رویداد۲۴ «فرم ج سبز» بیش از یک دهه است که در حوزه مسکن و ساختوساز و همزمان با شروع طرح مسکن مهر رواج پیدا کرده است. افرادی که از تسهیلات دولتی مسکن استفاده کرده‌اند یا مسکن به نام آنها ثبت است فرم ج سبز ندارند و فرم ج آنها قرمز است. بنابراین در فراخوان از شهروندان برای ثبت نام در سامانه‌های مسکن، در طرح‌هایی که دولت ارائه می‌دهد، مانند مسکن مهر یا طرح ملی مسکن فقط کسانی که فرم ج آنها سبز است می‌توانند ثبت‌نام کنند.
روز جمعه گذشته، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، اعلام کرد که «تمام افرادی که مسکن اولی هستند و فرم جیم آنان قرمز نشده، نسبت به ثبت‌نام در سامانه طرح ملی مسکن اقدام کنند.»
محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی درخصوص ثبت نام جدید برای مسکن گفت: «این ثبت‌نام در قالب طرح اقدام ملی و طرح جهش تولید مسکن برای ساخت سالانه یک میلیون مسکن است. کسانی که نیاز به مسکن دارند و تاکنون اقدام به ثبت‌نام در سامانه مسکن ملی نکرده‌اند می‌توانند در ثبت‌نام جدید شرکت کنند.»
محمودزاده افزود: «صفحه‌ای برای ثبت‌نام متقاضیان مسکن طراحی شده است که بزودی باز و متقاضیان فاقد مسکن می‌توانند در این سامانه ثبت نام کنند. جزئیات ثبت‌نام جدید در حال تدوین است که آن هم بزودی اعلام می‌شود.»
معاون وزیرراه و شهرسازی افزود: «در ثبت نام جدید برای مسکن محدودیتی نداریم و تمام کسانی که فاقد مسکن هستند می‌توانند در این طرح نام‌نویسی کنند.»
به گفته محمودزاده، «در قالب طرح اقدام ملی در حال حاضر ۵۳۴ هزار واحد در حال ساخت است که با ثبت نام‌های جدید، تولید مسکن در قالب طرح اقدام ملی و طرح ساخت سالانه یک میلیون مسکن ادامه پیدا می‌کند.»
آن‌طور که وزیر راه و شهرسازی نیز اظهار داشته بر‌اساس طرح جهش تولید مسکن و ساخت یک میلیون مسکن در سال اجرا می‌شود. با قانون جدید جهش و رونق مسکن که توسط مجلس مصوب شده به دولت اجازه داده شده که در این طرح زمین، وام و کمک‌های مناسب به مردم ارائه شود تا صاحب‌خانه شوند. البته قرار نیست یک میلیون مسکن را دولت به تنهایی بسازد. در این طرح بخش خصوصی و سازمان‌ها و نهادهای دیگر مانند بنیاد مسکن هم مشارکت خواهند داشت.
سالانه در کشور حدود ۳۰۰ هزار واحد مسکونی برای اقشار بالای درآمدی احداث می‌شود که با سرمایه خود آنهاست و آن قشر نیازی به کمک و تسهیلات دولتی ندارند.
اقشار متوسط نیازمند حمایت دولت و استفاده از تسهیلات و سایر حمایت‌ها هستند. اقشار کم‌درآمد و ضعیف نیز به حمایت‌های ویژه دولت نیاز دارند تا مسکن آنها تأمین شود زیرا خود توان انجام آن را ندارند و دولت با برنامه‌های حمایتی ویژه برای دهک‌های پایین مسکن می‌سازد.
در طرح سالانه ساخت یک میلیون مسکن، قرار است بنیاد مسکن مشارکت داشته باشد. بنیاد مسکن ۲۰۰ هزار واحد روستایی و ۲۰۰ هزار واحد مسکن را در شهرهای زیر۱۰۰ هزار نفر می‌سازد. بر این اساس مجموعاً سالانه ۴۰۰ هزار واحد از طرح ساخت یک میلیونی مسکن دولت سیزدهم برعهده بنیاد مسکن گذاشته شده است. بنیاد مسکن همچنین اعلام کرده که در توافق با وزیر راه و شهرسازی، اگر در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر نیاز به کمک باشد، بنیاد مسکن برای ساخت مسکن آن شهرها هم آمادگی دارد.
بخش دیگری از برنامه سالانه ساخت یک میلیون مسکن، نوسازی بافت‌های فرسوده در قالب این طرح است. نوسازی بافت‌های فرسوده چند سالی است که دنبال می‌شود و نوسازی ۱۰۰ هزار واحد در این طرح دیده شده است. اما کمبود منابع مهمترین دلیل توقف یا اجرای کند این برنامه است.
اما معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی گفت: «مشوق‌هایی برای ساختوساز در بافت داخلی شهرها بویژه برای مالکان بافت‌های فرسوده و دهک‌های میان‌درآمدی و کم‌درآمدی مطرح است. در نخستین جلسه شورای عالی مسکن موضوع مشوق‌های ساختوساز در بافت‌های فرسوده که بررسی و تدوین شده، طرح می‌شود تا بعد از اخذ نظر و تأیید شورای عالی مسکن، اعلام عمومی شود.»
