رویداد۲۴ فرهاد منتصر کوهساری درباره ترخیص و خروج کالاهای اساسی از بنادر اظهار کرد: تأمین ارز اولویت اصلی واردات کالاهای اساسی است و اگر ارز تأمین شود، در خصوص سایر زیرساخت‌ها مشکلی نداریم.
وی افزود: با اقداماتی که سازمان بنادر با همکاری ارگان‌های ذی‌ربط شامل سازمان ملی استاندارد، سازمان راهداری، شرکت راه آهن، شرکت بازرگانی دولتی (GTC)، شرکت پشتیبانی امور دام و …انجام داد، با توجه به اینکه حدود ۲ میلیون کالای ترخیص شده از سوی گمرک در بندر امام خمینی (ره) قرار داشت، تلاش کردیم این کالا‌ها هر چه سریع‌تر ترخیص شود.
معاون امور بندری و مناطق ویژه اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: در خرداد ماه میانگین تعداد کامیون‌های خروجی از بنادر کشور در روز ۱۵۰۰ دستگاه کامیون بود، اما در پی برگزاری جلسات منظم با دستگاه‌های مرتبط به میانگین روزانه ۲۵۰۰ دستگاه کامیون رسیده‌ایم حتی در برخی روز‌ها در مرداد ماه به ۲ هزار و ۷۳۶ دستگاه کامیون و ۷۵ تا ۹۰ دستگاه واگن، خروجی از بندر امام (ره) در روز هم رسید.
وی خاطرنشان کرد: این اتفاق سبب شد تا میزان کالاهای اساسی ذخیره شده در بنادر کشور از ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تن کاهش پیدا کند.
منتصر کوهساری گفت: در بندر امام خمینی ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالای اساسی رسوبی داشتیم که به کمتر از ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن رسیده است و این روند نزولی همچنان ادامه دارد. یعنی خروجی کالا از بنادر به سرعت در حال پیشروی است.
عضو هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: کاری که ما باید انجام دهیم این است که باری که از کشتی‌ها تخلیه و به سیلوها، انبار‌ها و مخازن روغن می‌رود با خروجی که از بنادر کشور به مقاصد بازار، سیلوداران، مرغداران و دامداران حمل می‌شود، به یکدیگر نزدیک شوند.
وی تأکید کرد: از دید ما اگر بتوانیم میانگین بارگیری کامیون‌ها از بندر امام خمینی (ره) را به روزانه ۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه کامیون برسانیم، به شدت در تخلیه کالاهای اساسی مؤثر است. همچنین باید بارگیری کامیون‌ها در بندر امیرآباد را به ۴۰۰ دستگاه و بندر شهید رجایی را به ۶۰۰ دستگاه برسانیم.
منتصر کوهساری گفت: اقدام خوب دیگری که سازمان بنادر با هماهنگی صاحبان کالا انجام داد این بود که کشتی‌های بار را که به لنگرگاه بندر امام خمینی (ره) می‌آمدند، بین بندر امام و بنادر شهید رجایی و شهید بهشتی (چابهار) توزیع کردیم که این روش را ادامه خواهیم داد.
وی افزود: یکی دیگر از اقدامات این سازمان، توجه به موضوع حمل یکسره است که هم در بندر امیرآباد و هم بندر انزلی در دستور کار قرار دارد تا غلاتی که وارد بنادر می‌شود، حمل یکسره کامیونی به سیلو‌های کشور داشته باشند؛ همچنین حمل یکسره برای ذرت و غلات به واگن را هم در دستور کار قرار دادیم؛ نتیجه این اقدامات، نزدیک شدن خروجی‌ها از بنادر به ورودی‌هایمان است.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا کشتی‌های حمل کالاهای اساسی اکثراً به بندر امام خمینی (ره) می‌روند که این همه رسوبی کالای اساسی در این بندر داشته باشیم؟ گفت: ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن، موجودی بندر امام خمینی (ره) است که رسوبی محسوب نمی‌شوند، ولی به هر حال بندر امام خمینی (ره) هاب غلات است و همه کالاهای اساسی بلافاصله به انبار‌ها و سیلوها منتقل می‌شوند؛ اما در بندر شهید رجایی بیشتر مخازن روغن و برای بندر بوشهر انبار‌های ذخیره برنج داریم در بندر چابهار هم انبار داریم، اما ظرفیت این بندر بیشتر برای حمل یکسره کالاست و انبار‌های آن برای ذخیره غلات ظرفیت کافی ندارد. اگر بندری آمادگی حمل یکسره داشته باشد، به بندر هدف اعزام می‌شود.
