رویداد۲۴ درحالی که بیش از نیمی از سال ۱۴۰۰ گذشته، بازدهی شاخص کل بورس تاکنون ۶ درصد بوده که می‌توان گفت، بورس به صورت کلی درجا زده است، با توجه به این موضوع، برخی از فعالان بورسی معتقدند، از دیدگاه تکنیکالی روند بورس همانند سال ۹۲ است و بورس ممکن است، در حالت خوشبینانه تا پایان سال درجا بزند، یا اینکه در سناریوی بدبینانه یک ریزش قابل توجه را تجربه کند، اتفاقی که در سال ۹۲ نیز رخ داد.
به گزارش فرارو، حمیدرضا افشار کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه بازار سرمایه در وضعیت بسیار خاص و عجیبی گرفتار شده، به فرارو گفت: از طرفی قیمت اکثر نماد‌ها در محدوده ارزندگی قرار گرفته و بعضا در محدوده شاخص ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی که به نوعی کف شاخص کل محسوب می‌شوند، قرار دارند و تبعا با چنین قیمت‌هایی باید شاهد حضور پررنگ خریداران در بازار باشیم، ولی برعکس انتظار ما، با کوچکترین خبر منفی شاهد صف فروش‌های پرتعداد در بازار هستیم.
وی با تاکید بر اینکه عرضه اوراق بدهی توسط دولت در بورس رَمق بازار سهام را به نوعی از بین برده است، ادامه دارد: با توجه به اینکه طی ۱.۵ سال گذشته دولت با کسری بودجه بسیار زیادی روبرو بوده است، بورس را بهترین محل برای جبران کسری بودجه می‌داند، به طوری که هم در دولت قبل و هم در دولت جدید، انتشار اوراق یک راهبرد اصلی برای تامین هزینه‌های دولت بوده، در حال حاضر نیز وزیر اقتصاد معتقد است، که این راهکار تورم زا نیست و بورس برای تامین هزینه‌های دولت ظرفیت مناسبی دارد.
احسان رضاپور کارشناس بازار سهام در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه دلیل اصلی ریزش این روز‌های بازار سهام فرار سرمایه از این بازار است، اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین مسائلی که طی این چند وقت اخیر بازار را اذیت کرده، خروج پول بوده، به نحوی که پول‌های درشت و هوشمندی از بازار سرمایه بیرون رفته و ترجیح داده نظاره‌گر باشد، به بیان دیگر برخی از فعالان سرمایه در این مدت با توجه به وضعیتی که بازار با آن روبرو بوده، این احساس را داشتند که در صورت حضور در بازار با ضرر روبرو می‌شوند، بنابراین از بورس خارج شدند.
وی افزود: با توجه به اینکه این سرمایه‌ها سود خود را در کنار کشیدن و تماشای معاملات بورس از دور دیده‌اند، شاهد فشار فروش در بازار بوده‌ایم، در چنین شرایطی وقتی در یک بازه کوتاه، قیمت‌ها با افت زیادی روبرو می‌شوند، این تلقی پدید می‌آید، که افراد در قیمت‌ها پایین‌تری نیز می‌توانند اقدام به خرید سهام کنند، بنابراین صبر پیشه می‌کنند، تا نماد‌های بورسی و فرابورسی را در قیمت‌های پایین‌تر بخرند، چرا که به استنباط آن‌ها خرید در کف‌های پایین‌تر نیز امکان‌پذیر است.
رضاپور با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاران وقتی که مشاهده می‌کنند که می‌توانند، در قیمت‌های پایین‌تری خرید کنند، این موضوع موجب شود، بازار کف‌های جدیدی را نیز بزند، گفت: در این وضعیت، که همگان منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها هستند، روند بازار تغییر می‌کند و بازار از ثبات و تعادل خارج می‌شود، مشابه وضعیتی که بازار در هفته‌ای که سپری شد، تجربه کرد، این درحالی است که اگر پول در بازار وجود داشت، زمانی که بازار منفی می‌شد، به اصطلاح، پایین بازار خریداری می‌شد و به نوعی فعالان بورسی معتقد به ارزنده بودن سهام در منفی‌ها بودند، اما در روز‌های گذشته چنین موضوعی در بازار وجود نداشت.
این کارشناس بازار سهام اضافه کرد: در حال حاضر روند بازار سرمایه بی ثبات و فرسایشی شده و برخی به دنبال ثبت کف‌های قیمتی پایین‌تری هستند تا بتوانند با ریسک کمتری وارد شوند، از سوی دیگر ابهامات اقتصادی و سیاسی نیز این تغییر روند بورس را تسریع کرده است، ابهاماتی نظیر، مشخص نبودن سیاست‌های ارزی و نرخ سود بانکی از جمله مسائلی است که در روند کلی بورس تاثیرگذار بوده و در به وجود آمدن وضعیت امروز بازار نقش بسزایی داشته است.
