شکست ایمنی بدن در جهش‌های قبلی ۵.۹ درصد، اما در کرونای دلتا ۱۹ درصد است / با شناسایی ۲۸ هزار بیمار در یک روز یک رکورد جدید ثبت شد

رویداد۲۴ دکتر سید علیرضا ناجی با بیان این مطلب، اظهار داشت: افزایش قابل توجه بیماران و شناسایی ۲۸ هزار بیمار در یک روز، دور از ذهن نبود، چون واریانت دلتا که در دنیا و ایران در حال چرخش است، بسیار مسری است و بیشترین قدرت سرایت را در بین جهش‌ها دارد.

وی افزود: وقتی واریانت دلتا وارد یک جمعیت می‌شود، در افرادی که واکسینه نشده اند، می‌تواند چرخش زیادی داشته باشد و مشاهده می‌شود که اکثر بستری‌ها در بیمارستانها، به صورت خانوادگی است. نکته نگران کننده این است که میزان شکست ایمنی بدن این جهش در افرادی که واکسینه شده و ایمنی دارند، بیشتر از واریانت‌های دیگر ویروس است. بگونه‌ای که شکست ایمنی بدن در جهش‌های قبلی حدود ۵.۹ درصد، اما در این واریانت حدود ۱۹ درصد است.

---

بیشتر بخوانید: رمدسیویر و کاسبی جدید مراکز درمان خصوصی/ تزریق تا یک میلیون، فروش تا ۲۰ میلیون تومان

---

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: جوامعی که واکسیناسیون بالایی دارند، واریانت دلتا در فرم شدید بیماری کووید۱۹ و مرگ و میر ناشی از آن، تاثیر چندانی نداشته، اما با توجه به روندی که تغییر ویروس‌ها دارند، نگران هستیم. چون باید جلوی گردش ویروس در جوامع گرفته شود. در مبارزه با کرونا، باید قانون ویروس را در نظر بگیریم، اما سیاست‌های خیلی از کشورها، نادیده گرفتن قانون ویروس در مبارزه با آن است و واریانت‌ها به همین دلیل، ایجاد می‌شود.

وی افزود: تا الان واکسن‌ها با توجه به درصد کفایت و قدرتی که دارند، تا حدودی در برابر واریانت دلتا اثربخش هستند، اما این یک واقعیت است که تمام واکسن‌ها نسبت به واریانت دلتا، کاهش کفایت و قدرت را دارند. اوایل که واکسن‌های کووید۱۹ برای مقابله با ویروس ووهان تولید شد همیشه این بحث بود که هدف واکسن ها، جلوگیری از بیماری علامت دار است، اما وقتی واریانت‌ها و جهش‌ها ایجاد شدند، به این سمت رفتیم که واکسن‌ها از بیماری شدید، بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه و مرگ و میر بیماران، جلوگیری می‌کنند.

استاد ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: با توجه به تفاوت‌های ژنتیکی، نوع واکسن‌های مختلف که در جوامع مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین بیماری‌های زمینه ای، ممکن است واکسن‌ها در برابر واریانت‌ها و جهش‌های ویروس، کارایی بسیار بالایی نداشته باشند و حتی ممکن است که تعداد و درصد اندکی از افرادی که دو دُز واکسن نیز دریافت کرده اند، به فرم شدید بیماری دار شوند و یا از بین بروند.

وی افزود: از همه مردم می‌خواهم که بیش از پیش با توجه به وجود واریانت‌ها و جهش‌های ویروس، شیوه نامه‌های بهداشتی را همچنان رعایت کنند. این یک واقعیت است البته همه ما از این شرایط، خسته شده ایم، اما نمی‌توانیم قانون ویروس را با رفاقت با کرونا، بهم بزنیم. ویروس کرونا با هیچ کسی رفاقت ندارد و برای هیچ کشوری در هیچ شرایطی، استثنا قائل نمی‌شود.

