رویداد۲۴ لیلا فرهادی: نخستین حضور حسین امیرعبداللهیان در یک محفل دیپلماتیکبه عنوان وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی دست کم با سه حاشیه همراه بود، سخنرانی دست و پا شکسته به زبان عربی، اشتباه در بیان آمار روابط تجاری و اشتباه در نحوه ایستادن در جمع مقام‌های حاضر برای گرفتن عکس کنفرانس از جمله اشتباهات امیرعبداللهیان در کنفرانس بغداد بود. همگی این اشتباهات نیز بیانگر ناآگاهی و مبتدی بودن او برای قرار گرفتن در این جایگاه است.
حواشی حضور وزیر جدید امور خارجه ایران بیش از هر چیز مورد توجه رسانه‌های عربی قرار گرفته است.
امیرعبدللهیان در کنفرانس بغداد به زبان عربی سخنرانی کرده اما حتی روخوانی او از متن عربی نیز چنگی به دل نمی‌زد. این در حالی است که پیشتر گفته می‌شد امیرعبداللهیان به زبان عربی مسلط است و حتی در صفحه ویکیپدیای او نیز نوشته شده که امیرعبداللهیان به زبان عربی و انگلیسی مسلط است. امیرعبداللهیان برای چند سال سفیر ایران در بحرین بود.
به گزارش رویداد۲۴ سخنرانی امیرعبداللهیان در کنفراس بغداد کاربران عرب شبکه‌های مجازی را نیز ناامید کرده است. برخی کاربران عرب توییتر نه تنها لهجه امیرعبداللهیان بلکه ادبیات ابتدایی متن او را نیز مورد انتقاد قرار دادند.
حسین امیرعبداللهیان به مدت سه سال در سمت معاونت عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه مشغول به کار بوده. بسیاری از ناظران معتقدند قرارگیری در این سمت نیازمند تسلط به زبان کشورهای منطقه یعنی عربی است.
سه سال پس از حضور امیرعبداللهیان در این سمت، او با دستور محمد جواد ظریف وزیر خارجه وقت ایران برکنار شد. برکناری امبرعبداللهیان از سمتش با حواشی زیادی همراه بود. نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری در اعتراض به برکناری او، محمد جواد ظریف وزیر خارجه وقت را به مجلس فراخواندند تا توضیحاتش را بشنوند هرچند از توضیحات او قانع نشدند و همچنان امیرعبداللهیان را بهترین گزینه برای معاونت عربی وزارت خارجه می‌دانستند.
در جریان رای اعتماد به وزرای پیشنهادی رئیسی، بسیاری از نمایندگان مجلس تسلط امیرعبداللهیان به زبان عربی را دلیل کفایت او برای مقام وزارت خارجه عنوان می‌کردند. علی علیزاده نماینده مراغه در مجلس درباره تسلط او به زبان عربی گفته بود: تسلط به این زبان نشان می‌دهد که وی علاقه و تخصص خاصی به حوزه خاورمیانه دارد و نباید این شاخصه را نادیده بگیریم.
برخی رسانه‌های نزدیک به سپاه درسال‌های اخیر مسئولیت رپورتاژ امیرعبداللهیان به عنوان کارشناس بلامنازع سیاست خارجی را برعهده داشتند. این رسانه‌ها نیز بر تسلط امیرعبداللهیان به زبان عربی تاکید ویژه‌ای می‌کردند. خبرگزاری دانشجو تسلط امیرعبداللهیان به زبان عربی را «از امتیازات مثبت او در مقایسه با ظریف» خوانده بود!
حاشیه دوم حضور امیرعبداللهیان در بغداد، نحوه ایستادن او برای عکس کنفرانس بود. در اصول تشریفات دیپلماتیک، جای ایستادن و نشستن مهمانان در جلسات رسمی و غیر رسمی از روز‌های قبل توسط تیم تشریفات دولت میزبان تعیین و به همراه کنداکتور برنامه شامل زمان سخنرانی هر یک از مهمانان، در اختیار تیم‌های تشریفات دولت‌های مهمان قرار می‌گیرد.
در مورد کنفرانس بغداد نیز انتظار می‌رود همین رویه انجام شده باشد. با این وجود حسین امیرعبداللهیان در اقدامی عجیب بخشی از این تشریفات را دور زده است.
قرار گرفتن او در کنار مقام‌های اول کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس و نه در کنار وزرای خارجه حواشی بسیاری به همراه داشت.
