقل مسافری ایران افزایش سفر ایرانیها به ارمنستان برای تزریق واکسن را تایید کرده و گفته است: «پس از اینکه ارمنستان اعلام کرد به گردشگران واکسن کرونا تزریق میکند، تقاضای اتوبوس دربستی به سمت شهر مرزی ارمنستان 'نوردوز ' در جلفا افزایش یافته است».
در مقابل رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت ایران تلویحا این موضوع را رد کرده و گفته است، دلیل ارائه واکسن به توریستهای ارمنستان این است که «در برخی از کشورهای همسایه ما از جمله ارمنستان از واکسیناسیون علیه کرونا استقبال نشده است».
به گفته کیانوش جهان پور «ارمنستان واکسن آسترازنکا را وارد کرده است که مورد استقبال عمومی قرار نگرفته و مردم این کشور واکسنها را مورد استفاده قرار ندادهاند و از آنجایی که این واکسنها تاریخ مصرف دارند به توریستهایی که به آنجا سفر میکنند تزریق میشود.»
اما این اظهارنظر چندان مورد پذیرش فعالان صنعت گردشگری نیست. فرخ میرشاهزاده کارشناس گردشگری در همین رابطه به رویداد۲۴ توضیح میدهد: «صنعت گردشگری پویا صنعتی است که در هر شرایطی از خلاقیت بهرهمند باشد. کشوری مانند ارمنستان این ابتکار را داشته که بتواند از کرونا هم برای خودش یک فرصت بسازد و متاسفانه کشور ما با وجود ظرفیتهای چندبرابری نسبت به ارمنستان هم عرصه گردشگری در این زمینه را باخته و هم از آن مهمتر اصلا نتوانسته کارنامه قابل دفاعی از خود در زمینه واکسیناسیون به جای بگذارد.»
ایران پیک پنجم کرونا را میگذارند و بسیاری از شهرها در وضعیت قرمز و نارنجی هستند. کرونای دلتا هم جان میگیرد و وحشن زیادی را در میان مردم ایجاد کرده است. در چنین شرایطی وعدههای بیسرانجام مسئولان برای واکسیناسیون باعث شده که مردم برای دریافت واکسن به هر راهی روی بیاورند و از هر امکانی تا حد ممکن استفاده کنند. هرچند همین امکانها هم فقط برای مردمی موجود است که از سطح درآمد نسبتا خوبی بهرهمند باشند در این میان میلیونها نفر که نه درآمد و رفاه این دسته از افراد را دارند و نه امیدی به دریافت واکسن در ایران، با خطر ابتلا و مرگ دست و پنجه نرم میکنند. همچنان که در حال حاضر کرونا بر استان سیستان و بلوچستان خیمه زده و ساکنان این استان در کنار دلتاکرونا با قطعی برق و آب هم مواجهاند. احمدعلی موهبتی، استاندار سیستان و بلوچستان گفته "بیش از یک هفته است که آمار روزانه مبتلایان در استان بیش از یک هزار و ۲۰۰ نفر و تعداد فوتیها تا ۱۹ نفر رسیده است که با آمار کشور پاکستان با ۲۲۰ میلیون نفر جمعیت برابری میکند! "