عضو کمیته علمی کووید۱۹ گفت: تقویت بهداشت فردی و اجتماعی مانند استفاده از ماسک، فاصله گذاری اجتماعی، عدم حضور در تجمعات و مسافرت نرفتن، نکاتی است که در این شرایط بسیار مهم است، اما رعایت این شیوه نامه‌ها را الان به وضوح نمی‌بینیم. در تعطیلات چند روزه عید قربان در ایران، عکس‌های جاده‌های شمال اسفناک است و انسان وقتی این‌ها را می‌بیند، غمگین می‌شود.

وی یادآور شد: تعطیل اعلام کردن چند روزه برای این نبود که مردم به مسافرت بروند بلکه برای این بود که در خانه بمانیم و جلوی گردش بیشتر ویروس را بگیریم و فشاری که روی کادر درمانِ مظلوم است، کاهش پیدا کند، اما این رفتار را و همچنین رعایت بهداشت فردی که مهمترین جزء آن، استفاده از ماسک است را در مردم نمی‌بینیم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: خیلی‌ها می‌گویند کرونا گرفته ایم، اما باز هم بیرون از قرنطینه می‌رویم و می‌گویند که مراقب هستیم، اما باید گفت که اگر مراقب بودید که کرونا نمی‌گرفتید. عدم ابتلا به کرونا نیازمند رعایت بهداشت فردی و اجتماعی است. بنده با تمام وجودم سختی‌های شرایط کرونایی را درک می‌کنم، اما بهترین راه، رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی است.

عضو کمیته ملی واکسن کووید۱۹ تاکید کرد: باید سرعت واکسیناسیون در کشور افزایش پیدا کند و معجزه واکسن را در کشور‌هایی که در حد بالا واکسیناسیون کرده اند را می‌بینیم و می‌تواند جلوی ضایعات واریانت‌ها را بگیرد البته به رفتار برخی از کشور‌های اروپایی و آمریکا اعتراض دارم، چون تمام دنیا از این شرایط ضرر خواهند کرد.

ناجی اظهار داشت: درست است که الان باز هم می‌بینیم که آمار‌های فوت در انگلیس از روزانه حدود یک هزار و ۴۰۰ مورد با واکسیناسیون به تعداد بسیار کمی رسیده، اما باید هشیار باشیم، چون آزادسازی محدودیت‌ها در جوامع به این سرعت، باز هم اشتباه است و باید همچنان رویکرد علمی وجود داشته باشد.

وی تاکید کرد: تجربیات مختلف به ما نشان داده که اگر به ویروس، ذره‌ای مجال بدهیم همان اتفاقی رخ می‌دهد که مثلا در ویتنام افتاد. ویتنام به عنوان کشوری که در مدیریت کووید۱۹ موفق بود، اما با ذره‌ای سهل انگاری و انتقال کارخانه‌های اپل از چین به ویتنام، شاهد شیوع ویروس و واریانت در آن کشور بودیم بنابراین باید در مورد خصوصیات و رفتار ویروس، دقت کنیم.

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد که در شرایطی که خیلی از کشور‌هایی که سطح پایین تری از واکسیناسیون دارند، در صورتی که واکسن اضافه وجود دارد حتما باید به کشور‌هایی اختصاص پیدا کند که هنوز واکسینه نشده و سطح پوشش واکسیناسیون همه کشور‌ها با هم افزایش پیدا کند، چون همه ما در یک کشتی هستیم.

عضو کمیته علمی کووید۱۹ یادآور شد: درست است که واکسیناسیون برای ما خیلی مهم است، اما بین کشور‌هایی که به سطح بالایی از واکسیناسیون نرسیده اند بخواهیم مقایسه کنیم می‌بینیم که کنترل غیر درمانی از جمله بهداشت اجتماعی، قرنطینه کردن به موقع شهر‌ها و کشور‌ها و با یک عزم راسخ، بسیار مهم هستند.

