رویداد۲۴ دکتر محمدرضا شانه‌ساز رئیس سازمان غذا و دارو در یک برنامه تلویزیونی درباره وضعیت ارز برای تامین دارو و واکسن گفت: واقعیت مطلب این است که علی‌رغم همه مشکلاتی که در زمینه تحریم‌ها وجود دارد، ما خصوصا در سال ۱۴۰۰، ظرف ۳ ماه گذشته مشکل خاصی در زمینه تامین ارز برای دارو و واکسن نداشتیم و میزان موارد کمبود هم به دلیل همین تامین به شدت کاهش پیدا کرده است.
وی افزود: البته واقعا صرفه‌جویی‌هایی هم شده است. به طوری که در سال ۱۳۹۷ حدود ۴.۲ میلیارد دلار تامین دارو و تجهیزات ارزبری داشت، اما سال ۱۳۹۸ با پیگیری‌ها و صرفه‌جویی‌ها و توجه به تولید داخلی به ۳.۴ میلیارد دلار توانستیم برسیم. در سال ۱۳۹۹ هم میزان مصرف ارزمان بدون کرونا، ۲.۸۴ میلیارد بود که به دلیل توجه به تولید داخل بود و ۵۶۰ میلیون دلار هم ارزبری مستقیم دارو و تجهیزا مربوط به کرونا بود. از بانک مرکزی تشکر می‌کنم که به‌ویژه در زمینه واکسن، ارز را به موقع تامین کرده و در سال جاری در این زمینه مشکل خاصی نداشتیم.
شانه‌ساز بیان کرد: در زمینه دارو ۳۱ درصد صرفه‌جویی ارزی ایجاد کردیم. در حوزه تجهیزات پزشکی ۲۲ درصد و در حوزه شیر خشک و مکمل ۷۴ درصد صرفه‌جویی ایجاد کرده‌ایم. مجموعا ۱۰ درصد برای مواد اولیه تولیدی، ارزی‌بری را افزایش دادیم و در عوض حدود ۲۹ تا ۳۰ درصد ارزبری‌مان در زمینه واردات و کالا‌های ساخته شده، کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: بازار تولید داخلی ما در سال ۱۳۹۹ نسبت به سال ۱۳۹۷، بالغ بر ۸۲ درصد رشد کرد. در مجموع در حوزه تجهیزات و مکمل‌ها ۹۲ درصد رشد بازار تولید داخلی‌مان بوده و ۲۱ درصد بازار واردات‌مان کوچک شده است. در شرایط کرونا توجه به تولید داخلی باعث جهش‌هایی شد. به عنوان مثال قبلا روزانه ۱۵۰ هزار ماسک تولید می‌کردیم که در دوران کرونا به ۴۵ میلیون عدد تولید ماسک در روز رسیدیم.
رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه درباره وضعیت تامین واکسن کرونا و واکسیناسیون علیه کرونا در کشور گفت: ابتدا با توجه به این که عمده مرگ و میر کرونا در سنین بالا اتفاق می‌افتاد و ۲۷ تا ۲۸ داروساز هم از دست دادیم، واکسیناسیون را از سنین بالا آغاز کردیم.
وی افزود: خوشبختانه عدد ۸۵ درصد را در این سنین رد می‌کنیم. یعنی ۸۵ درصد افراد بالای ۶۰ سال واکسینه شده‌اند. البته خیلی‌ها خودشان مراجعه نکردند. از این به بعد روش واکسیناسیون هوشمند دنبال می‌شود. در عین حال گروه‌های شغلی خاص که بیشتر در معرض خطر هستند، مانند رانندگان وسایل نقلیه عمومی، هنرمندان و ... اکنون در اولویت‌های واکسیناسیون هستند.
شانه‌ساز گفت: در حال حاضر دسترسی ما به واکسن دارد بیشتر می‌شود. روز گذشته ۲.۵ میلیون دوز واکسن وارد کشور شد. بیش از ۳۵ میلیون دوز واکسن داشتیم که ۳۰ میلیون دوز آن تزریق شده و ۵ میلیون دوز الان داریم. در هفته آینده اعداد بالاتری تامین می‌شود و سرعت واکسیناسیون در یکی ۲ ماه آینده به شدت بالاتر خواهد رفت.
وی با بیان این که بی‌اخلاقی در زمینه تامین واکسن برای سایر کشور‌ها به وفور اتفاق افتاد، ادامه داد: علی‌رغم این که واقعا پیش‌خرید کردیم و با همه مشکلاتی که در زمینه انتقال ارز داشتیم، این اقدام انجام شد. ۱۶.۸ میلیون دوز از کووکس خریداری کردیم و خود سازمان جهانی بهداشت هم اعلام کرد که کشور‌های سازنده همکاری نکردند.
او گفت: با محموله جدیدی که دیروز به دست‌مان رسید، تاکنون ۴.۵ میلیون دوز واکسن از سبد کووکس در اختیارمان قرار گرفته است.
