رویداد۲۴ دکتر علی سالاریان معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی درباره مهاجرت پزشکان از ایران گفت: هرچند عدد دقیقی را نمی‌توانیم بگوییم اما آمار مهاجرت پزشکان بالاست و متاسفانه شرایط کاری مطلوبی برای جامعه پزشکی فراهم نشده و وجود ندارد.
سالاریان گفت: با توجه به استقبال بسیاری از کشورها از نیروی پزشک به ویژه در سال‌های اخیر که پاندمی کرونا در جهان شایع شده است، صنوف مختلف جامعه پزشکی ترجیح می‌دهند که از ایران مهاجرت کنند.
او افزود: در بخش بین‌الملل سازمان نظام پزشکی برای گواهی «گود استندینگ» که درارتباط با مهاجرت یا ادامه تحصیل داده می‌شود، ماهانه با تعداد زیادی از مراجعات مواجه هستیم. به طوری که حدس زده می‌شود سالانه حدود ۳ هزار نفر پزشک از کشور مهاجرت کنند. این مساله به هیچ وجه برازنده کشور ما نیست. تمام جامعه پزشکی عاشق مملکتشان هستند و به پزشکی هم عشق می‌ورزند. دوست دارند در این فضا کار کنند و اگر حداقل‌ها فراهم باشد، این کار را انجام می‌دهند و نمی‌روند.
سالاریان گفت: مهاجرت پزشکان، زنگ خطری برای مسئولان است تا بتوانند با فراهم کردن بسترهای لازم و بهبود شرایط و اصلاح نواقص این موج مهاجرت را کمتر کنند و با توجه به هزینه‌ای که کشور برای تربیت یک فرد از جامعه پزشکی متقبل می‌شود، مانع مهاجرتشان شوند.
او ادامه دا: همیشه اینگونه بوده که وقتی شرایط مطلوبِ زندگی، امکانات رفاهی و حداقل‌های معیشتی فراهم باشد، میل به مهاجرت کمتر می‌شود. میزان ویزیت در سال‌های قبل را اگر با سال‌های اخیر مقایسه کنیم، می‌بینیم درآمد پزشکان بسیار افت کرده است. پزشکان معمولا سال‌های از دست رفته عمر زیادی دارند. یعنی اگر یک فرد عادی در ۲۲ تا ۲۵ سالگی وارد بازار کار می‌شود، یک پزشک حداقل ۱۰ سال دیرتر وارد بازار کار می‌شود.
سالاریان گفت: شما می‌توانید تصور کنید که با تورم فعلی در این مدت چه قدر قیمت یک خانه در یک شهر کشور بالاتر رفته و یک پزشک چند سال باید کار کند تا بتواند حداقل‌های لازم را که یک خانه و یک ماشین است، فراهم کند. وقتی این بستر فراهم نیست، مشکل معیشتی وجود دارد و پزشک با این همه درس خواندن به حداقل‌ها دست پیدا می‌کند، طبیعی است که شرایط بهتر را در کشورهای دیگر جستجو و جلای وطن کند.
او افزود: در سال ۱۳۹۳ ویزیت یک متخصص حدود ۳۵ هزار تومان بود و در سال ۱۴۰۰ ویزیت یک متخصص ۸۰ هزار تومان است. کرونا آسیب جدی به مطب‌ها زده است. به این دلیل که مردم محیط را به دلیل شیوع بیماری کرونا عفونی می‌دانند و کمتر به مطب ها مراجعه می‌کنند. مطب‌ها از بابت کرونا لطمه زیادی خورده اند. میزان تورم و افزایش ویزیت‌ها را حساب کنید و ببینید یک پزشک چه قدر از نظر معیشتی تنگنا دارد. مسئولان ما معمولا در ارتباط با پزشکی حال و هوای ۲۰ سال قبل را دارند؛ یعنی پزشکی که مرفه است، بیمار کافی دارد و خیلی زود می‌تواند به همه مواهب زندگی دست پیدا کند.
بیشتر بخوانید: خداحافظ هموطن/ چرا میل به مهاجرت از ایران افزایش یافته است؟
سالاریان گفت: درصورتی که در چهار یا پنج سال اخیر سطح معیشتی پزشکان به شدت پایین آمده است. میزان تعرفه و دستمزد پزشکان به نسبت تورم مملکت بسیار پایین است. ویزیت ما براساس قیمت جهانی چیزی در حدود ۱۰ دلار بود. درصورتی که این قیمت در کشورهایی مانند ترکیه بین ۷۰ تا ۲۰۰ دلار متغیر است.