وی عنوان کرد: درمان در حوزه مدیریت کرونا در هر پیکی از بیماری شاید حدود ۵ تا ۱۰ درصد بیشتر کمک نکند، اما اصل موضوع، مداخلات غیر درمانی است. در استرالیا حدود ۱۱ درصد از مردم واکسینه شده اند، اما آمار این کشور را وقتی با روسیه مقایسه کنید می‌بینیم که تفاوت‌های زیادی دارند و این هم ناشی از اقدامات غیر درمانی در این کشور‌ها است البته کشور‌هایی مثل استرالیا شرایط خاص خودشان را دارند مثل اینکه جزیره هستند و قرنطینه کردن برای آن‌ها خیلی راحت‌تر است؛ اما ایران، کشوری است که مرز‌های زیادی با کشور‌های مختلف دارند و کنترل چندانی هم روی مرز‌ها وجود ندارد.

ناجی یادآور شد: در برخی کشور‌ها از جمله روسیه، قوانینی برای واکسیناسیون در حال وضع شدن است که تزریق اجباری واکسن شود و محرومیت‌های اجتماعی برای افرادی که واکسن نمی‌زنند، ایجاد شود و می‌خواهند که مداخلات غیر درمانی شان را تقویت کنند که خیلی مهم است.

باید به سمت واکسن‌های جدید برویم که بر علیه واریانت‌های جدید موثر باشند
وی گفت: باید به سمت واکسن‌های جدید برویم که بر علیه واریانت‌های موجود از جمله دلتا، بتا، گاما و آلفا موثر باشند و برای افرادی که می‌خواهند جدید واکسن بزنند یا افرادی که به عنوان دُز یادآور می‌خواهند تزریق کنند، باید از واکسن‌های جدید استفاده کرد.

عضو کمیته علمی کووید۱۹ خاطرنشان کرد: هر کسی که واکسن تزریق می‌کند، اصلا و به هیچ عنوان ویروس تولید نمی‌کند و احتیاجی به قرنطینه ندارد و هیچ مشکلی هم برای اطرافیانش ندارد، اما کسی که واکسن تزریق کرده و ایمن شده، می‌تواند عفونت بگیرد. هنر واکسن، جلوگیری از بیماری علامت دار است و ممکن است که نتواند از عفونت جلوگیری کند؛ هرچند عفونت و دفع ویروس هم قبل از واریانت‌های جدید، خیلی شایع نبود. تا زمانی که پوشش بالایی از واکسیناسیون در جوامع ایجاد نشود، آزادسازی محدودیت‌های اجتماعی باید با تاخیر انجام شود. هر قدر پوشش واکسیناسیون بیشتر شود، می‌توان آزادی اجتماعی را افزایش داد.

ناجی اظهار داشت: تزریق واکسن در کشور‌های اطراف و سپس رفتار‌های پرخطر بلافاصله پس از تزریق واکسن، کار اشتباهی است. قریب به اکثر واکسن‌ها پس از تزریق دُز اول، ایمنی چندانی ایجاد نمی‌کنند و اوج میزان آنتی بادی در هر واکسن، دو تا سه هفته است و به غیر از مدرنا که ایمنی بالاتری در دُز اول دارد که آنهم کفایت ندارد، سایر واکسن‌ها حداکثر ایمنی را دو تا سه هفته پس از تزریق دُز دوم در بدن ایجاد می‌کنند.

عضو کمیته ملی واکسن کووید۱۹ گفت: اخیرا در چین مجوز کارآزمایی بالینی افراد بالای ۳ سال برای واکسن سینوفارم صادر شد و این موضوع، مختص چین است و هر کشوری برای این کار باید بررسی‌های لازم را انجام دهد. در ایران هیچ واکسنی برای افراد کمتر از ۱۸ سال نداریم؛ البته واکسن ساخت مشترک ایران و کوبا که اطلاعات بسیار خوبی از آن منتشر شده در کوبا می‌خواهد برای افراد کمتر از ۱۸ سال، واکسیناسیون انجام دهند که در صورت نتیجه بخش بودن، می‌توانیم در ایران برای دانش آموزان استفاده کنیم.

