رویداد۲۴ قانون هم ممانعت و هم مزاحمت در اختلافات ملکی را تعریف کرده است.
حق ارتفاق حقی است مانند حق عبور یا ناودان یا حق داشتن پنجره. فرض کنید دو ساختمان در کنار هم هستند که راه عبور یکی از آنها از محوطه حیاط ساختمان کناری است به عبارتی پلههای ساختمان در محوطهی ساختمان کناری باشد. حق داشتن مجرای آب در ملک دیگری یا داشتن درب در ملک دیگری نیز از سایر مصادیق حق ارتفاق است.
حق انتفاع هم به معنی حق بهرهمندی و حق استفاده از منافع املاک است. مثلا ممکن است شما آپارتمان خود را برای مدت ده سال برای سکونت در اختیار برادر خود قرار دهید.
اگر کسی ملک کسی را در تصرف خود نگرفته است، اما مانع استفاده از حقوق قانونی او در ملک خودش شده است، ممانعت از حق نموده است.
به عنوان مثال کسی در آپارتمان خودش با ایجاد تغییراتی مانع استفاده همسایه طبقه بالا یا پایین در استفاده از آب یا برق یا تلفن وی شود؛ در این موارد شما حق دارید در دادگاه طرح دعوا نمائید.
هنگام بروز اختلافات ملکی خواهان در دعوای ممانعت از حق باید ثابت کند که خوانده بدون رضایت او یا از راهی غیرقانونی ملک را از تصرف وی خارج کرده است.
بیشتر بخوانید: نکات مهمی که صاحبخانهها باید بدانند
اختلافات آپارتمانی معمولا به خاطر ناآشنا بودن با مواد قانونی رخ میدهد. قانونگذار در ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی، در خصوص دعوای مزاحمت میگوید: دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به موجب آن متصرف مال غیرمنقول، درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را مطرح میکند که نسبت به متصرفات او مزاحم است؛ بدون این که مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.
قانونگذار در ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی برای مرتکب جرایمی که در بالا ذکر شد (ممانعت و مزاحمت)، مجازات یک ماه تا یک سال حبس در نظر گرفته است.
علاوهبر این مجازات، این ماده دادگاه را مکلف کرده که دستور رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق صادر نماید.
به دلیلی اهمیتی که این گونه دعاوی داشته در تبصره ۱ ماده آمده که رسیدگی به این دعاوی به صورت خارج از نوبت انجام میشود.
همچنین دادگاه مکلف است که دستوری را برای توقف مزاحمت و ممانعت از حق صادر کند.