در طرح‌های ساخت مسکن برای اقشار کم‌درآمد، تخفیف‌ها و مشوق‌های دولتی شامل طرح‌های حمایتی مسکن از جمله طرح اقدام ملی و جهش تولید می‌شود. در حال حاضر دو طرح اصلی ساخت مسکن، طرح اقدام ملی مسکن و طرح جهش تولید مسکن است.
طرح اقدام ملی مسکن طرحی است که در دو سال و نیم پایانی دولت دوازدهم برنامه‌ریزی و اجرایی شد که بر‌اساس آن طرح، تولید ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در برنامه قرار گرفت. همچنین طرح جهش تولید مسکن از جمله طرح‌های دولت سیزدهم است که با مصوبه مجلس مقرر شده است تا در چهارسال دولت سیزدهم چهار میلیون واحد مسکونی احداث و تحویل متقاضیان واقعی مسکن بشود.
قانون جهش تولید و طرح اقدام ملی جزو طرح‌های حمایتی دولت در حوزه مسکن محسوب و در راستای سیاست تولید مستمر مسکن برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود. بر اساس قانون طرح جامع مسکن، تمامی طرح‌های حمایتی مسکن مشمول مشوق‌ها و تخفیف‌های دولتی هستند. دولت اعلام کرده که برای اجرای طرح جهش تولید مسکن علاوه بر ارائه راهکارهای تأمین زمین و تسهیلات مالی، در قالب قانون بودجه ۱۴۰۰ نیز پیش‌بینی‌هایی شده است.
معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با اشاره به موضوع تأمین زمین برای ساخت مسکن حمایتی گفت: برای تأمین زمین، نیاز به زمین در تمام شهرها محاسبه شده و در اختیار استان‌ها قرار گرفته تا نسبت به تأمین زمین برای چهار سال دولت سیزدهم اقدام کنند. این کار بدین منظور انجام شد تا شروع عملیات اجرایی احداث مسکن، معطل تأمین زمین نماند.
در قانون تأکید شده که زمین‌های داخل محدوده شهر و مناسب تولید مسکن به اضافه اراضی واقع در حریم تحت اختیار منابع طبیعی در مدت زمان ۲ ماه به وزارت راه و شهرسازی برای تولید انبوه مسکن، منتقل شود. همچنین برای تسهیل ساختوساز، پرداخت تسهیلات درنظر گرفته شده است. بر این اساس، سیستم بانکی مکلف شده تا ۳۶۰ هزار میلیارد تومان به بخش مسکن تخصیص بدهد و ۱۹ بانک خصوصی و دولتی مکلف به پرداخت آن هستند.
مصالح ارزانقیمت هم راهکار دیگری برای تسریع ساختوساز مسکن حمایتی با هزینه پایین است. بر‌اساس برنامه دولت، با مشارکت وزارت راه و شهرسازی و وزارت صمت پیشنهاداتی در دست بررسی است تا مصالح با پایین‌ترین قیمت ممکن در اختیار پروژه‌ها قرار بگیرد.
به گفته معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، «بخشی از پیشنهادهای ارائه شده شامل فراهم آوردن امکان تهیه مصالح به شکل مستقیم از بورس، پیش‌خرید مصالح با تأمین نقدینگی در بخش صنعت و بهره‌مندی از بازار سرمایه است تا از این طریق، مصالح با قیمت مناسب‌تر برای دهک‌های میان‌درآمد و کم‌درآمد تأمین شود.»
محمودزاده خاطرنشان کرد: «نقش دولت در ساختوساز تنها بسترسازی برای تولید مسکن است. سیاست بزرگ دولت تولید مستمر و انبوه مسکن است. هر امتیازی که دولت بتواند برای مسکن حمایتی مصوب کند به تمامی پروژه‌ها از جمله طرح اقدام ملی و جهش تولید مسکن، تعلق می‌گیرد.
علاوه بر برنامه ساخت و تولید مسکن، که این برنامه برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد است، برنامه دیگری که دولت دنبال می‌کند افزایش تسهیلات خرید مسکن است. در نخستین گام، هفته گذشته وام مسکن جوانان از ۴۰۰ میلیون به یک میلیارد تومان افزایش یافت. پیش از این وام مسکن روستایی به ۱۰۰میلیون تومان و وام ساخت مسکن به ۴۵۰میلیون تومان افزایش یافته بود.
همچنین بانک مسکن به شورای پول و اعتبار پیشنهاد داده تا وام خرید مسکن از محل اوراق تسه به ۵۰۰میلیون تومان افزایش یابد. این رقم در حال حاضر ۲۴۰میلیون تومان است که ۴۰میلیون تومان از آن تسهیلات جعاله است.
در طرح پیشنهادی وام خرید ۵۰۰میلیون تومانی مسکن، رقم جعاله مسکن ۱۰۰میلیون تومان درنظر گرفته شده است. در حال حاضر، وام خرید مسکن تسه در مراکز استان‌ها و شهرهای بالاتر از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت برای زوجین ۱۶۰میلیون تومان و در سایر شهرها ۱۲۰میلیون تومان است.