وی افزود: هنوز برای زنان باردار، واکسنی در ایران نداریم، اما در دوران شیردهی، ممانعتی برای تزریق واکسن کووید۱۹ وجود ندارد و با توجه به تجربیاتی که از واکسن‌ها با پلتفرم‌های مختلف در بیماری‌های قبلی از جمله ابولا داشته ایم، ممانعتی برای تزریق واکسن در دوران شیردهی وجود ندارد و می‌تواند در آنتی بادی مادران و احتمالا فرزندان آن‌ها موثر باشد.

ناجی تصریح کرد: آنچه واریانت دلتا را نسبت به سایر جهش‌ها خطرناک‌تر و متمایزتر می‌کند، ایجاد میزان کمّی بسیار بالای ویروس و قدرت تکثیر بسیار بالای ویروس است و این موضوع باعث شده که نمای اپیدمیولوژی هم تغییر کند، چون درگیری ریوی بیشتر می‌شود و تکثیر آن در سلول بسیار بالا است و در کودکان نیز می‌تواند ایجاد بیماری کند.

وی تاکید کرد: خوددرمانی و استفاده از دارو‌هایی مانند آسپرین یا نوشیدنی‌ها قبل و بعد از تزریق واکسن، توصیه نمی‌شود. مکانسیم ایجاد لخته خون ناشی از تزریق واکسن، با آسپرین پیشگیری و درمان نمی‌شود حتی مصرف آسپرین در این موارد ممکن است خطر هم ایجاد کند البته کسی که سابقه مصرف آسپرین برای درمان بیماری قلبی دارد، باید به مصرف آن ادامه دهد؛ اما توصیه می‌شود که روزی که می‌خواهد واکسن کرونا تزریق کند، مصرف نکند و بعد از آن مصرف کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار داشت: خوددرمانی با آنتی بیوتیک، پدیده جدیدی نیست و یکی از نقاط ضعف همه جوامع و ایران، استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها است. در برخی کشور‌های اروپایی به سختی می‌توان به آنتی بیوتیک دسترسی داشت، اما در ایران دسترسی به این داروها، خیلی راحت است؛ به همین دلیل، میزان مقاومت دارویی نسبت به آنتی بیوتیک در دنیا و ایران بسیار بالا است؛ بنابراین هیچ گونه خوددرمانی در زمان تزریق واکسن کرونا، توصیه نمی‌شود.

عضو کمیته علمی کووید۱۹ یادآور شد: باید به مداخلات غیر درمانی در مدیریت کرونا توجه ویژه‌ای کرد. نباید اقدام به خوددرمانی کرد و برای درمان حتما باید به پزشک مراجعه کنیم؛ البته وقتی با پیک بیماری روبرو می‌شویم، فشار زیادی به سیستم بهداشتی و درمانی وارد می‌شود؛ اما در ایران با خلاقیت‌هایی که در کمیته علمی کووید۱۹ بعد از تغییر دوباره داشتیم، مراقبت در منزل و بستری موقت توانست مقداری از فشار بیمارستان‌ها را کاهش دهد.

وی افزود: هر نوعی از واکسن کرونا حتی فایزر، مدرنا، آسترازنکا و اسپوتنیک ممکن است عوارضی مانند التهاب عضلات قلب یا لخته خون داشته باشد البته برخی عوارض مانند بدن درد یا درد محل تزریق، علائمی شبیه آنفلوآنزا، علائم گوارشی و تب، عادی هستند، اما عوارضی مانند التهاب عضلات قلب و نیز لخته خون باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، ناجی بیان داشت: اگر بین ۵ تا ۲۸ روز پس از تزریق واکسن کرونا علائمی مانند سردرد‌های شدید غیر قابل کنترل و درد قفسه سینه در بین افراد وجود داشته باشد باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنند تا تحت نظر و درمان قرار گیرند؛ اما شایعاتی مانند تغییر DNA یا وارد کردن چیپ به بدن افراد واکسینه شده، کذب محض است.

