طالبان که استفاده از اینترنت را در اولین دوران سلطه ی خود بر افغانستان ممنوع کرده بودند حالا رسانه های اجتماعی را به ابزاری قدرتمند برای رام کردن مخالفان و پخش پیام هایشان تبدیل کرده اند. آنها که اکنون کاملاً بر کشور مسلط هستند، از هزاران حساب توییتر که برخی رسمی و بعضی ناشناس هستند، برای تسکین شهروندان وحشت زده استفاده می کنند.
تصاویری که طالبان از صلح و ثبات افغانستان ارائه می کند با صحنه های پخش شده در سراسر جهان از خروج آمریکا از فرودگاه کابل یا فیلم ضرب و شتم و شلیک به معترضان در تضاد شدید است. آنچه طالبان در فضای مجازی به اشتراک می گذارد، نمایانگر قدرت دیجیتالی ای است که این گروه مسلح در طول چندین سال شورش به دست آورده است. همچنین نمایی از نحوه استفاده طالبان از این ابزارها برای حکومت بر افغانستان نشان می دهد، در حالی که این گروه به اصول بنیادگرایانه و گرایش های خشونت آمیز خود پایبند است.
رسانه های اجتماعی افغانستان ممکن است شاخص ضعیفی از احساسات عمومی باشد، زیرا بسیاری از منتقدان طالبان و حامیان دولت مورد حمایت آمریکا منزوی شده اند. طالبان یک کمپین در رسانه های اجتماعی طی هفته های اخیر به راه انداخته است که بعید نیست به تشویق نیروهای امنیتی افغان برای تسلیم و زمین گذاشتن سلاح هایشان کمک کرده باشد. طالبان نشان داده است که می تواند پیام خود را به طور موثر در رسانه های اجتماعی به گوش مخاطبان برساند.
توماس جانسون، استاد دانشگاه عالی نیروی دریایی در مونتری کالیفرنیا می گوید: طالبان ها تشخیص دادند که پیروزی در جنگ باید از طریق ارائه ی روایت و داستان های مورد نظر خودشان در فضای مجازی انجام شود. رسانه های اجتماعی برای طالبان ها بسیار مفید است، اغلب مردم در شهرها تلفن همراه دارند و طالبان ها می توانند از این فضا استفاده کنند تا به مردم بگویند که باید چه کار کنند.
البته باید توجه داشت که طالبان با همان تاکتیک های آنلاینی که برای تقویت قدرت خود استفاده کردند، هدف قرار خواهند گرفت. همانطور که در جنبش هایی مانند بهار عربی معترضان از رسانه های اجتماعی برای سازماندهی و تجمع استفاده کردند. ارتباطات جدید افغانستان با بقیه جهان به مخالفان طالبان در افشای هرگونه جنایات این گروه مسلح و تقویت حمایت از مقاومت کمک خواهد کرد. در همین ارتباط، در حال حاضر، هشتگ هایی مانند #DonotChangeNationalFlag با ترکیبی از پشتیبانی داخلی و خارجی در حال گسترش است.
طالبان به چنین گزارش هایی مبنی بر سرکوب و قتل های تلافی جویانه توسط شبه نظامیان پیروز پاسخ داده و در پیام هایی بر تمایل خود به صلح و وحدت تاکید کرده است. طالبان، آمریکایی ها و دیگر خارجی ها را عامل اصلی سال ها درگیری در افغانستان معرفی می کند. ایده ای که با استفاده از تصاویر حیرت انگیز این هفته از فرودگاه کابل بر آن تأکید شد.
با انتشار تصاویر مربوط به چسبیدن پناهجویان ناامید به هواپیمای آمریکایی، قاری سعید خوستی، یکی از شناخته شده ترین طرفداران با نفوذ طالبان در شبکه های اجتماعی با مردم همدردی غم انگیزی داشت و گفت: من با دیدن این وضعیت شما سخت گریه کردم. ما 20 سال است که برای شما گریه کرده ایم. ما به شما گفتیم که اشرف غنی به عنوان یک فرد طرفدار غرب هرگز به شما وفادار نخواهد بود. ما شما را بخشیدیم، به خدا سوگند. ما نمی خواهیم این وضعیت در افغانستان وجود داشته باشد، لطفا به خانه های خود بازگردید.
