رویداد۲۴ رژیم صهیونیستی پایش را در یک کفش کرده و ایران را متهم می کند که در حمله به یک کشتی متعلق به این رژیم دست داشته است. این در حالیست که تهران قویا این موضوع را حل کرده. اما تلاویو توانسته با یارگیری خود، افکار عمومی را در غرب علیه ایران شکل دهد. در همین حال ادعاهایی را مطرح می کند که کشورمان تا ده هفته دیگر به سلاح هسته ای خواهد رسید. موضوعی که هر از چندی از سوی دولتمردان این ٰرژیم مطرح می شود. حالا آنها دست تهدید ایران نسبت به یک حمله نظامی زده اند. اما ماجرا از چه قرار است؟
با نصرت‌الله تاجیک کارشناس مسائل خاورمیانه و سفیر اسبق ایران در اردن و کاردار اسبق کشورمان در انگلیس به گفتگو نشسته ایم:
ایران در ده روز اخیر متهم به حمله به یک کشتی شده است و رژیم صهیونیستی توانسته تا اندازه ای غرب را در مورد ادعایش متقاعد کند. پشت پرده این ماجرا چیست و چرا در چنین زمانی ادعاهای این چنین مطرح می شود؟
در حقیقت ائتلاف عبری عربی همواره به دنبال از بین بردن برجام است و با آمدن بایدن هم همه تلاششان را می کردند که مذاکرات وین به انجام نرسد. اشتباهی که ما کردیم یعنی آن قسمتی که سهم ما بود و البته امریکایی ها هم اشتباه و برآورد اضافه دارند این بود کهنباید می گذاشتیم که مذاکرات طولانی شوند. اتفاقا از ابتدا هم نظر مسئولین عالی رتبه کشورمان این بود که مذاکرات زودتر به نتیجه برسد. اما به هر حال قسمتی را ما مقصرش بودیم و قسمتی را هم امریکاییها.
ما می توانستیم به روش هایی رسیدن به نتیجه را سرعت می بخشیدیم. مثلا به عقیده من ما نباید مذاکرات را غیر مستقیم ادامه میدادیم. بلکه باید مذاکرات با ایالات متحده به صورت مستقیم صورت می گرفت تا منافع خارجی ازش حذف شود. در مذاکرات غیر مستقیم ما نمی دانیم که چگونه منافع دیگران دخیل می شود. مورد دیگر این بود که تلاش می کردیم در چارچوب برجام باشیم و از طرف مقابل هم بخواهیم در همین چارچوب باشد. یعنی نه ما و نه آنها انتظارات اضافه داشته باشیم. مجموع این عوامل اتفاقات را طولانی کرد و این زمان بهترین فرصت بود تا رژیم صهیونیستی به دنبال این باشد تا روابط ما با غرب را تخریب کند.
پس پشت پرده این ماجرا را می توانیم رقابت ها بر سر مساله ایران بدانیم. رژیم صهیونیستی به تازگی مدعی شده که ایران به زودی به سلاح هسته ای می رسد و از این حربه قدیمی هم برای پیشبرد اهدافش استفاده کرده، به نظر شما آیا این مرتبط است با این موضوع که تلاویو می خواهد ایران را تحت فشار قرار دهد؟
اگر اشاره شما به تشدید تنش ها فقط بحث کشتی است، ایران رسما این اقدام را نپذیرفته. از جهت مقطع زمانی این اتفاق مهم است .به هر صورت ایران یک عنصر تاثیرگذار و بازیگر در منطقه است و دست روی دست نمی گذارد که تمام منافع ملی اش از دست برود. اسراییل خودش رژیمی است که دانشمند هسته ای ما را ترور می کند وجهان اعتراضی نمی کند. این سناریو سازی است و شروع فشارها برای فشار بر ایران است تا در دور بعدی مذاکرات امتیازاتی گرفته شود.
این وضعیت هم درراستای اهداف غربی هاست و هم اینکه شرایط تازه ای را برای مذاکرات به وجود می آورد. حدس غربی ها این است که تیم تازه وزارت خارجه آن همراهی که قبلا می شد برای به تفاهم رسیدن را با غربی ها نداشته باشد. البته برای قضاوت هنوز زود است و ما فقط می توانیم حدس بزنیم و باید منتظر بمانیم تا ببینیم چه تیمی ایجاد می شود. شاید هم آنها قائل به سر پا نگه داشتن برجام نباشند.با این تلقی که غربی ها دارند که تیم بعدی وزارت خارجه نخواهد امتیازی به آنها بدهد، درصدد هستند تا وضعیت را به گونه ای ایجاد کنند که بتوانند امتیاز بگیرند.
اسراییلی ها انتظار دارند به خاطر ادعاهایشان در مورد کشتی، تحریم ها علیه ایران اضافه شود. آنها در روزهای اخیر دست به یارگیری زده اند تا هر طور شده فشار بین المللی علیه ایران ایجاد کنند و تا اندازه ای هم موفق عمل کرده اند. در چنین شرایطی ایا این خواسته که تهران به خاطر ادعای آنها تحریم شود وجود دارد؟ آنها حتی موضوع جنگ علیه ما را به راه انداخته اند.
این که خواسته اسراییلی ها باشد مشخص است. آنها علاقه مند هستند تا ایران مداوم در فشار باشد و قدرت سیاست خارجی اش در این کشاکش ها مستهلک شود. اما منهای خواسته تلاویو موضوع رابطه ایران و غرب هم مهم است و اصل موضوع به همین بستگی دارد. من معتقدم اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد تبعا غربی ها وارد جنگ با ایران نمی شوند و دست روی دست نخواهند گذاشت. بلکه از فشارهای تحریمی و منزوی کردن ایران استفاده خواهند کرد. اما این در شرایطی است گفتگوها در وین به نحوی به بن بست برسد.
جلسه ای در شورای امنیت بر سر این ماجرا تشکیل شده. ما می دانیم که اسراییل بعد از روی کار آمدن دموکرات ها دیگر آنقدر ها در واشنگتن محبوب نیست. در چنین وضعیتی آیا این رژیم امکان این را دارد که اجماعی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل شکل دهد؟
بستگی به روابط و تعامل ایران و غرب دارد. اینکه اسراییلی ها بتوانند از این طریق فشار بیاورند و لابی کنند و به قدرت رسانه ای خود روی بیاورند و بخواهند این کار را بکنند، اتفاق عجیب و بعیدی نیست. البته نه به این صورت که قطعنامه ای علیه ایران شکل بگیرد. بلکه همان جو سازی مطرح است. من معتقدم غربی ها خیلی علاقه مند نیستند که ایران را از دست بدهند یا وارد جدل بین ایران و رژیم صهیونیستی شوند.
بلکه به دنبال احیای توافق هسته ای هستند. من فکر می کند آنها به این فکر می کنند که با وارد کردن فشار بر ایران بتوانند امتیازگیری کنند و به نوعی ایران را مجاب کنند تا به خواسته هایشان که در طول شش دور مذاکرات شکل گرفته تن دهند. خواسته هایی که احتمالا ما تنها بخشی از آنها را می دانیم و نه همه آنها را.