راشا تودی عربی در گزارشی نوشته در زمان عکس دسته جمعی مقامات حاضر در کنفرانس بغداد، امیرعبداللهیان به جای ایستادن در جایگاه وزرای خارجه در کنار سران دولت‌ها ایستاد که نقض آشکار پروتکل‌های دیپلماتیک بود.
پایگاه خبری روداو متعلق به کردستان عراق، سی ان ان عربی و العربیه عربستان نیز به این اشتباه دیپلماتیک امیرعبداللهیان اشاره کرده‌اند.
العربیه اما به یک مساله دیگر هم اشاره کرده و گفته عدم ایستادن امیرعبداللهیان در ردیف دوم به این دلیل بود که باید در کنار وزیر خارجه عربستان فیصل بین فرحان قرار می‌گرفته.
سی ان ان به انتقادات گسترده برخی کاربران عرب به وزیر خارجه ایران اشاره کرده است. عبدالرحمن الروقی کاربر عربستانی توییتر نوشته «وزیر خارجه ایران همه تلاشش را کرده که نخست وزیر عراق را در مقابل مهمانانش شرمنده کند. او در سخنرانی خود بی‌ادبانه حرف زده و در زمان عکس یادگاری نیز جای شیخ محمد بن راشد رئیس دولت امارات را گرفته.»
بیشتر بخوانید:ابراهیم و پوپولیسم محمود!/ رئیسی در ابتدای مسیری که احمدی نژاد در انتهای آن است
سی ان ان عربی نیز به احتمال نقش وزیر خارجه عربستان در این جنجال اشاره کرده و گفته برخی معتقدند دلیل اینکه امیرعبداللهیان ردیف دوم نرفته این بوده که باید در کنار فیصل بن فرحان می‌ایستاده.
در توییتر تصویری دست به دست می‌شود که جایگاه مقامات در زمان عکس یادگاری را نشان می‌دهد. درستی این تصویر به تایید رسانه‌های معتبری، چون سی ان ان نرسیده اما راشا تودی مدعی است که این تصویر درست است.
سی ان ان عربی گفته نمی‌داند این برگه که مشخص کننده جای مقامات است از قبل به وزیر خارجه ایران داده شده یا از او خواسته شده که در آن محل خاص بیاستد یا نه.
فراس الیاس استاد علوم سیاسی و روزنامه نگار عراقی در توییتر خود نوشته «با اینکه قبل از ایستادن برای عکس به امیرعبداللهیان هشدار داده بودند و یک برگه را نیز به او داده بودند که جایگاهش در ردیف دوم را نشان می‌دهد، او همچنان اصرار داشته که کنار روسای دولت قدم بزند و کنار آن‌ها در ردیف اول و جای محمد بن راشد بایستند که این نقض آشکار پروتکل‌های دیپلماتیک است.»
او تصویری را از ویدئوی حرکت مقامات به سمت محل عکاسی جدا کرده و مدعی است که برگه‌ای که به امیرعبداللهیان در این تصویر داده‌اند، در واقع محل ایستادن او در زمان عکاس بوده.
به گزارش رویداد۲۴ سی ان ان عربی نوشته به عقیده برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی، امیرعبداللهیان از جایگاه خودش خبر داشته، اما برای نمایش آنچه «تجسم هژمونی و واقعیت ایران» خوانده شده اقدام به چنین کاری کرده است.
حامیان دولت رئیسی در توییتر اقدام امیرعبداللهیان به ایستادن در کنار روسای دولت‌ها به جای ایستادن در ردیف وزرای خارجه طبق اصول تشریفات دیپلماتیک را بازگشت «دیپلماسی عزت» به کشور خوانده‌اند! هشتگ دیپلماسی عزت در حمایت از اقدام ناشیانه امیرعبداللهیان در توییتر پر بازدید شده است!
خبرگزاری تسنیم، خبرگزاری متعلق به سپاه که چهارسال گذشته را به ابراز ارادت به امیرعبداللهیان گذرانده در یک گزارش مفصل اقدام وزیر خارجه را توجیه کرده است.
این رسانه تلاش امیرعبداللهیان برای عدم قرارگیری در کنار فیصل بن فرحان را تکذیب کرده و گفته: «حسین امیرعبداللهیان» به محض ورود به محل گرفتن عکس یادگاری، در جای ثابت و مشخصی ایستاده و آن را تغییر نداده است.
