رویداد۲۴ همانطور که پیش بینی می شد حسین امیرعبداللهیان از سوی ابراهیم رئیسی رئیس جمهور برای تصدی وزارت خارجه برای کسب رای اعتماد به مجلس معرفی شد. حسین امیرعبداللهیان کیست و چه سابقه ای در رزومه کاری او وجود دارد؟ نگاه کشورهای منطقه و غرب به وزیر خارجه جدید ایران چگونه است؟
امیرعبداللهیان از سال ۹۵ به عنوان دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین الملل در دو دوره علی لاریجانی و دوره محمد باقر قالیباف مشغول به کار بوده است. او متولد ۱۳۴۳ و دانش آموخته کارشناسی روابط دیپلماتیک از دانشکده وزارت امورخارجه بوده و کارشناسی ارشد و دکترای روابط بین الملل را از دانشگاه تهران است.
بیشتر بخوانید:دیپلمات محور مقاومت وزیر خارجه ابراهیم رئیسی/ امیرعبداللهیان سیاست خارجی ایران را به کدام سو می‌برد؟
امیرعبداللهیان از ابتدای دهه هفتاد در وزارت خارجه حضور دارد. وی از ابتدا در وزارت امور خارجه مشغول به کار بوده و در زمان وزارت علی اکبر صالحی به معاونت عربی و آفریقایی این وزارت خانه منصوب شد. او تنها سابقه یک دوره سفارت بحرین و معاونت سفیر در بغداد را در کارنامه فعالیت‌های دیپلماتیک خارج از کشور را دارد و از این رو به اندازه محمدجواد ظریف به انگلیسی تسلط ندارد.
در پنج سال گذشته برخی از رسانه‌ها از جمله تسنیم و مشرق تریبون حسین امیرعبداللهیان بوده‌اند. آغاز تبدیل این رسانه‌ها به بلندگوی امیرعبداللهیان در واقع مقارن با برکناری او از سمت معاومت عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه از سوی محمد جواد ظریف بود.
خرداد ماه سال ۹۵ خبر برکناری معاون عربی و افریقایی ظریف با جنجال‌های زیادی همراه شد. روز‌های بعد از این برکناری رسانه‌های اصولگرا از جمله خبرگزاری دانشجو، مشرق و تسنیم گزارش‌های متعددی از پشت پرده عزل امیر عبداللهیان منتشر کردند.
خبرگزاری دانشجو وابسته به بسیج دانشجویی در گزارشی رئیس جمهور را به برجام بازی با رهبران عربی متهم کرد و برکناری امیرعبداللهیان را در نتیجه در خواست کشورهای عربی خواند. این رسانه نوشت: «امیر عبداللهیان برکنار شد؛ همان طور که شیوخ حاشیه‌نشین خلیج فارس از روحانی خواسته بودند!»
این خبرگزاری مدعی شده است حسن روحانی اوایل امسال نامه‌ای محرمانه به امیر کویت نوشت و در آن «شیوخ عرب را به مذاکره دعوت کرد» و «عرب‌ها هم که با عنایت به تجربه مذاکرات هسته‌ای دولت یازدهم می‌دانستند منظورش از مذاکره چیست، آستین‌ها را بالا زدند و لیستی از خواسته‌های بی‌شرمانه‌شان را برای ایران فرستادند.»
به گزارش رویداد۲۴ خبرگزاری تسنیم برکناری امیرعبداللهیان را بی سلیقگی دیپلماتیک خواند و آن را نتیجه مشورت ظریف با آمریکایی‌ها خواند. این رسانه با استناد به خبر رسانه‌های غربی و عربی نوشت: گمانه‌های مختلفی وجود دارد که میگوید برکناری امیرعبداللهیان با سفر اخیر ظریف به اسلو و مذاکره با جان کری ارتباط مستقیم دارد.
واکنش‌ها به برکناری امیرعبداللهیان به رسانه‌های دست راستی ختم نشد و مجلس وزیر خارجه را برای پاسخ به شبهات به وجود آمده پیرامون این برکناری به صحن دعوت کرد. ظریف در پاسخ به اتهام لبیک به درخواست کشورهای عربی از سوی کریمی قدوسی با تندی اعلام کرد امیر عبداللهیان قرار بوده سفیر ایران در عمان باشد، اما به دلایل شخصی این سمت را قبول نکرده است.
وزیر امور خارجه ایران سپس به نماینده مشهد گفت که به او اجازه نمی‌دهد به خاطر منافع «کودکانه و کوچک» به سیاست خارجی جمهوری اسلامی توهین کند و با وجهه آن بازی کند.
ظریف خطاب به این نماینده مجلس گفته بود که به او اجازه نمی‌دهد که دروغ بگوید و به اعضای وزارت امور خارجه تهمت بزند. او گفت: «چه کسی از صحبت خصوصی آقای سرمدی با آقای امیرعبداللهیان به شما گزارش داده است؟ شما چگونه به خود جرأت می‌دهید که در صحن علنی مجلس خلاف بگویید؟»
از کریمی قدوسی جزییات «گفتگو‌های خصوصی سرمدی و امیرعبداللهیان» را جویا شدیم. کریمی قدوسی در گفتگو با رویداد۲۴ درباره این گفتگو‌ها گفته: در آن زمان سرمدی به امیرعبداللهیان گفته بود ما میخواهیم یک شو ایجاد کنیم و به طرف غربی پیامی بدهیم که سیاست‌های ما در غرب آسیا و افریقا که حوزه مقاومت است تغییر کرده و راه ارسال این پیام این است که شما را از این جایگا برداریم. به این دلیل ایشان را از این جایگاه که نقش موثری هم در آن داشتند برداشتند.