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: درک شرایط کنونی از نظر شیوع بیماری در کشور بسیار مهم است، چون بیمارستان‌ها شلوغ است. کووید۱۹ بسیار نزدیک‌تر از چیزی است که فکر می‌کنیم. در پیک چهارم بیماری در ایران تمام توصیه‌های وزارت بهداشت مورد توجه قرار نگرفت. وزیر بهداشت آن زمان در مورد مسافرت‌های قبل از پیک چهارم در اسفندماه سال گذشته، حدود نیم ساعت سخنرانی علمی داشت و در انتها گفت حضرت عباسی مسافرت نروید، اما همه رسانه ها، همین یک جمله را تیتر کردند.

وی تاکید کرد: باید هر کدام از ما اعم از متخصصین و اصحاب رسانه، اطلاعات درست و صحیحی به جامعه بدهیم. متاسفانه خیلی از متخصصین کشور به دلیل تعارض منافع، بی مهری کردند. در پیک چهارم کرونا علیرغم اینکه می‌دانستیم مسافرت رفتن کار اشتباه و یکی از عوامل گسترش بیماری است، اما مجوز قانونی آن صادر شد. مردم عید سفر و دید و بازدید رفتند و رفتار غیرقانونی نکردند، اما رفتار اشتباه کردند. باید بدانیم رفتار اشتباه ما چیست و جلوی آن را بگیریم. می‌دانیم که نباید سفر برویم، میهمانی و جشن عروسی و عزا گرفتن اشتباه است و نباید این کار‌ها را حتی اگر قانونی برای آن وجود نداشت، انجام دهیم.

ناجی ادامه داد: از دیدن تصاویر شلوغی جاده چالوس و هراز واقعا غمگین شدم. جامعه را مردم می‌سازند. اگر از هموطن خودمان انتظار داریم که رفتار اجتماعی شان، متناسب بر اساس مشکلاتی است که در کشور وجود دارد، یک خواسته بسیار معقول است، نباید از همدیگر ناراحت شویم، چون همه ما جامعه را می‌سازیم و چکیده ما در وزارت بهداشت و دولت، تصمیم گیری می‌کنند. مگر دکتر روحانی و دکتر نمکی یا هر مسئول دیگری، جدا از جامعه هستند؟

وی خاطرنشان کرد: از مردم می‌خواهیم که رفتار‌های اشتباه خود را تکرار نکنند. با تزریق واکسن، کسی مصونیت ۱۰۰ در صدی در مقابل بیماری کووید۱۹ پیدا نمی‌کند. باید کماکان شیوه نامه‌های بهداشتی و بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت کنیم. کادر درمان بسیار درخشان کار می‌کنند، اما همانقدر که همه مردم خسته و نگران هستند، کادر درمان هم خسته هستند و مجاهدانه تلاش می‌کنند.

عضو کمیته ملی واکسن کووید۱۹ گفت: اطلاعات مربوط به واکسن‌ها و اثرات و عوارض آن‌ها در کارآزمایی‌های بالینی به دست می‌آید. وقتی واکسن ساخته می‌شود، کمیته‌ای تحت عنوان پایش عوارض و اطلاعات واکسن نیز تشکیل می‌شود و بعد از ساخت واکسن نیز عوارض و مرگ و میر افراد بعد از تزریق واکسن، مورد پایش و بررسی قرار می‌گیرد.