به گزارش رویداد۲۴ این رسانه مدعی شده قبل از اینکه مقامات شرکت کننده در کنفرانس برای عکس یادگاری حاضر شوند، تیم تشریفات میزبان با تیم تشریفات هر کشوری محل استقرار مقام مربوطه را چک و تعیین کرده بود.
این ادعای تسنیم به این معناست که جای ایستادن امیرعبداللهیان به تشخیص دولت میزبان در کنار سران کشور‌ها به جای همتایان خارجی او بوده است. ادعایی که عجیب و غیرقابل باور به نظر می‌رسد.
در اصول تشریفات دیپلماتیک، به طور معمول رئیس دولت مهمان در وسط قرار گرفته و مهمانان ویژه را در سمت راست و چپ خود قرار می‌دهد. در آمریکا اصولا مهمان ویژه آقا سمت راست و مهمان ویژه خانم سمت چپ میزبان می‌ایستند.
در مورد عکس یادگاری کنفرانس بغداد نیز به نظر می‌رسد قرار بوده همین اصل اجرایی شود. در تصویر مشخص است که امیرعبداللهیان توازن را بر هم زده است. ظاهرا قرار بوده مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در وسط، و به ترتیب در سمت راست او (سمت چپ تصویر) امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و شیخ تمیم بن حمد امیر قطر و سمت چپ او ملک عبدلله دوم پادشاه اردن، عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر و شیخ محمد حاکم امارات قرار بگیرند.
پشت سر در محل وزرای خارجه نیز از سمت راست تصویر قرار بوده به ترتیب دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی، امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران، فیصل فرحان وزیر خارجه عربستان، مولود چاووش اغلو وزیر خارجه ترکیه، احمد ابوالغیظ دبیر کل اتحادیه عرب و نایف بن فلاح الحجرف دبیرکل شورای همکاری‌های خلیج فارس قرار بگیرند.
برخی کاربران مدعی شده‌اند که شیخ محمد بن راشد حاکم دبی در اعتراض به این اقدام محل سالن اجلاس را ترک کرده. تسنیم این خبر را تکذیب کرده و به نقل از یک مقام عراقی نوشته: «حاکم دبی بعد از سخنرانی قرار بوده اجلاس را ترک کند و خروج او ارتباطی به مساله دیگری نداشته.»
علاوه بر حواشی یاد شده، امیرعبداللهیان در سخنرانی خود یک اشتباه آماری نیز داشته که با تذکر مقام عراقی اصلاح شده است.
او میزان تبادلات تجاری بین ایران وعراق را ۳۰۰ میلیارد دلار اعلام کرد. در پی اعلام این عدد عجیب و غریب و بزرگ، وزرای عراقی و مقامات این کشور برآشفته شدند. تصویر ناراحتی آن‌ها توسط رسانه‌ها برداشته و منتشر شده. لنز دوربین خبرنگاران خشم یکی از اعضای هیات عراقی بعد از اعلام این آمار را به خوبی نمایش داده است.
عیسی النهاری خبرنگار عراقی گفته وزرای دولت عراق بعد از شنیدن عدد حجم تبادلات بین ایران و عراق، امیرعبداللهیان را مسخره کرده‌اند.
کلیپ‌های متعددی در توییتر و فیس بوک عراقی‌ها بازنشر شده که از رفتار وزیر خارجه ایران انتقاد کرده و آن را مایه خجالت عراق در جریان کنفرانس بغداد خوانده‌اند.
دولت ابراهیم رئیسی در نظر و عمل یادآور دولت‌های نهم و دهم محمود احمدی نژاد است. آغاز پرحاشیه امیرعبداللهیان نشان می‌دهد علی الظاهر قرار است از منظر بی توجهی به قراداد‌های بین المللی و پروتکل‌های دیپلماتیک هم خاطرات هشت ساله دولت احمدی نژاد تداعی شود.
تیم مجرب وزارت خارجه در هشت ساله جای خود را به اعضای تیم دیپلماسی دولت جدید جمهوری اسلامی داده و به نظر می‌رسد در چهار سال آینده باید منتظر «ناهماهنگی‌های غیرعمدی» متعددی در عرصه بین‌المللی باشیم که همگی تنها به تمسخر و پایین آمدن شان هیئت ایرانی منجر خواهد شد.