او ادامه داد: همان زمان برکناری امیرعبداللهیان مورد اعتراض ما قرار گرفت و سوال را ازظریف پرسیدیم. ایشان هم پاسخ تند و خارج از منطقی داد و گفت من اجازه نمی‌دهم کسی در مورد مدیران ما حرف بزند.
قدوسی گفت پاسخ ظریف بی ربط بود. بعد لاریجانی امیرعبداللهیان را به عنوان معاون بین الملل مجلس انتخاب کرد و در این مدت هم عملکرد خوبی داشته.
به گزارش رویداد۲۴ این نماینده مجلس با اذعان به اینکه حسین امیرعبداللهیان یکی از گزینه‌های اصلی وزارت خارجه ابراهیم رئیسی است گفت: بنده چهار سال قبل هم نظرم این بود که اگر رئیسی رای بیاورد، امیرعبداللهیان وزیر خارجه او باشد. امیدوارم رای خوبی در مجلس بیاورد و انتخاب شود.
اگر فرض را بر صحت ادعای کریمی قدوسی درباره دلایل برکناری امیرعبداللهیان بگذاریم، به این ترتیب انتخاب امیرعبداللهیان در دو حوزه حاوی پیام مهمی است؛ حوزه منطقه و برجام.
کریمی قدوسی در مورد رویکرد امیرعبداللهیان در حوزه منطقه میگوید: ایشان یک چهره شاخ در منطقه است. او معاونت غرب آسیا و آفریقا در وزارت خارجه را برعهده داشته و با مسائل بحرانی منطقه آشناست و این مسائل را هدایت میکرده.
او افزود: امیرعبداللهیان ارتباط خوبی با جبهه مقاومت دارد و انتخاب او برعکس پیامی است که ظریف به غربی‌ها میخواست بدهد. انتخاب ایشان منعکس کننده منشور سیاست خارجی رئیسی است.
این نماینده مجلس درباره رویکرد امیرعبداللهیان در قبال برجام هم گفت: در حوزه برجام او نقد‌های جدی به تیپ و نگاه مذاکره از موضع نرم دارد. نقدهایش را همیشه مطرح کرده. اوچهره متین و قابل قبولی برای عرصه دیپلماسی برای لغو تحریم هاست. در صحبت‌های رئیسی هم لغو همه تحریم‌ها از طرق دیپلماتیکی که جواب بدهد مطرح شد. ایشان گزینه مناسبی است و من از ایشان حمایت میکنم.
در صورت صحت این ادعاها، انتخاب امیرعبداللهیان به عنوان وزیر خارجه سیگنال روشنی به مذاکره کنندگان وین است. اینکه ایران همانطور که بار‌ها از سوی ابراهیم رئیسی مورد تاکید قرار گرفته، نه تنها قرار نیست بر سر موضوعات منطقه‌ای مذاکره کند بلکه رویکرد خصمانه‌تری را نیز در پیش گرفته است.
بر اساس گزارش کاظم غریب آبادی نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین، طرف‌های مذاکرات هسته‌ای وین مذاکره برای احیای برجام را به نوعی به مذاکره بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای گره زده اند و انتظار دارند بعد از احیای برجام این موارد نیز مورد گفتگوی طرفین قرار بگیرد.
با روی کار آمدن امیرعبداللهیان امید‌ها برای به سرانجام رسیدن مذاکرات احیای برجام یک بار دیگر کمرنگ می‌شود.
او در سال ۹۹ در گفتگو با تسنیم برجام را «عبرت بزرگی برای جهان معاصر» خوانده و گفته: رهبری در بحث مذاکرات هسته‌ای کار ارزشمندی انجام دادند و با حوصله و صبر و درایت فرصت دادند که امروز من و شما و میلیون‌ها نفر مثل ما نگوییم اگر مذاکره می‌کردیم امروز بهشت داشتیم و، چون مذاکره نکردیم به وضع امروز دچار شدیم. رهبر انقلاب اجازه دادند تا همه مسائل برای مردم و افکار عمومی آشکار شود و آنچه که خودشان با تجربه، علم و رفتارشناسی آمریکایی‌ها و غربی‌ها به آن رسیده بودند، برای مسئولان ما و نسل جوان کشور نیز روشن شد.
به گزارش رویداد۲۴ با این حال برحی گزارش‌های رسیده به دست رویداد ۲۴ حاکی از آن است که عباس عراقچی معاون محمد جواد ظریف که سکان مذاکرات هسته‌ای وین را در دست دارد همچنان در سمت خود باقی خواهد ماند و رویکرد مذاکره برای لغو تحریم‌ها با وجود روی کار آمدن امیرعبداللهیان ادامه خواهد یافت.
یک مقام اتحادیه اروپا به خبرگزاری فرانسه گفته است که ایران در پی روی کار آمدن ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور جدید آماده از سر گیری مذاکرات احیای برجام از ماه سپتامبر است.
این مقام که نخواست نامش فاش شود گفت که انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در این مذاکرات، که پنجشنبه هفته پیش در میان انتقاد‌های گسترده در مراسم تحلیف ابراهیم رئیسی شرکت کرد، در آن سفر با حسین امیر عبداللهیان مقامی که قرار است مسئولیت مذاکرات را در دولت تازه به عهده گیرد صحبت کرد.
این مقام گفت که مقام‌های جمهوری اسلامی گفته اند می‌خواهند "در اولین زمان ممکن" به میز مذاکره بازگردند.