او افزود: این ۱۰ دلار که سال‌های پیش وجود داشت، حدود ۸۰ هزار تومان، یعنی حدود ۲ دلار شده است. قدرت خرید یک پزشک تقریبا یک‌چهارم یا یک‌پنجم شده است. در کنار آن وسایل و تجهیزات پزشکی بسیار گران شده و اجاره مطب‌ها بسیار بالا رفته است. اینها باعث می‌شود پزشکان نتوانند در بخش خصوصی کار کنند. در بخش دولتی هم دستمزدها کم است. بنابراین این گروه مهاجرت را ترجیح می‌دهند. فکر می‌کنم دستمزد پزشکان نسبت به ۵ سال قبل حدود ۲ برابر و نیم شده باشد، اما میزان تورم شاید هزینه‌ها را ۱۰ برابر کرده باشد. همین باعث شده است که این افراد مشکلات معیشتی پیدا کنند.
سالاریان گفت: مساله مهم دیگر این است که مسئولان معمولا قشر کوچکی از پزشکانی که معروف هستند و درآمد بالایی داشته و مراجعان زیادی دارند را می‌بینند. در حالی که تعداد پزشکان مملکت چند ده هزار نفر است و این عده قلیل که بیشتر مورد توجه و معروف هستند، شاید از چند صد نفر تجاوز نکنند. مشکل این است که ما نتوانستیم شرایط کاری مطلوبی برای اکثریت جامعه پزشکی فراهم کنیم.
او افزود: هرکسی که کار می‌کند باید مشمول قانون کار و بیمه شود که درصورت از کار افتادگی و پیری بتواند از عواید آن بهره‌مند شود. وزارت بهداشت به عنوان متولی آموزش پزشکی، اینترن‌ها و رزیدنت‌ها را بیمه نمی‌کند. اینترنی که صبح تا شب کشیک می‌دهد و در سختی و وضعیت کرونا کار می‌کند و رزیدنتی که در طی ۲۴ ساعت شاید نتواند حتی دو ساعت هم استراحت داشته باشد، از طرف دولت بیمه نمی‌شوند. این شرایط در هیچ جای دنیا نیست. متاسفانه فعلا در ایران اینترن‌ها و رزیدنت‌های ما به این قضیه گرفتارند و دانشجویان پی‌اچ‌دی مرتبط با بالین و پزشکی نیز همینگونه اند.
سالاریان گفت: در مورد پزشکان، در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دقیقا به همین صورت است. یعنی کارفرماها از بیمه خودداری می‌کنند و تحت قرارداد شراکتی بخشی از درآمد را به آن پزشک می‌دهند. این محل اعتراض ما و جامعه پزشکی است و باید تصحیح شود. در جلساتی با ادارات و وزارت کار باید این قضیه را اصلاح کنیم که پزشکان که بیشترین زحمت را می‌کشند، جانشان را کف دستشان می‌گذارند و در شرایط کرونایی و اضطراب‌آورِ بیمارستان کار می‌کنند حتما مشمول بیمه و قوانین کار کشور شوند.
سالاریان گفت: مورد دیگر کم‌لطفی به پزشکان است. مصاحبه می‌کنند که پزشکان مالیات نمی‌پردازند و از مالیات فرار می‌کنند. می‌خواهم بدانم کدام قشر و صنف در کشور هست که بخواهد با میل و رغبت مالیات بدهد؟ به هرحال سیستم مالیاتی اینگونه است که درآمدها را احصاء می‌کند و مالیات می‌گیرد. پزشکان جزو منظم‌ترین اشخاص از نظر درآمدی هستند. عنوان می‌کنند که این درصد فرار مالیاتی از سوی پزشکان وجود دارد.
او در ادامه گفت: ما که در سازمان نظام پزشکی هستیم، هنوز با توجه به اینکه میزان مهاجرت، مرگ و میر و رها کردن کار در جامعه پزشکی مشخص نیست، درصد متقنی از پزشکان شاغل در کشور را به دست نیاورده‌ایم و در حال مکاتبه با سازمان‌های مختلف هستیم که بتوانیم به عددی حدودی درمورد پزشکان شاغل در کشور برسیم. اینکه یک عدد قطعی را در فضای عمومی و رسانه‌ای مطرح می‌کنند و به قشری که بیشترین خدمات را دارند و سنگربان سلامت و محافظ جان مردم هستند، توهین و آنها را متهم می کنند، کم‌لطفی است. این مساله شرایط روانی را برای مهاجرت و بی‌میلی پزشکان برای کار کردن مضاعف می‌کند.