رضاپور بیان کرد: با توجه به کسری بودجه و رشد تورم، نمی‌توان کاهش قابل توجه‌ای را برای نرخ ارز متصور بود، به طوری که پایین آمدن نرخ دلار به زیر ۲۲ هزار تومان قدری بعید است، زیرا که در متغیر‌های کلان اقتصادی در آینده به نظر نمی‌رسد که تغییر قابل ملاحظه‌ای رخ دهد همانند کاهش تورم و یا کاهش کسری بودجه، از سویی با توجه به اینکه نرخ ارز نیمایی برای بورس اهمیت دارد و این نرخ الان حدود ۲۳/۵ هزار تومان است، این برای بورس بسیار با اهمیت است، بنابراین تا زمانی که نرخ دلا در بازار آزاد زیر ۲۴ هزار تومان و ارز نیمایی زیر ۲۰ هزار تومان، نیاید و بالای این اعداد پایدار بماند، با قیمت امروز سهام، بسیاری از نماد‌های بورسی در حال حاضر ارزنده هستند.
وی تصریح کرد: اگر دولت بتواند با شوک‌های مثبتی ابهاماتی که در بورس وجود دارد را ارز بین ببرد یا اینکه کمر‌نگ کند و نشان دهد که برای مدیریت اقتصاد کشور برنامه دارد، این موضوع به بهبود معاملات بورس کمک می‌کند، همین تعیین تکلیف ریاست سازمان بورس، یکی از همین ابهاماتی بود که می‌تواند با رفع آن در روز‌های آتی بهانه‌ای ایجاد شود، تا بازار روند با ثبات‌تری را در پیش بگیرد، در حال حاضر وزن صعودی بازار بیشتر از وزن نزولی است، اما با توجه به ابهاماتی که وجود دارد، نمی‌توان انتظار بازدهی بالایی را حداقل در کوتاه مدت داشت و روند بیشتر نوسانی خواهد بود، به این معنا که در منفی‌ها و نزول بازار خریدار بیشتر وجود دارد و با رشد حداقلی، فروشنده‌ها در قیمت‌ها بالا ظاهر می‌شوند، با توجه به اینکه قصد شناسایی سود دارند، بنابراین این روند نوسانی در بورس در کوتاه مدت رخ خواهد داد. اما در بلند مدت می‌توان گفت، بازدهی بازار سهام نسبت به بازار‌های موازی بهتر خواهد بود.
این فعال بازار سهام ادامه داد: یکی از ابهامات دیگر وضعیت نرخ بهره است، هرچند که وزیر اقتصاد تاکید کرده که دولت برنامه‌ای برای افزایش نرخ بهره ندارد، اما با توجه به کسری بودجه دولت و عرضه اوراق بدهی در بورس با نرخ‌های بالا، برخی از فعالان بازار معتقدند، این عرضه‌ها در نهایت باعث افزایش نرخ بهره می‌شود، بنابراین تا زمانی که بحث کسری بودجه و تامین آن وجود داشته باشد، ریسک افزایش نرخ بهره بر روی بازار نیز سایه خواهد انداخت.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه طی مدت اخیر با بازار بهانه‌جویی روبرو بوده‌ایم که به نوعی روند نزولی بورس، با بهانه‌های مختلفی قابل توجیه بود، ادامه داد: در عین حال که روند‌های صعودی هم که به صورت مقطعی بر بازار حاکم شد که با دلایل فنی و بنیادی قابل توجیه بود. اما مسئله مهم اینجاست که به دلیل مجموعه اتفاقاتی که طی چند ماه اخیر شاهد بودیم، انتظارات در مورد کاهش نرخ ارز به دلیل وعده‌های مختلفی که داده شد که ناشی از بهبود تعاملات سیاسی کشور به واسطه برجام، قرارداد با چین و از سرگیری رابطه با عربستان بود، در روند بورس تاثیرگذار بوده است.
رضاپور خاطر نشان کرد: از سویی نکته مهمی که در مورد بورس باید اشاره کرد، این است که بازار طی ماه‌های اخیر نتوانسته روند با ثباتی را طی کند و به نوعی سیکل نزولی بورس همچنان در این مدت حکمفرما بوده، در چنین شرایطی برخی از سرمایه‌گذاران این تلقی را پیدا کردند که در قیمت‌های پایین‌تر نیز می‌توانند در بازار حضور پیدا کنند، تا سرمایه‌گذاری کم‌ریسک‌تری با بازدهی معقول‌تری انجام دهند. همچنین نکته دیگر اخباری بود که در مورد تغییر رئیس سازمان بورس بود که به حقیقت پیوست، از سویی در چنین شرایطی برخی از افراد ترجیح دادند، ریسک معامله در بورس را کاهش دهند. همچنین تغییر تحولات در مجموعه‌های اقتصادی از جمله بانک‌ها و شرکت‌های وابسته به دولت در بازار سرمایه نیز باعث شد که آن‌ها اگر بخواهند خرید‌های معناداری انجام دهند، صبر کنند تا تغییرات مدیریتی انجام شود و بعد دست به این کار بزنند.
