رویداد۲۴ خبرنامه «دیپلماتیک» متعلق به لارا روزن خبرنگار امریکایی نوشت: یک دیپلمات ارشد آمریکایی گفت که ایالات متحده به جای تلاش برای تفسیر سیگنالهایی که از ایران دریافت میکند، تا بعد از مراسم تحلیف ابراهیم رئیسی در هفته جاری منتظر خواهد ماند تا ببیند که آیا ایران آماده بازگشت به اجرای کامل توافق هستهای سال ۲۰۱۵ هست یا خیر.
وی افزود:، اما اگر تیم جدید ایرانی فکر کند که میتواند از طریق برنامه هستهای خود به عنوان اهرم فشار، امتیازات بیشتری به دست آورد، این یک توهم خطرناک خواهد بود.
بیشتر بخوانید: شوک خبرهای سیاسی بر بازار ارز / خریداران به صف شدند
این دیپلمات ارشد آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، تاکید کرد: این باور مقامات تهران که میتوانند به توافق بهتری دست یابند و با گسترش برنامه هستهای خود اهرم فشاری برای خود ایجاد کنند، خطرناک است.
این مقام دولت بایدن اضافه کرد اگر آمریکا تشخیص دهد که ایران آمادگی بازگشت به توافق را به گونهای که به طور کامل آن را اجرا کند، ندارد یا برنامه هستهای ایران تا حدی پیش رفته است که محدودیتهای عدم اشاعه در توافق قابل بازگشت نیست، گزینههایی از جمله تشدید تحریمهای اقتصادی را بررسی میکند، اما امیدوارم که واشنگتن به این نتیجه نرسد.
وی با اشاره به نام رسمی توافق یعنی برنامه جامع اقدام مشترک، ادامه میدهد: همانطور که گفتیم، ممکن است به نقطهای برسیم که دیگر راه برگشت ندارد، چراکه در آن زمان بازگشت به برجام دیگر مزایای عدم اشاعه را که بخشی از توافق بود، به همراه نخواهد داشت.
این دیپلمات تصریح کرد: ما ضرب الاجل نداریم... زمانی وجود خواهد داشت که پس از آن دیگر قسمت عدم اشاعه توافق قابل بازیابی نیست.
وی گفت: کارشناسان هستهای آمریکا باید مشخص کنند که چه زمانی به این نقطه میرسیم. البته امیدوارم هرگز آن روز فرا نرسد.
این دیپلمات از بیان اینکه ایالات متحده در صورت عدم دستیابی به توافق، چه گزینههایی را فراتر از تشدید تحریمهای گسترده آمریکا علیه ایران مد نظر خواهد داشت، طفره رفت. او گفت: من قصد ندارم بحث را از این بیشتر باز کنم. تحریمهای ما هنوز به قوت خود باقی است.
وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا در سفر به چین در روز ۲۶ جولای، به گفتگو درمورد احتمال تشدید تحریمها علیه کمپانیهای چینی وارد کننده نفت از ایران در صورت عدم احیای برجام پرداخت.
یک دیپلمات آمریکایی گفت: ما امیدوار بودیم که در صورت دستیابی ایران و آمریکا به توافق بتوانیم تحریمها را در بخشهای انرژی و بانکی ایران و از جمله در مورد شرکتهای چینی که نفت ایران را خریداری میکنند، برداریم.
او تصریح کرد:، اما اگر امکان بازگشت به برجام وجود نداشته باشد... و اگر در یک دوره طولانی بدون بازگشت به برجام به سر ببریم، در وهلهی اول ما سیاست اعمال فشار با تحریمهای خود را بررسی میکنیم.
وی گفت: این مسیر مورد علاقه ما نیست که بخواهیم در آن پیش برویم. یک پاسخ آسان به مشکلات وجود دارد و آن اینکه به توافق برگردید. ما آمادگی داریم همه تحریمهایی را که با این توافق مغایر است، لغو کنیم.