با این وجود، طالبان که مردم آن را با اعدامهای عمومی و گاهی سنگسار در دوران حکومتش در سالهای 1996 تا 2001 می شناسند، تا حد زیادی پیامهای امیدوارکننده ای منتشر کرده است. روزنامه نگاران طرفدار طالبان در خیابان های شهرهای تازه تصرف شده با میکروفن هایی با روکش آبی حرکت می کنند و فیلم هایی از آرامش مردم ارائه می دهند.
بنیامین جنسن، یکی از اعضای اندیشکده ی شورای آتلانتیک می گوید: طالبان نیازی ندارد، پیام هایی منتشر کند تا به یاد مردم بیاورد که وحشی است. مردم این را می دانند. طالبان نیاز دارد چیزهایی را منتشر کند که نشان دهد این گروه می تواند کشور را اداره و متحد کند.
طالبان توانسته اند بسیاری از خواسته های خود را در اینترنت منتشر کنند. حتی با وجود مسدود شدن حساب های اعضای این گروه مسلح در شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک و یوتیوب، ده ها حساب جدید باز کرده اند. تلاش شبه نظامیان بر استفاده از توییتر متمرکز شده است، جایی که فعالیت طالبان در آن به طور مستقیم ممنوع نیست.
برخی از مخالفان طالبان فریادهای اعتراضی سر داده اند. در مقابل، دیگران سکوت کرده و گزارشات خود را در مورد مطالبی که می تواند آنها را در معرض خطر قرار دهد، پاک کرده اند. یک فوتبالیست زن این هفته به هم تیمی های سابق خود هشدار داد که عکس هایشان را از فضای مجازی بردارند. فیس بوک و توییتر اعلام کرده اند که برای محافظت از حساب ها اقداماتی انجام خواهند داد.
یک معلم در دانشگاه ننگرهار جلال آباد که خواست نامش فاش نشود، گفت که تعداد زیادی از دانش آموزانش که در مبارزات ضد طالبان شرکت کرده بودند، حساب های رسانه های اجتماعی خود را غیرفعال کرده اند.
افغانستان امروز با سال 2001 که استفاده از اینترنت در آن ممنوع بود، فاصله زیادی دارد. در دولت تحت حمایت ایالات متحده استفاده از تلفن های همراه تا حد زیادی افزایش یافت. بر اساس گزارش استاتیستا، یک شرکت تحقیقات بازار، کاربران تلفن همراه افغانستان از یک میلیون نفر در سال 2005 به بیش از 22 میلیون نفر در سال 2019 افزایش یافت. کارشناسان تخمین می زنند که اکنون 70 درصد مردم به تلفن همراه دسترسی دارند.
بیشتر بخوانید: دیدار محرمانه رییس سیا با ملا برادر در کابل
ده ها میلیون افغان در حال حاضر دارای تلفن های همراه هستند که آنها را با جهان خارج به طریقی که در زمان اولین حکومت طالبان غیرممکن بود، متصل می کنند. امروز طالبان به جای اینکه به ممنوعیت استفاده از فضای مجازی برای مردم اقدام کند، خودش با جدیت در آن فعالیت دارد. طالبان به سرعت اینترنت را به عنوان ابزاری جدید برای تبلیغ، گسترش پیام های مکتوب و راه اندازی ایستگاه های رادیویی چریکی در نظر گرفته است. آنها پس از قطع خدمات وب سایت ها به بازیابی آنها عادت کرده اند و تاکتیک های پیشرفته ای را در فضای اینترنت به کار می گیرند. یک گزارش نشان داد که چگونه طالبان از هشتک های متداول برای ایجاد رعب و وحشت در میان رای دهندگان در انتخابات سال 2019 استفاده کردند.
رهبران طالبان برای جلب حمایت خارجی ها در هفته های اخیر به انتشار پیام هایی به زبان انگلیسی و پخش رویدادهای مطبوعاتی مستقیم روی آورده اند. العماره، وب سایت رسمی طالبان ها به زبانهای انگلیسی، پشتو، دری، اردو و عربی مطلب منتشر می کند.