رئیس سازمان غذا و دارو درباره تاثیر واکسن‌های مختلف و ادعای بی‌کیفیتی واکسن سینوفارم اظهار کرد: پلتفرم‌های تولید واکسن متفاوت است. اصلا این طور نیست که سینوفارم درجه ۲ داشته باشیم. واقعا متاسفم از این که برخی نشریات اخباری را به مردم منعکس می‌کنند که باعث آشفتگی بیشتر ذهن‌ها می‌شود. تمام سینوفارمی که گرفتیم از منبع پکن بوده است. البته پرونده سینوفارم ووهان در حال بررسی است و باید نظرات دقیق کارشناسی درباره آن مطرح شود.
وی افزود: این که به دروغ به مردم این مباحث را بگویند و ترس ایجاد کنند، غیراخلاقی است و فکر می‌کنم کسانی که نگاه اقتصادی و تاجرمآبانه دارند، پشت این مباحث هستند. ما اعلام کردیم که اگر مدارکی در این زمینه ارائه نشود، برای صیانت از آرامش روحی و روانی مردم از نشریه‌ای که این خبر را به دروغ منتشر کرده، حتما شکایت خواهیم کرد.
شانه‌ساز با بیان این که سازمان غذا و داروی ایران از سال ۱۳۹۱ به عنوان یک سازمان نظارتی قوی در سازمان جهانی بهداشت شناخته شد، گفت: باید توجه کرد که واکسن‌های مختلف روش‌های مختلف تولید دارند و بعضا ایمنی‌زایی و عوارض متفاوت دارند. ممکن است یک واکسن ایمنی‌زایی پایین‌تری داشته باشد، اما عوارضش هم به همین میزان کمتر است و برعکس. در هر حال در جهش‌های ویروسی هم ایمنی‌زایی متفاوت خواهد شد. واکسن‌هایی که تاکنون گرفتیم، هیچ یک زیر ۷۰ تا ۷۵ درصد ایمنی‌زایی نداشتند و بالای ۷۰ درصد ایمنی‌زایی داشتند. در تولید داخل هم ارقام قابل دفاع و خوبی در زمینه میزان ایمنی‌زایی داریم.
این مسئول درباره واکسیناسیون نوجوانان و کودکان علیه کرونا در کشور هم گفت: واکسیناسیون کودکان و نوجوانان علیه کرونا از اولویت‌های جدی است و امیدواریم از اواخر شهریور یا اوایل مهرماه تولید واکسن‌های پاستور را داشته باشیم. البته واکسن‌های دیگر هم دارند این مطالعه را روی سنین پایین‌تر انجام می‌دهند مانند سینوفارم.
شانه‌ساز گفت: بر اساس گزارش‌هایی هم که تاکنون داشته ایم، ظاهرا نتایج خوبی داشته‌ند. جزو اولویت‌ها است که واکسیناسیون را زیر ۱۸ سال ببریم و امیدواریم بتوانیم در داخل هم این واکسن‌ها را تامین کنیم. من واقعا امیدوار هستم که این سنین واکسن دریافت کنند. به هر حال سرعت تامین واکسن در داخل و همزمان افزایش سرعت تولید، این امید را به شدت جدی کرده و فکر می‌کنم تا قبل از آذر بتوانیم زیر ۱۸ سال را هم واکسینه کنیم.
او گفت: واکسیناسیون حتما باید انجام شود، اما ماسک‌زدن، رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی، عدم دورهمی و ضدعفونی‌کردن مرتب دست‌ها هم نباید فراموش شود. ما در واکسیناسیون هدفمند کار کردیم و گروه در اولویت را زودتر واکسینه کردیم. قطعا سرعت واکسیناسیون هم باید بیشتر شود که می‌شود.
رئیس سازمان غذا و دارو درباره برخی انتقادات مبنی بر این که پول واکسن برای تامین دارو‌هایی مانند رمدسیویر صرف شد، گفت: برای بحث واکسن تاکنون یک میلیارد دلار در نظر گرفته شده که کاملا جدا از ارز دارو و تجهیزات است؛ بنابراین پول واکسن ربطی به ارز دارو و تجهیزات نداشته است. آن چه در بحث مصرف دارو وجود دارد، این است که یک مرتبه مصرف ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار عددی رمدسیویر به نحوی به دلیل تعداد تجویز که با موجی که ایجاد شد، همخوانی نداشت، افزایش یافت و بالای ۴ تا ۵ میلیون رفت. علی‌رغم اینکه ۷، ۸ تولیدکننده داشتیم و ذخایر را در نظر گرفته بودیم، طبیعی است که با این حجم افزایش دچار کمبود شدیم.
شانه‌ساز درباره وضعیت تولید واکسن‌های داخلی گفت: ما در زمینه تولید واکسن جزو ۶ کشوری هستیم که توانستیم در دنیا واکسن را تولید کنیم و به مصرف برسانیم. ان‌شاءالله واکسن تولید داخلی آنفلوآنزا هم امسال وارد بازار می‌شود. در بحث مواد اولیه دارویی ما ۸۷ قلم ماده اولیه داشتیم که ۲۹۹ میلیون دلار صرفه‌جویی ایجاد کرد. ما همه پلتفرم‌های واکسن را در کشور کار می‌کنیم.