گفتنی است، فرانسه نیز این هفته فشار آورد تا ایران به سرعت به میز مذاکره بازگردد. ششمین دور مذاکرات بین المللی در مورد بازگشت به توافق در اواسط ماه ژوئن در وین به پایان رسید. انتظار نمیرود که دور هفتم قبل از اواسط آگوست تشکیل شود.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز دوشنبه (۲۶ ژوئیه) در یک نشست خبری گفت: بازگشت فوری ایران به میز مذاکره ضروری است. وی افزود: پیشرفتهایی در شش جلسه مذاکره صورت گرفته است، اما ایران با اقدامات خود به تشدید وضعیت هستهای ادامه میدهد. اگر تهران این مسیر را ادامه دهد، نه تنها زمان دستیابی به توافق دربارهی لغو تحریمها را به تأخیر میاندازد، بلکه میتواند احتمال نهایی شدن مذاکرات وین و بازگرداندن برجام را هم به خطر بیندازد.
این مقام وزارتخانه فرانسه ادامه داد: ما با هدف مشترک از سرگیری مذاکرات در اسرع وقت و دستیابی به توافق در حال رایزنی دقیق درباره این وضعیت با شرکای اروپایی خود شامل انگلیس و آلمان و سایر شرکت کنندگان برجام از جمله ایالات متحده هستیم.
اریک بروئر، یکی از مقامات سابق اداره عدم اشاعه سلاحهای هستهای شورای امنیت ملی آمریکا گفت: به وضوح ثابت شده است که این نظریه که طرفین قادر خواهند بود پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۱۸ ژوئن به سرعت در مورد بازگشت دوجانبه به برجام به توافق برسند، صحیح نیست.
بروئر گفت: پس از شش دور مذاکره در وین، اختلاف نظرها اکنون در مورد مجموعهای از مسائل کوچک، اما بسیار مهم وجود دارد. اما اگر دولت جدید ایران کمی بیشتر تعلل کند، حل و فصل این مسائل بسیار دشوار میشود.
وی افزود: اگر طرفین نتوانند در کوتاه مدت به توافقی دست یابند، آنها به نقطهای میرسند که وقفه یک ساله غیرقابل جبران میشود [یا]برای جبران آن نیاز به تغییرات قابل توجهی در برنامه هستهای ایران است.... البته متقاعد کردن ایران به اینکه به این تغییرات تن دهد، سخت است.
هنری رُم، تحلیلگر مسائل ایران در گروه اوراسیا گفت: آنچه من را در مورد آن مسأله زمانی نگران میکند، این است که هر چه زمان میگذرد، برنامه هستهای ایران تا چه حد به طرزی برگشت ناپذیر پیش میرود، به گونهای که جبران این وقفهی یک ساله غیرممکن میشود.
رُم ادامه داد: من فکر میکنم در این مرحله، برای ایالات متحده راه دیپلماتیک بیشترین مزیت را دارد و البته بسیاری متعهدند که این گزینههای دیپلماتیک را از بین ببرند. اما من فکر میکنم در نهایت آمریکا نمیتواند توقع زیادی در این زمینه از ایران داشته باشد و باید به مزایایی که ایران با اقداماتش در اختیار ایالات متحده میگذارد، قانع باشد.
در همین حال یک مقام دولت بایدن گفت که اطرافیان رئیسی احتمالا درمورد فشارهای اقتصادی و دیپلماتیکی که ایران ممکن است در صورت ایجاد اجماع بین المللی که تصمیمات تهران عامل ناکامی مذاکرات است، مواجه شود، دچار سوء محاسبه هستند.
وی افزود: شرایط اجماع بین المللی با شرایطی که ترامپ از توافق در سال ۲۰۱۸ خارج شد، متفاوت است، چراکه در آن زمان، عمدهی جهان مخالف «فشار حداکثری» آن هم باوجود اجرای برجام توسط تهران، بودند.