رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: در حالی که آمریکا و اروپا در تلاش هستند تا مذاکرات وین برای احیای برجام سریع‌تر برگزار شود، دولت رئیسی تاکنون برنامه مشخصی در این خصوص ندارد و روزنامه کیهان هم به دولت توصیه می‌کند که مذاکره نکنید. در این میان، اما این مردم ایران هستند که زیر فشار تحریم‌ها، هر روز با سوپرایز جدیدی از افزایش قیمت‌ها مواجه می‌شوند.
با روی کار آمدن دولت رئیسی، از همان ابتدا مشخص بود که قرار نیست مسیر مذاکرات همانند دولت روحانی پیش برود، هرچند که برای این دولت کارشکنی وجود ندارد، اما خود دولت و تیم مذاکره‌کننده نیز به نظر می‌رسد در فضایی غیرواقعی سیر می‌کنند و خواهان مقاومت و لغو تمامی تحریم‌ها با کمترین مذاکره هستند، اتفاقی نشدنی که روز به روز اقتصاد ایران را به سمت متلاشی شدن پیش می‌برد.
تیم وزارت خارجه ایران به ریاست امیرعبدالهیان نیز از ابتدای شروع به کار خودش و نادیده گرفتن پروتکل‌های روابط دیپلماتیک به بهانه جایگاه ایران! نشان داد که قرار است مسیر سعید جلیلی را در روند مذاکرات پیش ببرد. امیرعبدالهیان وزیر خارجه ایران نیز اخیرا تماسی با لاوروف وزیرخارجه روسیه در خصوص برجام صحبت کرده بودند و روسیه تاکید کرده بود که روسیه همانند ایران هیچگونه تغییری در برجام را نمی‌پذیرد و خواستار اجرای کامل توافق هسته‌ای است.
کشور‌های غربی نیز این روز‌ها جلسات و دیدارهایشان درباره احیای برجام و رسیدن به یک تفاهم را بیش از پیش کرده‌اند. رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران که در پاریس به سر می‌برد، در توئیتی نوشته بود: «امروز جلسات سازنده‌ای را با همکاران‌مان از اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) در مورد آینده مذاکرات برجام و اهمیت بازگشت متقابل به پایان رساندیم.»
شارل میشل رئیس شورای اروپا هم در توییتی نوشت «اتحادیه اروپا در مورد برجام به همکاری با همه اعضا و ایالات متحده آمریکا برای اطمینان از اجرای این توافق ادامه می‌دهد. بیایید از این امکان دیپلماتیک برای امنیت در منطقه بهره ببریم.»
بیشتربخوانید: آمریکا مایل به مذاکره با دولت ابراهیم رئیسی است؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل به رویداد۲۴ می‌گوید: دولت رئیسی می‌گوید من وارد مذاکراتی می‌شوم که از آن نتیجه بگیریم؛ نتیجه از نظر آن‌ها یعنی همه تحریم‌ها برداشته شود. ما می‌دانیم در مجموع همه تحریم‌ها لغو و برداشته نخواهد شد و آمریکا این ابزاری که به عنوان اهرم فشار از آن استفاده می‌کند را زمین نمی‌گذارد. از همین رو بهتر است در خصوص تحریم‌های اصلی مانند فروش نفت، تحریم بانک مرکزی برای انتقال ارز، تحریم کشتیرانی، تحریم پتروشیمی و ... تمرکز و اصرار داشته باشیم. به هر حال راهکار رئیسی و دولت او، این است که همه تحریم‌ها لغو شود که عملا این نه تنها امکان‌پذیر نیست، بلکه باعث طولانی شدن روند مذاکرات است و فشار طولانی شدن مذاکرات هم روی مردم است.
وی ادامه داد: طرف مقابل که از تحریم‌ها فشاری تحمل نمی‌کند، آن‌ها نگران افزایش توان هسته‌ای ایران هستند، که آنهم تا زمانی که ایران زیر نظر آژانس فعالیت می‌کند، این نگرانی بی‌مورد است. اما بحث اصلی این است که به لحاظ اقتصادی این ایران است که فشار را متحمل می‌شود و برای دور زدن تحریم‌ها هزینه‌های بسیار زیادی را تحمل می‌کند، بنابراین باید تلاش کنیم ابتدا اهرم تحریم را از دست آن‌ها خارج کنیم که مستلزم اصلاحات عظیم بانکی است و دوم باید مذاکرات را ادامه داد، زیرا مردم تحت فشار هستند و کار صحیح این است که مذاکره کنیم و حداقل بخشی از تحریم‌ها لغو شود؛ با حرف و شعار نمی‌شود به تحریم‌ها پایان داد.