ناجی یادآور شد: خیلی از مرگ و میر‌های پس از تزریق واکسن، شاید ارتباطی به واکسن نداشته باشد و اگر واکسن هم تزریق نمی‌شد ممکن بود افرادی جان خود را از دست بدهند؛ اما، چون در دوران کووید۱۹ هستیم و تعداد خیلی زیادی از مردم دنیا واکسن تزریق می‌کنند ممکن است افرادی که جان خود را از دست می‌دهند، آن را به حساب واکسن بگذارند.

وی تصریح کرد: مزیت تزریق واکسن خیلی خیلی بیشتر از عدم تزریق آن است. متاسفانه اوایل حتی از سوی برخی متخصصین اطلاعات خوبی به مردم در مورد واکسن داده نشد، اما باید مزیت‌های واکسن را نسبت به مضرات آن در نظر بگیریم. اکثر موارد فوت بعد از تزریق واکسن، هیچ ارتباطی به واکسن ندارد.

عضو کمیته علمی کووید۱۹ اظهار داشت: واکسن کووایران برکت یکی از چند واکسنی است که در ایران تولید و یا کارآزمایی بالینی می‌شود. این واکسن از پلتفرم ویروس غیرفعال و فاز سوم آن در حال طی شدن است. بخاطر شرایط خاص کشور به این واکسن، مجوز مصرف اضطراری داده شد، اما با توجه به شرایط کشور، وزارت بهداشت این کار را بر اساس اطلاعاتی که از فاز یک و دو بالینی گرفته بود، انجام داد.

ناجی عنوان کرد: تجربه شخصی بنده از افرادی که واکسن کووایران برکت را تزریق کرده اند این بوده که تیتر آنتی بادی مناسبی داشته اند هرچند که بنده اوایل انتقاد داشتم که چرا واکسنی که هنوز کارآزمایی بالینی را نگذرانده، باید مجوز مصرف اضطراری بگیرد، اما تصمیم گیری در حوزه سلامت، بسته به شرایط مختلف، متفاوت است. خوشبختانه این واکسن، ایمن است و خطر جانی ندارد. وزارت بهداشت برای این واکسن، واکسن مصرف اضطراری صادر کرده و منتظریم که کارآزمایی بالینی تمام و اطلاعات فاز سوم این واکسن منتشر شود تا بیشتر خوشحال شویم.

رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: افرادی که آلرژی غذایی دارند، منعی برای تزریق واکسن کرونا ندارند، اما اگر افرادی هستند که خیلی آلرژیک هستند و هر چیزی که می‌خورند یا مصرف می‌کنند یا وقتی واکسن تزریق می‌کنند، دچار آلرژی می‌شوند، باید در مورد تزریق واکسن به آن‌ها احتیاط کرد، اما آلرژی‌های پوستی و غذایی، مانعی برای تزریق واکسن کرونا نیست.

ناجی یادآور شد: مطالعاتی بر روی واکسن‌های مختلف انجام شده که افرادی که قبلا سابقه ابتلا به کووید۱۹ و تیتر آنتی بادی داشته اند، اگر یک دُز از واکسن فایزر یا مدرنا تزریق کنند، تقویت ایمنی به حدی می‌شود که نیاز به تزریق دُز دوم نیست، اما این موضوع در مورد سایر واکسن‌ها باید تجربه شود.

بنابر اعلام وبدا، وی گفت: یکی از مواردی که دوست دارم در ایران انجام شود این است که در مورد واکسن‌های ایرانی این کار را انجام دهیم، چون تعداد زیادی از افراد در ایران، بیماری کووید۱۹ را گرفته اند و اگر مطالعه‌ای انجام شود که تعدادی از این افراد انتخاب شوند و با واکسن‌های ایرانی مورد مطالعه قرار گیرند، می‌تواند در صورت نتیجه بخش بودن، از نظر اقتصادی بسیار مهم و حائز اهمیت باشد، اما این تجربه تزریق یک دُز پس از ابتلا به کووید۱۹، فقط برای واکسن‌های فایزر و مدرنا وجود دارد.