این کارشناس بازار سهام تصریح کرد: موضوع مهمی که بنده به شخصه اعتقاد داشتم که باید بیشتر به آن پرداخته می‌شد، موضوع بودجه بود که در نیمه دوم سال اخبار بیشتری از آن منتشر می‌شود و تاثیر بسیار زیادی نیز بر روی بازار دارد، به خصوص الان که ما با کسری بودجه روبرو هستیم که پوشش دادن آن نیز حتماً پیچیدگی‌های مهمی دارد. در همین راستا عرضه سنگین اوراق بدهی در هفته آخر شهریور ماه و هفته اول مهر ماه که با افزایش نرخ سود نیز همراه بود، موضوعی که روی بازار سرمایه هم اثرگذار است، از این حیث که با افزایش نرخ بهره، بازده بدون ریسک بازار به ۲۴ درصد افزایش پیدا کرده، که این موضوع برای بورس تبعات بسیاری داشته، چرا که نهاد‌های مالی و صندوق‌های سرمایه گذاری برای تامین مالی این اوراق، منایع خود را صرف این کار می‌کنند و دیگر نقدینگی برای خرید سهام اختصاص نمی‌دهند که این موضوع، نقدینگی در بازار را بشدت کاهش می‌دهد.
فردین آقابزرگی کارشناس بازار سهام در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه جابجایی مدیران ارشد بازار سرمایه صرفا تغییر روانی زودگذری بر روی روند معاملاتی بورس خواهد داشت، گفت: موضوع مهم درباره بورس که نقش مهمی در روند آتی بازار دارد، نوع نگاه مقامات اقتصادی دولت، کمیسیون اقتصادی مجلس و نهاد‌های مشابه است که می‌تواند نقشه راه بورس را ترسیم کند، بنابراین اینکه فکر کنیم با آمدن رئیس جدید سازمان بورس قرار است، بازار سهام روند متفاوتی از آنچه این مدت طی کرده را برود، اینطور نخواهد نبود.
وی افزود: در زمان آمدن آقای دهقان دهنوی نیز بورس بعد از اینکه یک روند نزولی را طی کرده بود، بعد از آمدن وی، متعادل شد، حال نیز با آمدن آقای عشقی نیز بورس می‌تواند بعد از این منفی‌های یک هفته اخیر، متعادل شود، اما اینکه فکر کنیم، رشد بازار پایدار خواهد بود، به اعتقاد بنده چنین اتفاقی نخواهد افتاد. البته نکته حائز اهمیت این است که تیم جدید شورای عالی بورس و سازمان بورس، از بدنه بازار سرمایه هستند و مسیر رشد را در همین حوزه طی کرده‌اند، که این موضوع می‌تواند مهم باشد.
آقابزرگی با اشاره به اینکه همچنان نقدینگی در بازار سهام با کمبود روبرو است، اظهار داشت: طی این ماه‌های اخیر دولت مشغول فروش و عرضه اوراق بدهی در بازار سهام است و این اقدام حجم بسیاری از نقدینگی موجود در بازار را به خود اختصاص می‌دهد، به طوریکه از حجم معاملاتی روزانه بورس، نیمی از آن به فروش اوراق اختصاص دارد و همین موضوع باعث می‌شود، رَمَق بازار کشیده شود و توان برای رشد به وجود نیاید؛ بنابراین نباید انتظار رشد شارپ در بورس را داشت، تا زمانیکه دولت در بازار مشغول تامین کسری بودجه خود است.
این فعال بازار سهام اضافه کرد: با توجه به اینکه نوع نگاه دولت به بورس، این است که این نهاد را جزء زیر مجموعه‌های خود می‌بیند و می‌خواهد به نوعی از بورس در راستای اهداف خود استفاده کند، بورس نمی‌تواند در چنین وضعیتی مسیر خودش را طی کند، این در حالی است که سازمان بورس و بانک مرکزی دو نهادی هستند که باید مستقل باشند و مسیر درست را به دولت نشان دهند، نه اینکه این موضوع برعکس باشد و دولت با دستور و بخشنامه بخواهد این دو نهاد را تحت تاثیر قرار دهد.
وی همچنین با اشاره به اینکه برخی از اهالی بازار سهام معتقد هستند که شاخص کل بورس همان مسیری را در حال طی کردن است که در سال ۹۲، پیمود، ادامه داد: برآیند کلی شاخص کل از ابتدای سال تاکنون به مانند سال ۹۲ بوده و به نوعی خنثی عمل کرده، اما برخی نماد‌ها رشد ۵۰ درصدی و یا زیان ۵۰ درصدی را تجربه کردند، اما اینکه بخواهیم این استنباط را داشته باشیم، به مانند سال ۹۲ شاخص کل بورس با ریزش شارپی روبرو باشد، به اعتقاد بنده چنین موضوعی را شاهد نخواهیم بود، اما اینکه رشد قابل توجهی نیز تجربه کنیم، این چنین نیست، بلکه همین روند خنثی به نظر می‌رسد تا پایان سال ادامه پیدا کند.