منتصر کوهساری یادآور شد: در بنادر کشور موجودی کالاهای اساسی به شدت در حال کاهش است مثلاً در بندر امیرآباد از ۴۰۰ هزار تن به ۲۸۸ هزار تن کاهش موجودی کالای اساسی رسیده‌ایم؛ این روند خوبی است؛ موجودی در نوشهر از ۲۱۰ هزار تن به ۱۶۷ هزار تن کاهش پیدا کرده است؛ بندر آستارا هم اخیراً برای تخلیه کالاهای اساسی آماده سازی شده که ۱۸ هزار تن غلات در این بندر دپو شده است ۶ فروند کشتی دیگر هم به این بندر اعزام شده است؛ بندر فریدونکنار نیز در زمره بنادر مقصد کالاهای اساسی قرار گرفته است.
وی بیان کرد: نکته‌ای که باید رعایت شود این است که تأمین ارز کالاهای اساسی به سرعت انجام شود و نباید کشتی‌ها در لنگرگاه بمانند و جمع شوند؛ هر کشتی که وارد لنگرگاه شد، بلافاصله تأمین ارز و ترخیص شود؛ در این صورت مشکلی نخواهیم داشت و با انباشت موجودی کالاهای اساسی در بنادر کمتر روبه رو خواهیم شد.
عضو هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی در پاسخ به این پرسش که آیا کشتی‌هایی که در لنگرگاه می‌مانند، از صاحبان کالا دموراژ (هزینه توقف کشتی در لنگرگاه بیش از زمان توافق شده) دریافت می‌کنند؟ گفت: این مسأله به توافقات صاحبان کالا با شرکت‌های کشتیرانی بستگی دارد؛ در حال حاضر ۱۸ کشتی در بنادر کشور در لنگرگاه داریم که ۱۵ فروند آن در بندر امام خمینی (ره) هستند؛ در این مدت اقدامات اسنادی را انجام می‌دهند و مالک کشتی ابتدا هزینه حمل را دریافت می‌کند و سپس وارد اسکله برای تخلیه می‌شود؛ در چابهار هم دو کشتی گندم و ذرت در لنگرگاه در حال انجام فرآیند‌های اسنادی هستند، ولی پای اسکله خالی است؛ نباید اجازه داد که در لنگرگاه کشتی داشته باشیم، ولی پای اسکله خالی باشد.
وی تأکید کرد: با انباشت کشتی‌های متوقف در لنگرگاه، امکان تأمین کامیون، تأمین تجهیزات تخلیه و سرعت دهی به تخلیه همزمان آن‌ها سخت می‌شود.
منتصر کوهساری درباره تقسیم تجهیزات تخلیه کالاهای اساسی بین بنادر تصریح کرد: ۴ دستگاه مکنده غلات و یک دستگاه جرثقیل موبایل (قابل جابجایی) به بندر امام خمینی (ره) منتقل شده است؛ یک دستگاه مکنده به شهید رجایی، دو دستگاه مکنده غلات به بندر انزلی، دو دستگاه مکنده غلات به بندر امیرآباد، یک دستگاه مکنده را بخش خصوصی برای بندر فریدونکنار و یک دستگاه مکنده ۳۰۰ تنی را نیز بخش خصوصی برای بندر آستارا تجهیز کرد.
وی تأکید کرد: در حال شناسایی نقاط ضعف بنادر از نظر تجهیزات هستیم؛ به عنوان مثال اگر تجهیزاتی را در بندری ببینیم که کاربری کمتری دارد، به بندر دیگری منتقل می‌کنیم تا بهره وری آن‌ها افزایش یابد.
معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی که علت افزایش ورودی کالاهای اساسی به بنادر شمالی چیست؟ خاطرنشان کرد: ما در حال واردات این کالا‌ها از روسیه و قزاقستان هستیم؛ روسیه در حال حاضر به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غلات جهان تبدیل شده است؛ توجهی که در چند سال گذشته به تولید غلات کرده بود، اینک به بار نشسته است؛ قزاقستان هم یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غلات در منطقه است.
وی ادامه داد: قزاقستان سالانه حدود ۲۰ میلیون تن غلات تولید می‌کند، ولی مصرف داخلی اش حداکثر ۶ میلیون تن است و بقیه آن را به ایران، چین، روسیه، عراق و ترکیه صادر می‌کند؛ روس‌ها هم تا چند سال قبل ۸۵ میلیون تن غلات تولید می‌کردند که ۵ تا ۶ میلیون تن آن را صادر و ۸۰ میلیون تن را به مصرف داخلی می‌رساندند، اما در حال حاضر تولیدات آن‌ها به ۱۴۰ میلیون تن رسیده است و صادرات زیادی در غلات دارند.
منتصر کوهساری در پاسخ به این پرسش که آیا بنادر ما نقش ترانزیتی کالاهای اساسی به کشور‌های همسایه هم دارند یا خیر یا مثلاً گندم قزاقستان را از بنادر شمالی به عراق یا گندم هند را از بندر چابهار به افغانستان ترانزیت می‌کنیم؟ گفت: فعلاً از این ظرفیت استفاده‌ای نکرده‌ایم و فقط واردات برای مصارف داخلی داریم؛ اما با توجه به سیلو‌هایی که در چند سال اخیر در بنادر احداث کرده‌ایم و نیز افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری اسکله‌ها و نیز کارخانجات آردی که در بنادر ساخته شده، می‌توانیم از ظرفیت ترانزیت کالاهای اساسی به کشور‌های همسایه استفاده کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به اظهار نظر وزیر جهاد کشاورزی که از تأمین کالاهای اساسی تا پایان سال خبر داده است، آیا سازمان بنادر از میزان ورودی کشتی‌های حامل کالای اساسی تا پایان سال خبر دارد؟ گفت: ما در جریان این برنامه قرار داریم و در حال حاضر می‌دانیم که چه میزان گندم، چه میزان ذرت و دیگر غلات تا پایان سال قرار است وارد بنادر شوند، اما بهتر است واردکنندگان کالاهای اساسی برنامه‌های واردات خود چه تا پایان امسال و چه در سال آتی را به ما ارائه دهند تا زیرساخت‌هایی که مورد نیاز است و تجهیزاتی که لازم داریم را تأمین کنیم
این مقام مسئول در وزارت راه گفت: سازمان بنادر یک سازمان درآمد-هزینه‌ای است و ما برای احداث سیلو، انبار، مخازن روغن، خط لوله و تجهیزات تخلیه و بارگیری بیشتر از منابع بخش خصوصی برای سرمایه گذاری استفاده می‌کنیم.
وی در خصوص تعرفه‌های تخلیه و بارگیری در بنادر کشور اظهار کرد: با توجه به هزینه‌ای که برای احداث تجهیزات می‌کنیم، تعرفه‌های فعلی سازمان بنادر اقتصادی نیست؛ این نرخ‌ها با توجه به قیمت تجهیزاتی که در داخل سفارش ساخت می‌دهیم و خریداری می‌کنیم و چه تجهیزاتی که وارد می‌کنیم به صرفه نیست؛ ۶۰ درصد مکنده غلات را ماشین سازی اراک ساخت و ۴۰ درصد آن شامل موتور‌های مکش را از خارج وارد کردیم؛ اما این هزینه با تعرفه‌هایی که فعلاً داریم، همخوانی ندارد؛ بخش خصوصی با این نرخ‌ها حاضر به واردات مکنده غلات نیست و باید تعرفه‌ها به روز رسانی شود؛ در حال حاضر حتی در نقطه سر به سر هم نیستیم و پایین‌تر از هزینه‌ها، درآمد از محل تعرفه‌های تخلیه و بارگیری داریم.