بهشتی پور با بیان اینکه در تجربه ۴۰ ساله دیدیم نقش تیم مذاکره کننده حداکثر ۵۰ درصد است، تصریح کرد: ۵۰ درصد دیگر که بسیار مهم و تاثیرگذار است، رویکرد‌ها و نوع تعامل و نگاه ما به دنیا است. یکی از دلایلی که در روند مذاکرات به نتیجه نمی‌رسیدیم، نوع نگاه‌مان به روابط بین الملل اینگونه بود که همه علیه ما در حال توطئه کردن هستند و ... به نحوی که در یک انزوای خودساخته قرار گرفتیم. درحالی که می‌توانیم رویکردمان در روابط بین الملل به نحوی باشد که آماده‌ایم با همه کشور‌ها همکاری داشته باشیم، مثلا به جز اسرائیل! خب باید در عمل هم نشان دهیم که خواهان چنین همکاریی هستیم و در مسائلی که می‌توانیم از خودمان انعطاف نشان دهیم.
این کارشناس مسائل بین الملل معتقد است تاثیر هماهنگی مجلس و دولت برای مذاکره تاثیر خود را در شورای عالی امنیت می‌گذارد. زمانی که رئیس مجلس، رئیس قوه مجریه و ... عضو شورای عالی امنیت ملی هستند و دستشان برای تصمیم گیری بازتر است، اگرچه تمام تصمیمات شورای عالی امنیت ملی، زمانی ضمانت اجرایی پیدا می‌کند که رهبری این تصمیمات را تایید کند؛ بنابراین هماهنگی دولت و مجلس اگر به تصمیم‌گیری سازنده و راه‌گشا و سریع منجر شود، می‌توان امیدوار بود، اما اگر صرفا بازهم شعار و تکرار حرف‌های گذشته باشد، دردی دوا نمی‌شود. ما باید دیدگاه و رویکردمان به نظام بین الملل را تغییر دهیم. بهتر است جایگاه خود و تاثیرگذاری‌مان در نظام بین الملل را واقع بینانه ببینیم.
بهشتی پور با بیان اینکه اکنون با دولتی روبرو هستیم که منتقد دولت روحانی است و می‌گوید چرا اقتصاد را به برجام گره زده است، گفت: این انتقاد یک انتقاد غیرواقع‌بینانه بوده است. کسی این دو را به‌هم گره نزده است، خود شرایط اقتصادی ایران به گونه‌ای است که تحریم‌ها روی اقتصاد ایران تاثیرمی‌گذارد. زمانی که شما در نظام بین الملل نمی‌توانید پول جابجا کنید، زمانی که سرمایه‌گذاران خارجی نگرانی و ترس از سرمایه‌گذاری در ایران دارند، خب این روی اقتصاد داخل می‌گذارد. اقتصاد و سایر مسائل به‌هم گره خورده است و این امر واقع است که دولت باید ببیند می‌تواند کاری در این خصوص انجام دهد یا نه؛ بنابراین اگر می‌خواهیم در نظام بین الملل اعم از نظام پولی و بانکی بین المللی کار کنیم، باید تحریم‌ها را پایان دهیم. اما اینکه مدام شعار دهیم و بگوییم اقتصاد را به برجام گره نزنیم، حرف درستی نیست، زیرا اساسا این دو موضوع کاملا به‌هم مرتبط و گره خورده هستند.
این کارشناس مسائل بین الملل می‌گوید: برجام برنامه معقولی است که می‌تواند برای ما راه‌گشا باشد، تصریح کرد: البته باید این نکته را هم در نظر داشته باشیم که طرف مقابل هم قرار نیست به همه خواسته‌هایش برسد. اگر برجام یا نمونه دیگری همچون برجام می‌تواند اقتصاد ما را نجات دهد، اگر برجام احیا نشود شاهد کاهش قیمت و ثبات در اقتصاد نخواهیم بود. ممکن است آقایان از این حرف‌ها ناراحت شوند، اما حقیقت است و باید بدانند درست است که باید به اقتصاد درون نگاه داشته باشیم، اما این اقتصاد کاملا به نظام بین الملل مرتبط و پیوسته است.
بهشتی پور معتقد است حتی نمی‌توانم فرض را بر احیا نشدن برجام بگیرم. آن‌هایی که می‌گفتند برجام تمام شد و گورش را هم کندیم، اکنون خودشان می‌گویند باید برجام را احیا کنیم، معتقدم باید برجام را احیا کرد. قبلا گفتم اکنون هم می‌گویم تحریم‌ها بدون مذاکرات لغو نخواهد شد، ما باید توجه داشته باشیم که برجام یا چیزی شبیه به آن می‌تواند نقشه راه برای لغو تحریم‌ها باشد، حالا چه خوشمان بیایید و چه بدمان بیاید، راهکار همین است. ممکن است برای حفظ ظاهر بخواهند اسم برجام را تغییر دهند، اما محتوای آن تغییر نمی‌کند. عملا می‌توانم بگویم دولت رئیسی راهی جز برگشت و احیای برجام را ندارد.